Microsoft Word ashabanov236. doc
Yüklə 0,72 Mb. Pdf görüntüsü
|
39 standartları səviyyəsinə çatdırılması məqsədilə mövcud telekommunikasiya infrastrukturunun modernləşdirilməsi, o cümlədən elektron rəqəmli ATS-lərin quraşdırılması, telekommunikasiya qovşaqlarının yenidənqurulması, yeni ATS- lərin, universal poçt xidmətinin təşkili üçün poçt şöbələrinin tikintisi, yenidənqurulması və müasir avadanlıqlarla təmin olunması, radio-televiziya yayımının təkmilləşdirilməsi və beynəlxalq rabitə trafikinin gücləndirilməsi, TAE beynəlxalq kommunikasiya optik xəttinin Xəzər dənizaltı hissəsinin tikintisinə dair layihələr həyata keçirilmiş, bir sıra rabitə müəssisələri özəlləşdirilmiş, yeni birgə müəssisələr yaradılmışdır. Azərbaycan Respublikasının ərazisində uzunluğu 1161 km olan Trans-Asiya-Avropa (TAE) fiber-optik kabel magistralı çəkilmişdir. Bu şə bəkə daxili resurslar hesabına daha da genişləndirilmiş, ölkənin digər bölgələri magistral xəttə qoşulmuş və şimal sərhəddinə qədər optik xəttin tikintisi təmin edilmişdir. Beynəlxalq internet kanallarının ümumi 2013-cü ildə 210 Gb/s-ə çatdırılmış, mövcud ənənəvi şəbəkəyə alternativ yaradılan və respublikanın bütün ə razisini əhatə edən “AzDataCom” şəbəkəsinə əksər rayonların qoşulması təmin edilmişdir. Hazırda ölkədə hər 100 nəfərinə düşən internet istifadəçilərinin sayı 70-ə, genişzolaqlı internet istifadəçilərinin sayı isə 50-yə bərabərdir. Görülmüş tədbirlər nəticəsində ölkənin ümumdünya elektron informasiya məkanına inteqrasiyası təmin olunmuşdur. Ümumi istifadədə olan telefon aparatlarının sayının artım dinamikasına görə Azərbaycan MDB ölkələri arasında ön sıralardan birini tutur. 2013-cü ilin 8 fevral tarixində Fransız Qvianasında yerləşən Kuru kosmoduromundan Azərbaycanın ilk telekommunikasiya peyki Azerspace-1 orbitə çıxarılmış və bununla Azərbaycan dünya kosmik sənaye ölkələri sırasına qatılmışdır. Hazırda bu peyk vasitəsi ilə kommersiya fəaliyyəti həyata keçirilir və Azerspace-1 üzərindən 60-dan çox yerli və xarici kanal yayımlanır. Milli televiziya və radio proqramlarının Azerspace-1 peyki vasitəsilə ötürülməsinin təmin edilməsi üçün Bakıdakı Teleqüllə ərazisində yerüstü peyk stansiyası quraşdırılmışdır. Hazırda Azerspace-1 peyki vasitəsilə 2 müxtəlif paketlə 30 TV və 1 radio proqramının yayımı təmin olunmuşdur. Ölkədə hal-hazırda radio-televiziya proqramlarının peykdən
40 yayımını təmin edən peyk rabitə stansiyaları ilə yanaşı, xarici ölkələrlə rabitənin təşkili, məlumatların ötürülməsi və qəbulu, internet şəbəkələrinin təşikli, daxili korporativ şəbəkələrin yaradılması məqsədilə müxtəlif peyklər üzərindən peyk rabitə kanalları vasitəsilə bir neçə peyklə işləyən yerüstü peyk stansiyaları qurulub istismar olunur. Azırbaycan su ehtiyatlarına görə məhdud olan ölkələr qrupun daxildir. Bununla yanaşı, ölkənin kənd təsərrüfatı əsasən suvarılan torpaqların becərilməsinə əsaslanır. Belə şəraitdə mövcud su ehtiyatlarından səmərəli istifadə qarşıda duran mühüm məsələlərdən biridir. Ölkədə su ehtiyatlarının idarə olunması, istifadəsi və mühafizəsi sahəsində tədbirlər əsasən Azərbaycan Meliorasiya və Su Təsərrüfatı Açıq Səhmdar Cəmiyyəti tərəfindən həyata keçirilir. Hazırda ölkədə 135 su anbarı, o cümlədən su tutumu 100 mln. kub m-dan yuxarı olan 8 su anbarı, su tutumu 10-100 mln. kub m olan 12 su anbarı, su tutumu 1-10 mln. kub m olan 42 su anbarı, su tutumu 1 mln. kub m- dən aşağı olan 73 su anbarı istismar olunur. Çaylardan suyun qəbul edilib kanallara verilməsi hidroqovşaqlar vasitəsi ilə həyata keçirilir ki, bunlar da aşağıdakı qruplara bölünür: - su götürmə qabiliyyəti > 50 m³/s- 4 hidroqovşaq; - su götürmə qabiliyyəti 10-50 m³/s- 4 hidroqovşaq; - su götürmə qabiliyyəti < 10 m³/s- 8 hidroqovşaq. Ölkədə suvarma kanallarının ümumi uzunluğu 51755 km-dir ki, bunlardan 2184 km-i magistral kanallar, 8014 km-i təsərrüfatlararası kanallar, 41557 km-i isə təsərrüfatdaxili kanallardır. Həmçinin suvarılan torpaqlarının 43 faizində (609 min hektar) kompleks meliorasiya işləri aparılmış, 288 min hektar sahə açıq, 308 min hektar sahə örtülü, 13 min hektar sahə şaquli drenaj şəbəkələri ilə əhatə olunmuşdur. Meliorasiya olunmuş ərazilərdən drenaj suları 3 əsas magistral Baş Mil-Muğan, Baş Şirvan və Muğan Salyan kollektorları ilə Xəzər dənizinə axıdılır. Kür və Araz çaylarında, təbii və süni yaradılmış su hövzələri üzərində quraşdırılan nasos stansiyaları suvarma və su təchizatı sistemlərinin su ilə təmin edilməsini həyata keçirir. Beləliklə, son illərdə aparılmış tədbirlər və neft hasilatının azalması infrastruktur
41 sahələrin ölkədə yaradılan əlavə dəyərdə payının artmasına səbəb olmuşdur. Bunula belə infrastruktur sahələrin inkişafında əsasən sosial və instutsional bölmələrin inkişaf etmişdir ki, bunu da aşağıdakı cədvəldən də görmək olar. Cədvəl 2.6 Ümumi daxili məhsulun strukturu (ümumi yekuna gör , faizl ) 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Kənd təsərrüfatı, meşə təsərrüfatı və balıqçılıq 7,5
7,2 6,0
6,6 5,9
5,4 5,5
5,7 5,7
Mədənçıxarma sənayesi 53,8 57,5 56,5 46,0 49,2 51,0 45,9 42,0 37,4 Emal sənayesi 6,1
5,3 5,0
6,0 5,1
4,2 4,5
4,5 5,2
Elektrik enerjisi, qaz və buxar istehsalı, bölüşdürülməsi və təchizatı 0,6
0,9 1,2
1,2 1,0
1,8 2,1
2,0 2,1
Su təchizatı, tullantıların təmizlənməsi və emalı 0,3 0,2
0,2 0,2
0,1 0,1
0,1 0,2
0,2 Tikinti
8,2 6,9
7,5 7,8
8,7 8,4 10,7 12,4 13,5 Ticarət; nəqliyyat vasitələrinin təmiri
5,7 5,3
5,9 7,3
6,9 6,7
7,1 7,6
8,5 Nəqliyyat və anbar təsərrüfatı 4,9 6,0
5,5 7,3
6,0 5,4
5,2 4,7
4,9 Turistlərin yerləşdirilməsi və ictimai iaşə 0,6
0,6 0,8
1,0 1,1
1,5 1,7
2,0 2,3
nformasiya və rabitə 2,1
1,8 1,7
2,0 2,0
1,7 1,8
1,9 2,0
Maliyyə və sığorta fəaliyyəti 1,4
1,6 1,9
2,3 1,2
1,5 2,1
2,3 2,6
Daşınmaz əmlakla əlaqədar ə məliyyatlar 0,8 0,7
1,0 1,7
1,7 1,7
1,9 2,2
2,5 Peşə, elmi və texniki fəaliyyət 1,4 1,1
1,2 1,7
1,1 1,2
1,3 1,5
1,5 nzibati və yardımçı xidmətlərin göstərilməsi 0,5
0,5 0,5
0,7 0,6
0,6 0,6
0,7 0,7
Dövlət idarəetməsi və müdafiə; sosial təminat 2,8 1,4
1,6 2,3
2,2 2,4
2,4 2,7
2,9 Təhsil
2,4 2,8
3,0 4,0
3,6 3,3
3,3 3,5
3,8 Ə haliyə səhiyyə və sosial xidmətlərin göstərilməsi 1,4
0,9 1,3
2,0 1,7
1,5 1,8
1,9 2,1
stirahət, əyləncə və incəsənət sahəsində fəaliyyət 0,4 0,3
0,4 0,8
0,7 0,8
0,9 1,0
1,1 Digər sahələrdə xidmətlərin göstərilməsi 0,4
0,2 0,4
0,8 1,1
0,9 0,9
1,2 1,2
Fəaliyyət növləri üzrə cəmi 100 100 100 100 100 100 100 100 100 Qeyd. Cədvəl Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatları əsasında tərtib edilmişdir.
Cədvəl məlumatlarından göründüyü kimi, 2014-cü ildə ölkədə yaradılan əlavə dəyərdə mədənçıxarma sənayesinin payı 2006-cı ilə nisbətən əhəmiyyətli dərəcədə Yüklə 0,72 Mb. Dostları ilə paylaş:
|