69
MATƏM NƏĞMƏS
Gedərkən sükuta gecənin qəlbi,
Eşitdim sularda matəm nəğməsi.
Bilmədim nəymiş o qətlin səbəbi,
O hadisə heyran qoyur hər kəsi.
Ey insan! O yazıq, o tökdüyün qan
Deyilmidir səndən, deyilmidir can?!
O alçaq işləri duyduqca vicdan,
nsanın həyata qalmır həvəsi.
Ölən bir deyildir, eşit, ey cəllad!
Min bir yuvanı, bax, sən etdin bərbad,
nsan! Nədir o səs! Nədir o fəryad? –
Dul qalan gəlinin odlu naləsi!
Sən ölmədin, qardaş! Ölmədin, inan!
Eşqin intiqamı yaşar hər zaman,
Qəlbimdən axan bu kiçik dastan
Arar qaranlıqda ədalət səsi?
1928
70
LƏR ...
Erkən günəş tellərini yer üzünə saçmadan,
Ceylanlar
*
öz sürüsüylə səhralara qaçmadan.
Mütəfəkkir düşünürdüm bir xəyalın izincə;
Bu yaz sabahı xilqətin təsvirinə gəlincə,
Hər şeydə həddindən artıq bir sükunət yaşardı,
Yalnız ayrı dağlardakı suların nərəsi vardı.
ş
tə, təbiətə bu gün hökm edən bir sükunət
Dünyaları qəhr edərdi bəlkə bulsaydı fürsət.
Azca keçməmişdi həmən minarənin başından
Ayazların şiddətilə donan soyuq daşindan,
Möminləri çağırırdı ucalan "Allah" səsi,
O ənini
†
boğmadaydi zavodların nərəsi.
Artıq şəhər oyanmişdı... başlanmışdı hərəkət,
Harda hərəkət yaşarsa, orda yaşar bərəkət.
Qarşı dağın göbəyindən zər qanadlı bir pəri.
Gülümsəyən gözlərilə söyləyirdi "iləri!"
1928
*
Ceyranlar
†
Qəm, kədər ifadə edən inilti mənasında
71
K KÖRPƏ
Birincisi oynaq, qayğısız xoş üz,
ncə bir musiqi andırır səsi.
Yaşar gözlərində canlı bir gündüz,
Ə
trafı güldürür hər qəhqəhəsi.
Yox onun qəlbində nə qərəz, nə kin
Bütün varlığında bir hərəkət var.
Ş
ahin baxışla olduqca kəskin,
Sarsıdamaz onu nə çovğun, nə qar.
Digəri daha xoş bir qız yavrusu,
Lalədən rəng alıb gülür varlığı.
Onun nə dərdi var, nə də qayğusu,
Qazanmış əsrindən bəxtiyarlığı,
Mən bu səhnəciye inandım gerçək,
Var imiş həyatm xoş zamanları.
Bizdən daha parlaq günlər görəcək,
Bu yeni dünyanın qəhrəmanları.
1925
72
SAH LDƏ
Ey vahi ki, ruhim yenə bır əski xəyalla...
Sevdayi o halla
Titrər və əsərkən qoca sahillərə baxdım.
Sellər kimi axdım.
Dəryada da qorxunc, dəli bir fırtına vardı.
Artıq su qarardı
*
.
Sevdalara, xülyalara bənzərdi bu axşam
Üfqümdəki hər şam,
Öz əksini salmışdı suyun bağrna, əlan
Fikrimdəki tufan
Dünyaları gəzmək deyə xülyalara vardı,
Bilməm nə arardı?..
[1928]
*
Qaraldı
73
HƏ RƏ KƏ T
Nazim Hikmə tə
Hərəkət!
Hərəkət!
Bu gün damarlarımı dolaşan
bu qan
Heç də dünənkinə bənzəmir, inan!
Fəqət mən yenə
enərək gecənin dərinliyinə,
Hər gün dolaşdığım ucsuz-bucaqsız,
odsuz, ocaqsız,
Tikanlı çöllərin bir yolçusuyam.
Eşit, ey!
aradığım şey
Artıq nə eşqdir və nə də hicran.
Bu hiss, həyəcan
qəlbimdən gəlmədi, fikrimdən doğdu:
Hərəkət!
Hərykət!
Bü gün varlığımda dəmirdən möhkəm,
Tükənməz qoca bir qüvvə var desəm,
Çox da düşünməsin o afəti-can;
çünki hər insan,
Yaşamaq istəyən hər dərdli könül,
hər çiçək, hərgül
Azacıq sevinmək, çırpınmaq istər
Nə qədər dilbər,
qayğısiz bir halım var bu axşam.
Qarşımdakı şam
azacıq sönməmək üzrə yanarsa,
bir an dayanmadan coşacaq qələm
Nə dərd, nə ələm,
nə də göz yaşları ənisim
*
deyil.
*
Həmdəm, dost
74
Anla! Bil!
Bil ki, göylər nə qədər azad, bəxtiyar
ruhumla çırpınan bir əməlim var:
Hərəkət!
Hərəkət!
ncilin, quranın yarpaqlarını
Sovurur göylərə şimai yelləri.
Şə
rqin elləri
yazın yazın
Bu gündən şöhrətli və şanlı bəklər.
Açan çiçəklər
artıq yaz gününə bir nişanədir.
"Cahan qəmxanədir"
fəlsəfəsi
son nəfəsi,
Son hıçqırığını çəkmək üzrədir.
Hərəkət!
Hərəkət!
Buludlar qoynunda himalaylar,
Səssiz gecələrdə ulduzlar, aylar,
Tənha bir şairin uzaq xəyalı,
ş
airlik halı,
Qüruba yaxın həzin bir mənzərə
susuz bir dərə,
Dağlarla qucaqlaşan əlvan buludlar,
yam-yaşıl otlar
Uçurar fikrimi dumanlar kimi.
Bunlar,
bu saydıqlarım,
Sən
və mən,
Hər ikimizdən törəyən,
Həp bu hərəkətdəndır,
Bu sonsuz surətdəndır.
75
LEYLASIZ
Çökərkən axşamın qaranlıqları
Gözümdə bir qara bulud dolaşar.
Sənsiz xərab olan yazıq ömrümün
Hər dəqiqəsində bir ölüm yaşar.
Fəqət sən vüqarlı, süzgün bir gözlə,
ncidirsən məni cürbəcür sözlə;
Unutma, qarışar gecə gündüzlə,
O zaman ulduzlar, aylar sayrışar.
Nədir bu cəlalın, bu qiyamətin?
Nə qədər zalımsan, yox ədalətin.
Xəyalı güldürən o xoş qamətin,
nan ki, şairə, şerə yaraşar.
1929, 18 may
Dostları ilə paylaş: |