Microsoft Word 4 Urszula Sobek Najconalizm doc
Yüklə 202,53 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 3. Nowe napięcia i konflikty w Europie Środkowej i Wschodniej
81
kiem, a nie między „katolikiem” a „protestantem”, czy „unionistą” a „nacjonalistą” 21 ”. Dowodem na to, Ŝe konflikty nacjonalistyczne nie zawsze mu- szą przybierać dramatyczne formy jest spór lingwistyczny w Belgii, gdzie kluczową rolę odgrywa nacjonalizm językowy. Wzajemna niechęć francuskojęzycznych Walonów i Flamandów posługujących się językiem holenderskim uwarunkowana jest tym, Ŝe grupy te wywodzą się z róŜnych tradycji kulturowych (łacińskiej i germań- skiej) a język jest wyrazem manifestacji odrębności mentalnej i przeciwstawnych interesów. Mimo silnego nacjonalizmu ze strony Flamandów, wyraźnie określających swoje dąŜenia do stworzenia tak zwanej „Wielkiej Flandrii” złoŜonej z Belgii i Holandii oraz terytoriów sąsiadujących 22 , udało się na drodze pokojowej, przy- najmniej doraźnie, złagodzić spór przekształcając państwo w 1993 roku w federację Flamandów, Walonów i Brukselczyków oraz nada- jąc holenderskiemu, francuskiemu i niemieckiemu status języka ogólnokrajowego 23 .
dejściu do antagonizmów narodowych, gdzie ciągle jeszcze przewa- Ŝa stosunek opisany przez jednego z obserwatorów konfliktu w Ko- sowie: „nie odzywają się do siebie, mijają nie widząc, Ŝyją zupełnie osobno, w Kosowie Serbowie i Albańczycy stworzyli coś w rodzaju apartheidu” 24 . 21 TamŜe, s. 250-252. 22 T. Jerzak, Separatyzm i terroryzm o podłoŜu etnicznym w Europie Zachodniej, http://www.psz.pl/content/view/1132/, 29.10.2007. 23 U. Altermatt, dz. cyt., s. 189. 24 S. Wojciechowski, Konflikt w Kosowie, [w:] W. Malendowski (red.), dz. cyt., s. 271.
82
Szacuje się, Ŝe w 2000 roku na świecie istniało około 5 tysięcy ludów i narodów, z których niespełna 200 posiada własne państwo, a prawie 3 tysiące nie chce Ŝyć w ramach państw, w których obecnie się znajduje i pragnie utworzenia niezaleŜnego organizmu państwo- wego
25 . Mając to na uwadze trzeba, jak twierdzi T. Mazowiecki, jak najszybciej odpowiedzieć na pytanie, „jak nie pozostawić pola na- cjonalizmom oŜywionym przez lęki i zagroŜenia wobec zjawisk, które niosą współczesne procesy cywilizacyjne, jak ocalać i rozwijać wartości narodowe w obliczu uniformizującej się kultury i jednoczą- cego się świata. I jeśli wiec, mimo wszystko historia moŜe być na- uczycielką Ŝycia – to historia nacjonalizmu być nią powinna 26 ”.
3. Nowe napięcia i konflikty w Europie Środkowej i Wschodniej Konflikty i wojny to kroki milowe historii. To one dają początek i koniec rządom, autorytetom i epokom, kreując niejako nową rze- czywistość. Są wypadkową ideologii, partykularnych interesów, praktyk politycznych oraz nierozwiązanych sporów z przeszłości. Nie stanowią jednak istoty problemu współistnienia narodów, której nie moŜna zamknąć w sile artylerii, liczbie uchodźców czy zasięgu pocisków, ale którą naleŜy rozpatrywać niemal na kaŜdej płaszczyź- nie ludzkiej aktywności, gdyŜ konflikty nie rodzą się w masach, lecz w jednostkach, a jak stwierdził Albert Einstein „dopóki na świecie będzie istniał człowiek będą takŜe wojny” 27 . 25 W. Malendowski, dz. cyt., s. 14. 26 T. Mazowiecki, dz. cyt., s. 6. 27 A. Einstein, List do Philippe Halsmanna, 1947, za: http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,993008,00.html, 12.04.2008. 83
Na początku XXI wieku doświadczona wojnami minionej epoki Europa ciągle nie jest wolna od napięć i animozji, z których więk- szość ma charakter wewnętrzny, jednak, jak pokazuje przykład Bał- kanów, bardzo łatwo moŜe nastąpić przejście z płaszczyzny we- wnętrznej na międzynarodową. Wśród najczęstszych przyczyn euro- pejskich konfliktów wyróŜnić moŜna spory i roszczenia terytorialne, uwarunkowania ekonomiczno-społeczne oraz antagonizmy narodo- we 28
powrotem nacjonalizmu. Zdaniem Martina M. Szimeczka, słowac- kiego pisarza i publicysty „tak powaŜnej sytuacji nie było chyba nawet na początku lat 90., kiedy to nacjonalizm rozpalał tłumy w Europie Środkowej (…), wtedy moŜna było usprawiedliwić emocje niepewnością (…) dziś jednak to wynik cynicznej kalkulacji polity- ków”
29 . Według szacunków Sebastiana Wojciechowskiego blisko jedna czwarta obszaru Europy Środkowej i Wschodniej uwikłana jest w konflikt na którymś ze wspomnianych wyŜej podłoŜy 30 . Jednak trud- no jest jednoznacznie sklasyfikować przedmiotowo istniejące napię- cia i konflikty, gdyŜ najczęściej jedna sporna kwestia generuje kolej- ne. NaleŜy przy tym dodać, iŜ niemal kaŜdy ze współczesnych kon- fliktów nie jest wolny od tendencji nacjonalistycznych, gdyŜ jak stwierdził w przemówieniu wygłoszonym w Royal Albert Hall w
28 S. Wojciechowski, Napięcia i konflikty w Europie Środkowo-Wschodniej, [w:] W. Malendowski (red.), dz. cyt., s. 384. 29 M. Szimeczka, Słowacja i Węgry – powrót nacjonalizmu, „Gazeta Wyborcza”, 29.10.2007, s. 15. 30 S. Wojciechowski, Napięcia…, dz. cyt., s. 384. Yüklə 202,53 Kb. Dostları ilə paylaş:
|