Microsoft Word hasanova camila docx
Yüklə 0,5 Mb. Pdf görüntüsü
|
29
Azərbaycan Respublikası ÜƏMT-nin inzibati idarəçiliyini həyata keçirdiyi müəlliflik hüququ və əlaqəli hüquqlar sahəsində qüvvədə olan bütün çoxtərəfli konvensiya və müqavilələrə qoşulmuşdur.
Ümumdünya Əqli Mülkiyyət Təşkilatının əsas fəaliyyəti intellektual mülkiyyətlə bağlı suallarda inkişaf etməkdə olan ölkələrə yardımın göstərilməsindən ibarətdir: intellektual mülkiyyətlə bağlı kadrların hazırlanması; intellektual mülkiyyət sahəsində milli təşkilatların və orqanların yaradılmasına və funksionallaşdırılmasına yardımın göstərilməsi; hüquqi məsləhətlər; intellektual mülkiyyət sahəsində milli qanunvericiliyin yaradılmasında kömək göstərilməsi və s.
Bu Konvensiyaya uyğun olaraq, intellektual mülkiyyətin qorunma obyekti istehsal, elmi və bədii sahələrdə yaradıcılıq fəaliyyətinin konkret nəticələrinə olan hüquqlar kimi şərh olunurdu. Artıq qeyd edildiyi kimi, müxtəlif ölkələrin qanunvericiliklərində intellektual mülkiyyət termininin geniş şəkildə işlədilməsinə baxmayaraq, bu anlayışın əleyhdarları da qalmaqda davam edir. Onların əsas arqumenti budur ki, intellektual mülkiyyət obyektlərin və öz mahiyyətinə görə müəllif əsərləri və müxtəlif texniki yeniliklər olan qeyri-maddi obyektlərin hüquqi rejimini eyniləşdirmək olmaz. Əsas səbəblərdən biri də ondan ibarətdir ki, ərazi məhdudiyyəti qoyulmayan mülkiyyət hüququndan fərqli olaraq, müəlliflər, ixtiraçılar və onların hüquqi varisləri hüquqların qorunması ilə bağlı vaxt və ərazi məhdudiyyətlərini özlərində hiss edirlər; müəlliflik və patent hüquqları mülkiyyət hüququnun müdafiəsi üçün tətbiq olunanlardan tamamilə fərqli hüquqi vasitələrlə müdafiə olunur. Ümumdünya Əqli Mülkiyyət Təşkilatını (ÜƏMT) təsis edən Konvensiyanın 2-ci maddəsinin 8-ci bəndində göstərilir ki, intellektual mülkiyyət aşağıdakı hüquqlara aiddir. • ədəbi, bədii və elmi əsərlər;
30
• incəsənət nümayəndələrinin ifaçılıq fəaliyyəti, səsyazma, radio və televiziya verilişləri; • insan fəaliyyətinin bütün sahələrdə ixtiraları; • elmi kəşflər; • sənaye nümunələri; • əmtəə nişanı, xidmət nişanı, firmanın adı və kommersiya təyinatı; • haqsız rəqabətə qarşı müdafiə.
ntellektual mülkiyyət obyektlərinin qiymətləndirilməsində qiymətləndirmə standartlarının işlənib hazırlanılmasının böyük əhəmiyyəti vardır. Belə ki, hər bir ölkənin Milli Qiymətləndirmə Standartları Beynəlxalq Qiymətləndirmə Standartları Komitəsinin prinsipləri üzərində qurulmuşdur.
Beynəlxalq Qiymətləndirmə Standartları Komitəsi hər bir standartın mətninin bütün müddəalarının ifadə edilməsini məqsədyönlü hesab etmir. Ona görə də, Beynəlxalq Qiymətləndirmə Standartı digər standartları tamamlayır, o cümlədən qiymətləndirmənin peşəkar fəaliyyəti kimi qəbul edilir və standartların tətbiq edilməsi üçün zəruri olan əsaslar haqqında ümumi təsəvvürlər yaradır. Beynəlxalq qiymətləndirmə standartları məhz Beynəlxalq Qiymətləndirmə Standartları üzrə Komitə tərəfindən hazırlanılır. Bu Komitəyə 50-dən çox ölkənin peşəkar qiymətləndiricilər birlikləri daxildir.
Beynəlxalq Qiymətləndirmə Standartları Komitəsinin başlıca vəzifələri maliyyə və muhasibat uçotu hesabatlarında istifadə üçün dəqiq istifadə olunmuş standartların və praktiki tövsiyyələrin hazırlanması, o cümlədən bu standartların ölkələrdə və milli təşkilatlarda yayılması, qəbul və tətbiq edilməsinə kömək göstərilməsidir. Bundan əlavə, Beynəlxalq Qiymətləndirmə Standartları Komitəsinin fəaliyyət dairəsinə həmçinin standartlara düzəliş edilməsi, standartların şərhi, qruplaşdırılması və tətbiqi sahəsində yaranan ziddiyyətli halların aşkar edilməsi ilə bağlı məsələlərin həlli də daxildir.
Komitənin hazırladığı beynəlxalq qiymətləndirmə standartları və normaları tövsiyyə xarakteri daşıyır və bu səbəbdən də onun qarşısında duran əsas vəzifə 31
müxtəlif ölkələrin qiymətləndirmə standartlarını əlaqələndirməkdən ibarətdir.Dünya ölkələrinin təcrübəsi üzrə intellektual mülkiyyət obyektlərinin qiymətləndirilməsi prosesi müvafiq ardıcıllıqla həyata keçirilir. Bu qiymətləndirmə prosesi Beynəlxalq Qiymətləndirmə Standartları Komitəsinin prinsiplərinə uyğun hazırlanıb reallaşdırılır. Müvafiq ardıcıllıq aşağıdakı kimi sıralanıb: • mövcud qiymətləndirmə obyektinin və onun mülkiyyət hüququ tipinin müəyyən edilməsi; • qiymətləndirmənin aparılması məqsədi; • qiymətləndirmənin təyinatının müəyyən edilməsi; • qiymətləndirmə prosesində tələb olunan informasiyanın yığılması, onların araşdırılması və təhlili; • qiymətləndirmə obyektindən istifadə səviyyəsinin və istifadə olunmayan resursların müəyyən edilməsi; • qiymətləndirmədə tətbiq olunması nəzərdə tutulan yanaşma və metodların müəyyən edilməsi; • daha əlverişli yanaşma və metodların tətbiqi ilə intellektual mülkiyyət obyektinin qiymətləndirilməsi; • qiymətləndirmə obyektinin yekun dəyərinin hesablanması; • intellektual mülkiyyət obyektinin yekun qiymətləndirilməsinin təsdiqlənməsinə hüquqi əsas verən hesabatın tərtibi. [8, 182-183]
ntellektual mülkiyyət obyetlərinin qiymətləndirilməsinin hüquqi bazasının təkmilləşdirilməsi qiymətləndirmə prosesinin həyata keçirilməsində mühüm ə həmiyyət kəsb edir. Belə ki, müasir dövrdə intellektual mülkiyyət obyektlərinin qiymətləndirilməsinə, dəyərinin hesablanılmasına vahid standartların hazırlanması və tətbiqi zəruridir. Bu istiqamətdə görülən əsas tədbirlərdən biri bu sahədə qanunvericilik bazasının təkmilləşdirilməsidir.
Yüklə 0,5 Mb. Dostları ilə paylaş:
|