19
IV. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Eğitim ve
Sosyal Bilimler Sempozyumu
27-30 Haziran 2018/Bakü-Azerbaycan
IV. International Symposium on Educational and
Social Sciences in Turkish Cultural Geography
27-30 June 2018/Baku-Azerbaijan
Güzel Sanatlar Fakültesi Öğrencilerinin Sosyal Medyaya İlişkin Tutumlarının
İncelenmesi
Tuncay Çiçek
alpago_25@hotmail.com
Gaziantep Üniversitesi
Teknolojinin hızla gelişmesi ve onun ürettiği araçlar ile birlikte toplumsal yaşantınız ve kişiler arası
ilişkilerimiz değişmektedir. Özellikle sosyal medya araçlarıyla ile birlikte rahatlıkla internette içerik üretici ve aynı
zamanda tüketici olduk. Sosyal medya birçok araştırmanın çalışma konusu olmuştur. Birçok çalışmada, kullanılan
sosyal medya araçları, sosyal medya kullanım süreleri ve etkililiği konuşunda araştırma yürütülmüş. Sosyal
medyanın etkili kullanımına ilişkin öneriler getirilmiştir. Sosyal medyanın etkili kullanılması kişilerin sosyal
medyaya ilişkin tutumları ile doğrudan ilgilidir. Bu çalışmada Güzel Sanatlar Fakültesi öğrencilerinin sosyal
medyaya ilişkin tutumlarının nasıl olduğu, cinsiyet, bölüm, yaş ve kullanım sürelerine göre anlamlı bir farklılaşma
olup olmadığı araştırılmıştır. Çalışmada, ölçme sonuçları normal dağılıma sahip olmadığı için analizler için non-
parametrik testlerden Mann-Whitney U ve Kruskal-Wallis testi kullanıldı. Araştırma sonuçlarına göre;
katılımcıları tutumları düşük ve orta düzeydedir. Öğrencilerin tutumları cinsiyetlerine, bölümleri ve yaş gruplarına
göre değişmemektedir. Ama öğrencilerin sosyal medyaya ilişkin tutumları onların günlük sosyal medya kullanım
sürelerine göre değişmektedir.
Anahtar Kelimeler: sosyal medya, Güzel Sanatlar fakültesi öğrencileri, Tutum
20
IV. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Eğitim ve
Sosyal Bilimler Sempozyumu
27-30 Haziran 2018/Bakü-Azerbaycan
IV. International Symposium on Educational and
Social Sciences in Turkish Cultural Geography
27-30 June 2018/Baku-Azerbaijan
Kırgız Türklerinin Destanlarında At Motifinin Mitolojik Görüngüleri
Şule GEZER
Cumhuriyet Üniversitesi
sulegezer45@gmail.com
ÖZET
Atlı-göçerevli bir yaşam tarzı benimsemiş olan Türkler için at, yaşamın merkezinde yer almaktadır. At; sadece bir
binek hayvanı değil, aynı zamanda savaş aracı, yiyecek, giyecek ve içecek kaynağı, bir ticaret unsuru ve kutsal
sayılan bir hayvandır. At sırtında mavi gökle yarışarak topraklar aşan Türkler at sayesinde birçok ırkı kendisine
bağlar ve onları idare etmek üzere yeryüzündeki ilk siyasî birlikleri meydana getirip ilk kanun koyucu milletlerden
biri olur. Atın sosyal yaşamdaki bu etkinliği Türklerin zihninde onun kutsiyete ulaşmasını sağlamaktadır.
Diğer Türk boylarında olduğu gibi Kırgız Türklerinin sosyal hayatında ve inanç dünyasında at önemli bir
konumdadır. Atın sosyal hayattaki ve inanç dünyasındaki anlam değerleri onların sözlü anlatılarına da
yansımaktadır. Destanlarda at olağanüstü bir varlık olarak kurgulanmaktadır. Atlar konuşabilir, şekil
değiştirebilir, sihir yapabilir, doğaüstü güce ve hıza sahiptir. At; kahramanın yaşayış tarzını belirleyen bir unsur
olmasının yanında ona öğüt veren, güç durumlarda kahramana yardımcı olan ve tabiatüstü niteliklere sahip bir
varlıktır. Uçabilme yetisi olan atlar, gök ve yer âleminde hatta yer altında yaşayabilmektedirler. Zaman ve mekân
kavramını ortadan kaldırabilen bir hıza sahip oluşları da destanlarda at motifinin özellikleri arasındadır.
Tavsiyede bulunma, tehlikeleri önceden sezinleme gibi insanî nitelikler atı, kahramanın ayrılmaz parçası hâline
getirmektedir. Olağanüstü büyüme özelliğine, büyü gücüne, olağandışı fizikî güce sahip olma özelliği ile
destanlarda yer alan at, destan kahramanlarının yanlarından ayırmadıkları kılavuzlarıdır ve atları onların hayat
güvenceleri gibidir.
Bu çalışmada Kırgız Türklerinin destanlarında yer alan at motifinin mitolojik anlam değerleri ele
alınacaktır. Değerlendirme esnasında zaman zaman Anadolu sahası anlatılarıyla benzerlik gösteren yönler
üzerinde durulacaktır. Bu benzerlikler Türk dünyasını oluşturan Türk boylarının ortak bir kültür ve inanç
dünyasına sahip olduklarını ortaya koyması bakımından oldukça önem taşımaktadır.
Anahtar Kelimeler: Kırgız Türkleri, At, Mitoloji, Türk Dünyası
21
IV. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Eğitim ve
Sosyal Bilimler Sempozyumu
27-30 Haziran 2018/Bakü-Azerbaycan
IV. International Symposium on Educational and
Social Sciences in Turkish Cultural Geography
27-30 June 2018/Baku-Azerbaijan
Ahmet Mithat Efendi’nin “Fennî Bir Roman Yahut Amerika Doktorları” Ve “Rikalda
Yahut Amerika’da Vahşet Âlemi” Romanlarının Eğitim-Medeniyet İlişkisi Bağlamında
Değerlendirilmesi
Arş. Gör. Dr. İpek YILDIZ
Cumhuriyet Üniversitesi
ipekyildiz85@hotmail.com
Özet
Eğitim insanın gerekli bilgi ve becerilerle donanmasını sağlarken sadece bireyi değil toplumu da
geliştirir. Hem bireysel hem de toplumsal açıdan ilerlemeyi sağlayan eğitim, bir toplumun çağdaş uygarlık
çizgisine ulaşmasındaki ilk aşamayı oluşturur. Bilim, fen, teknik ve kültürün ışığında daha iyi şartlar altında
medeni bir yaşam eğitim ve eğitimli bireylerle mümkündür. Tanzimat’ın ilanıyla birlikte Batılılaşmanın resmî
devlet politikası hâline gelmesi Osmanlı’daki eğitim anlayışını ve faaliyetlerini hareketlendirir. Modern bir dünya
anlayışının eğitim ile sağlanacağı düşüncesi yeşermeye başlarken bu fikre dönemin sanatçıları da kayıtsız
kalmazlar. Tanzimat dönemindeki sosyo-kültürel dönüşümler edebî ortamda da yankısını bulur.
Ahmet Mithat Efendi, Tanzimat dönemi edebiyatı içerisinde fikirleri ve eserleriyle öne çıkan bir isimdir.
Ahmet Mithat medeniyetin, modernleşmenin odağına eğitimi yerleştirir. Onun medeniyet algısını maddi ve manevi
varlıklarını bünyesinde barındıran bir toplumun yaşam şartlarını en iyi düzeye ulaştırmak için devamlı çalışılması
gerektiği düşüncesi oluşturur. Çalışkanlık ve çabayla kendi medeniyetini yaşatacak neslin bu gücü temin edecek
kaynağını da eğitim olarak görür. Bu görüşünü kaleme aldığı pek çok yazısında ve eserinde dile getirirken “Fennî
Bir Roman Yahut Amerika Doktorları” ve “Rikalda Yahut Amerika’da Vahşet Âlemi” adlı romanlarında da işler.
Yazarın bu fikirlerini sıklıkla dile getirmesi halkın her alanda eğitilmesi gerektiğine olan inancından kaynaklanır.
Okuru bilgilendirme noktasında sanatçılara ve aydınlara çok büyük sorumluluklar düştüğünü belirten Ahmet
Mithat fennin, bilimin anlaşılır bir dilde sunulması taraftarıdır. Bu nedenle romanlarında da bilgilendirici bir
tutumla çeşitli konularda okurunu eğitir.
“Fennî Bir Roman Yahut Amerika Doktorları” ve “Rikalda Yahut Amerika’da Vahşet Âlemi” adlı
romanlarda eğitim izleği, bir toplumun medenileşmesi ve çağın gerisinde kalmadan diğer devletler yanında
varlığını sürdürebilmesi için öncelikli olarak işlenir ve çeşitli yönleriyle ele alınır. Yazar bilimi, fenni ve sanayiyi
yalın bir dille okura aktarırken vahşi yaşam ve yeni/medeni yaşam kurgusuyla da eğitimin önemini okurun
zihninde netleştirir. Bununla birlikte asıl vahşetin miskinlik; medeniliğin ise çalışkanlık olduğu fikrini aşılar.
Romanlarda temelden başlayan ve aşamalı olarak devam eden eğitim sürecinin etkisi belirtilirken ayrıca
uygulamalı eğitimin de önemi ortaya çıkarılır.
Bu çalışmada, Ahmet Mithat Efendi’nin medeniyetin ve modernleşmenin temel gereği olarak gördüğü
“eğitim” anlayışı “Fennî Bir Roman Yahut Amerika Doktorları” ve “Rikalda Yahut Amerika’da Vahşet Âlemi”
romanları çerçevesinde değerlendirilecektir.
Anahtar Kelimeler: Tanzimat dönemi, Ahmet Mithat Efendi, roman, eğitim, medeniyet.
Dostları ilə paylaş: |