9
monarxiyasının xarici siyasəti. Hollandiya spaniyanın tərkibində. II Filipin siyasəti.
Hersoq Albanın idarə üsulu. Oranlı Vilhelm. Milli azadlıq hərəkatı. Birləşmiş əyalətlər
respublikasının yaranması. Hollandiya inqilabının əhəmiyyəti.
Skandinaviya ölkə
lə
ri erkə
n orta ə
srlə
rdə
. Feodal münasibətlərinin əmələgəlmə
xüsusiyyətləri.
Dövlətçiliyin
təşəkkül
tapması.
Skandinaviya
ə
halisinin
xristianlaşdırılması. Böyük Knutun Danimarka imperiyasının yaranması.
Skandinaviya ölkə
lə
ri XI-XV ə
srlə
rdə
. Danimarka, sveç və Norveç Danimarka
imperiyası dağıldıqdan sonra. Dövlət hakimiyyətinin qüdrətli olmasının səbəbləri.
Danimarkanın XIII-XIV əsrlərdə siyasi cəhətdən inkişafı. Danimarkanın Hanza ilə
mübarizəsi, sveç və Norveçin tabe olması. XIV-XV əsrlərdə sveç və Norveç
dövlətlərinin inkişafı.
Skandinaviya ölkələri XVI əsr-XVII əsrin birinci yarısında. XVI əsrdə
Skandinaviya yarımadası ölkələrinin və Danimarkanın iqtisadiyyatı. Danimarka
imperiyası daxilində siyasi quruluş. sveçin müstəqil dövlətə çevrilməsi. XVI əsrin sonu-
XVII əvvəllərində Norveç Danimarka krallığının tərkibində. Danimarka, sveç və
Norveçdə reformasiyaların xüsusiyyətləri. Danimarka XVI əsrdə. XVI əsrin əvvəllərində
siyasi vəziyyət. XVI əsrin ikinci yarısı-XVII əsrin əvvəllərində Danimarka dövlətinin
beynəlxalq əlaqələri. Otuzillik müharibədə iştirakı. Danimarka sveç ağalığından azad
olduqdan sonra. sveçin Avropa dövlətinə çevrilməsinin səbəbləri. sveçin beynəlxalq
ə
laqələri: Baltikyanı ərazilərdə ekspansiyası, Rusiya ilə sazişlər, Otuzillik müharibədə
iştirakı.
IV Mövzu. Osmanlı imperiyasının tarixi.
Konstantinopolun alınmasınadə
k (1306-1453) Avropa istilaları. Anadolu
Osmanlılaradək. I Osmanın hakimiyyəti. Osmanlı bəyliyinin yaranması (1299). I Orxanın
hakimiyyəti və Balkanlarda ilk dayaq nöqtəsinın əldə olunması. I Muradın hakimiyyəti.
Maritsa döyüşü. Kosovo düzündə döyüş (1389). I Muradın öldürülməsi. I Bəyazidin
hakimiyyəti. Türklərin Aralıq və Egey dənizlərinə çıxması. Qara dənizdə Sinop limanının
ə
lə keçirilməsi. Osmanlı imperiyasının dəniz dövlətinə çevrilməsi. Anadolunun ələ
keçirilməsi. Balkanlarda Osmanlı işğalları: Bolqarıstan, Vallaxiya. Macarıstan ilə
münasibətlərin pisləşməsi. Yunanıstan, Bosniya və Albaniyaya müdaxilə. Macarıstan
kralı Sigizmundun osmanlılara qarşı xaç yürüşü və birləşmiş Avropa ordusunun
Nikopolda məğlub olması. Teymurləngin türk ordusunun hücumu. Ankarada Osmanlı
ordusunun darmadağın edilməsi. I Bəyazidin əsir alınması və ölümü. XV əsrin
ə
vvəllərində səltənət fasiləsi. Kosovo düzündə Yanoş Hunyadinin başçılığı altında
səlibçilərlə döyüş (1448) və Balkan xalqlarının məğlub olması. 1453-cü ildə
Konstantinopolun ələ keçirilməsi və onun Osmanlıların paytaxtına çevrilməsi.
stilalar dövrü. Fateh II Mehmedin Balkan yarımadası, Arxipelaq adaları və Kiçik
Asiya, Vallaxiya və Moldovada təcavüzkarlıq siyasəti. II Bəyazidin hakimiyyəti.
Osmanlı dövlətinin Rusiya ilə ilk əlaqələri. I Sultan Səlim Yavuzun hakimiyyəti. Mosul,
Diyarbəkr, Suriya, Məkkə, Mədinə və Misirin birləşdirilməsi. I Süleyman Qanuninin
hakimiyyəti. Venesiya ilə diplomatik əlaqələri. Tripoli və Əlcəzairin istila edilməsi.
Avstriya və Macarıstana müdaxilə, Vyananın mühasirəsi, geri çəkilmə. Avstriya ilə
sülhün bağlanması və Vallaxiya, Moldova və Transilvaniya üzərində Osmanlı
imperiyasının hüquqlarının bərqərar olması. Venesiya ilə sülh. ranla müharibə,
Gürcüstan və Bağdadın ələ keçirilməsi. Fransa ilə ittifaq. II Səlimin hakimiyyəti. Tunisin
istila olunması. III Muradın hakimiyyəti. ranla müharibə. Qərbi ranın və Qafqazın ələ
keçirilməsi. III Mehmedin hakimiyyəti. Avstriya və ranla müharibə.
10
Osmanlı imperiyasının tə
nə
zzülü (1614-1757). 1686-1700-cı illərdə Rusiya-
Türkiy_ə_1945-1960-cı_ill_ərd_ə.'>Türkiy_ə_II_dünya_müharib_əsi_ər_əf_əsind_ə_v_ə_müharib_ə_dövründ_ə.'>Türkiy_ə_müst_əqillik_əld_ə_etdikd_ən_sonra.'>Türkiyə müharibəsi. Baxçasaray sülh müqaviləsi (1681). Avstriya ilə müharibə.
Karlovitsa sülh müqaviləsi (1699). Şimal müharibəsində iştirakı. I Mahmudun
hakimiyyəti. brahim Basmaçi tərəfindən ilk mətbəənin yaradılması.
slahat sə
ylə
ri (1757-1839). III Mustafa. lk ictimai kitabxanaların, məktəb və
xəstəxanaların açılması. 1768-1774-cü illərdə Rusiya ilə müharibə. Küçük-Kaynarça
sülhü. III Səlimin hakimiyyəti. Hərb işi sahəsində islahatlar. Mülki islahatlar. 1806-1812-
ci illərdə Rusiya-Türkiyə müharibəsi. II Mahmudun hakimiyyəti. Rusiya ilə Buxarest
sülhü. Vyana konqresi və onun Osmanlılarla bağlı qərarları. Osmanlı imperiyasının daxili
siyasi vəziyyəti. 1828-1829-cu illərdə Rusiya-Türkiyə müharibəsi. Adrianopol sülhü.
Yunanıstan, Serbiya, Vallaxiya, Moldova və Əlcəzairin itirilməsi. Hünkar-Skelesi sülhü.
II Mahmudun mülki islahatları. Əbdülməcidin hakimiyyəti (1839-1861). Gülhanə xətt-
şə
rifi. Mülki islahatlar. Krım müharibəsi. Humayun. Çernoqoriya müharibəsi. Krit
üsyanı. II Əbdülhəmid. 1876-cı ildə Konstitusiyanın qəbul edilməsi. 1877-1878-ci illərdə
Rusiya-Türkiyə müharibəsi. San Stefano sülhü. Berlin sazişi. Osmanlı imperiyasında
erməni məsələsi. Krit qiyamları.
XX əsr. mperiyanın süqutu. 1908-ci ildə Gənc Türkllər inqilabı. 1912-ci ildə
taliya-Türkiyə müharibəsi. Birinci və
kinci Balkan müharibələri. I Dünya
müharibəsində Osmanlıların iştirakı. 1918-ci il Mudros barışığı. Antanta qoşunlarının
Türkiyəni işğal etməsi. “Hüquqların qorunması” cəmiyyətlərinin yaradılması. Mustafa
Kamalın fəaliyyəti. Sivas konqresi, “milli and” proqramının qəbul edilməsi. Türkiyə
Böyük Millət Məclisinin çağrılması və onun ilk aktları. 1920-ci ildə Sevr müqaviləsi.
Xarici müdaxilə. Müstəqillik uğrunda yunan-türk müharibəsi. Mustafa Kamalın
rəhbərliyi altında türk ordusunun hücuma keçməsi. Türkiyənin respublika elan olunması.
Lozanna konfransı. Mustafa Kamal Atatürk – respublikanın ilk prezidenti.
Türkiyə
müstə
qillik ə
ldə
etdikdə
n sonra. Mustafa Kamalın islahatları:
kamalizmin əsas prinsipləri. Sultanlığın və xilafətin ləğv edilməsi. Mustafa Kamalın
iqtisadi siyasəti. Etatizm. Laisizm. Mədəniyyət və məişət sahəsində dəyişikliklər.
Türkiyə II dünya müharibəsi ərəfəsində və müharibə dövründə. Müharibə
ə
rəfəsində ölkənin ictimai-iqtisadi və siyasi inkişafı. Türkiyənin Millətlər ttifaqına daxil
olması. Montre konfransı. Almaniya təsirinin artması. Pro-alman neytrallığı. Türkiyənin
antihitler koalisiyasının tərəfinə keçməsi.
Türkiyə
1945-1960-cı illə
rdə
. II dünya müharibəsindən sonra Türkiyədə ictimai-
iqtisadi vəziyyət. Xalq-cümhuriyyət və Demokratik partiyalar arasında qarşıdurma. 1945-
1947-ci illərdə “Türkiyə böhranı”. Amerika Birləşmiş Ştatları ilə yaxınlaşma kursu.
Demokratik partiyanın qələbəsi (1950). Türkiyənin NATO-ya daxil olması. Türkiyə
Demokratik partiyanın hakimiyyətdə olduğu dövrdə. Siyasi böhranın yetişməsi. 1960-cı il
27 may dövlət çevrilişi.
Türkiyə
1960-2005-ci illə
rdə
. 1960-cı ildə hərbi çevriliş və 1961-ci ildə
Konstitusiyanın qəbul edilməsi. Türk cəmiyyətinin plüralist srukturunun yaradılması,
siyasi ziddiyyətlərin kəskinləşməsi. Türk cəmiyyətinin birliyinin qorunub saxlanması
məsələsi. Kürd problemi. slamçı qrupların yaranması. S.Dəmirəl hökumətinin fəaliyyəti.
1971-ci ildə fövqəladə vəziyyət. 1970-ci illərdə siyasi qüvvələrin yenidən qruplaşması.
Türkiyənin siyasi həyatında hərbi dairələrin rolu. Hakimiyyətin mülki şəxslərə verilməsi
prinsipi. Turqut Özalın “ qtisadi sabitləşmə paketi”. Bazar iqtisadiyyatına tədricən keçid,
kənd təsərrüfatının müasirləşdirilməsi. Tansu Çillər–Türkiyənin ilk qadın baş naziri.
Türkiyənin iqtisadi çətinlikləri. 1995-ci ilin siyasi böhranı. 1995-ci il seçkilərində