33
istənilən iş həddindən artıq çətin və ya da çox asandırsa, komanda motivasiyasının
düşməsi gözlənilir.
3) şçilərin uyğun səviyyədə məsuliyyət verilməsi qədər bu məsuliyyəti yerinə
gətirəcək lazımlı rəhbərlikdən verilməsi də vacibdir. Vəzifələrinə uyğun səlahiyyət
sahibi olan komandalar, motivasiyanı daha uzun zaman davam etdirə bilməkdədir.
4) Komanda üzvləri arasındakı inam, açıqlıq və dürüstlük, iş mühitində qarşılıqlı
anlayış və uzlaşmanın inkişafını asanlaşdırır. Əlaqələrində müvəffəqiyyətli, bir-
birləriylə və digər komandalarla uyğun və əməkdaşlığı əsas alan bir mühit, komandanın
təsirli işini təmin edən motivasiyasını da yüksək dərəcədə artırır.
5) Yaxşı bir lider qrup motivasiyası baxımından böyük əhəmiyyət kəsb edir. Yaxşı
liderlər; öz motivasiyasını yüksək tutan, komandanın öz özünü motivasiya etməsi üçün
lazımlı şərtləri yaradan və motivasiyanın düşməsinə səbəb ola biləcək davranışlar
olmayan liderlərdir.
Motivasiya ilə birlikdə üzvlər arasındakı əlaqələrdə inkişaf etməkdədir. Müsbət
istiqamətdə motivasiya olan fərdlərin yer aldığı komandalarda qarşıdurma və gərginlik
daha az, təşkilata və işə olan bağlılıq daha çox, üzvlərin stress səviyyəsi isə daha
aşağıdır. Bütün bunlar komandanın performansını müsbət istiqamətdə təsir etməkdədir.
Bunun tərsi yəni üzvlərin mənfi istiqamətdə motivasiya edilmələri isə işçilərin
performansını aşağı salır. Komandanın müsbət istiqamətdə motivasiya olması
komandanın davamlılığı və müvəffəqiyyəti üçün kritik bir əhəmiyyətə malikdir
.
Hal-
hazırda biznes, personal performansını artırmada sıra çalışması yolu ilə motivasiyası
artırma alternativini seçim edə bilməkdədir. Komandalar içərisində çalışan personalın
artan motivasiyası, onun istismara bağlılığını, iş doyumunu və performansını müsbət
istiqamətdə təsir edən əhəmiyyətli faktorlardan biri olaraq qəbul edilməkdədir.
34
Komanda işləri tətbiqlərində birdən çox insanın bir yerə gələrək məqsədlərinə çata
bilmək üçün, komanda üzvlərinin duyğularını, düşüncələrini, sahib olduqları məlumat və
bacarıqları digərləri paylaşmaqları lazımdır. Bunun təmin edilməsinin ən təsirli yolu isə
müəssisə içərisində yaxşı bir ünsiyyət nizamının qurulmuş olmasıdır.
çində olduğumuz ictimai quruluşda bütün əlaqələrin təməli və davamlılığı böyük
ölçüdə ünsiyyətə əsaslanır. Fərdlərin cəmiyyət içindəki varlıqlarını davam etdirə
bilmələri; cəmiyyətdə etibarlı olan simvolları, sözləri və mədəniyyəti öyrənmələri və bu
dəyərlərə uyğun olaraq özlərinə verilən rolları yerinə yetirmələri ünsiyyət sayəsində
reallaşmaqdadır. Əlaqə; insanlar arasında əlaqələri, təşkilatları, cəmiyyətləri təşkil və bir
arada tutan ən əhəmiyyətli anlayışlardan birisidir (Gürgen, 1997: 25). Əlaqə; fərdlər və
təşkilatlar arasında məlumat, düşüncə, məlumat və duyğu mübadiləsi və ya
ötürülməsidir (Şimşək və D GƏRLƏR , 1998: 81). Müəssisə içərisində personalın bir-
birləri ilə yaxşı ünsiyyətdə olması insana təmin duyğusu və xoşbəxtlik verən bir
qabiliyyətdir. Personal arasında ünsiyyətin yaxşılaşdırılması; idarəçiliyi yaxşılaşdırır. Bu
cür şirkətlərdə işçi daha məhsuldar olmaqda, işə məzuniyyətlər nisbəti düşməkdə və
işlərindəki səmərələri yüksəlməkdədir (Williams və EGGLAND, 1991: 12).
Personalın;
istəklərini, diləklərini, təkliflərini və sahib olduğu məlumatlarını əlaqədar yerlərə təsirli
bir şəkildə çatdırmaması müəssisə içərisində böyük problemlərə yol açmaqda;
zamanında həll edilməmiş bu problemlər isə təşkilat içərisində işçilərin mənəvi və
motivasiyasını pozaraq, işçilərin təşkilata olan bağlılıqlarını və performanslarını
azaltmaqdadır.
Komandanın müvəffəqiyyəti, komanda ünsiyyətinin fəaliyyəti ilə düz
mütənasibdir. Ünsiyyətdə fəaliyyətin təmin edilə bilməsi; qrup üzvlərini dinləmə, onları
anlamağa iş və təşkilat içərisində olanlar haqqında onları məlumatlandırma kimi
bacarıqların həyata keçirilmiş olmasını tələb edir.
Komanda əlaqələndirilməsi təmin
etmək, fəaliyyətləri həyata keçirmək, motivasiyanı artırmaq, komanda üzvlərini
dəyişməyə hazırlamaq, performansı yaxşılaşdırılması və komanda üzvləri arasındakı
ə
laqələrin səmərəliliyinin artırmaq üçün ünsiyyətin həssas bir şəkildə qurulmağı
35
lazımdır. Komandanın fəaliyyətini təyin edən bir faktor olaraq komanda ünsiyyətinin
quruluşunu araşdıran Leavitt, bu mövzuda etdiyi işdə dörd dəyişik ünsiyyət quruluşu
istifadə etmişdir (Gürgen, 1997: 25).
1) Mənzil, bütün üzvlər bərabər vəziyyətdədir, hər biri yalnız özünə ən yaxın
vəziyyətdə olan kəslərlə ünsiyyət qura bilər və digərləri əlaqədar məlumatları yenə onlar
vasitəsilə ala bilməkdədir.
2) Zəncir, ucda qalan iki adamın yalnız bir adamla ünsiyyət qura bilmələri
baxımından dairədən fərqlidir. Bu səbəblə ünsiyyət baxımından zəncirin iki ucunda
olmaq çox faydalı deyil.
3) Y formasındakı quruluşda, üç ayrı adamla ünsiyyət qura bilən bir tək adamın
olması vacibdir.
4) Təkər, ortadakı bir üzv hər kəslə ünsiyyət qura bilməli, ancaq digər bütün üzvlər,
yalnız ortadakı adam ilə danışa bilməkdədir.
Təşkilat içərisində yüksək səviyyədə mərkəzi bir ünsiyyət quruluşunun olmağı
üçün, güclü bir mərkəzi liderlik və güc quruluşuna sahib bir qrup yaratmaq üzərində son
dərəcə təsirli olduğu düşünülür. Komandaların müvəffəqiyyətli olması böyük ölçüdə
qrup içərisində təsirli bir ünsiyyətin olmasına bağlı olmaqdadır. Müəssisə içərisində
işçilərin duyğularını, düşüncələrini, məlumatlarını, istəklərini, dilək və şikayətlərini hər
kəslə rahat bir şəkildə paylaşa bilməsinin; işçilərin və işçilərin daxil olduğu
komandaların performansını artırmaq üzərində son dərəcə təsirli olduğu görülməkdədir.
nsanları müəyyən hədəflərə götürmək üçün, bu hədəflərə çatmaqda onların şəraiti
fərdi arzu və tələblər ilə mənfəətlərin nələr olduğunu təyin etmək, daha sonra da bu
insanları bir qrup ətrafında yığaraq güclərini, cəsarətlərini, arzu və enerjilərini artırmaq
lazımdır. Bunun üçünsə bir liderə ehtiyac duyulmaqdadır (EREN, 2000: 411).
Dostları ilə paylaş: |