KARBONLU VE ALA IMLI ÇEL KLER N KAYNA I, Burhan O uz, OERLIKON Yayını, 1985
1
X — AUSTEN T K KROM-N KEL PASLANMAZ ÇEL KLER
GENEL ÖZELL KLER
Paslanmaz çelik, bazı korozif elementlerle temas halinde iken, içine korozyon bakımından
pasif hale gelmeye yeter derecede krom ilâve edilmi çelik olarak tarif edilebilir. Bu asgari krom
oranı % 11-12 civarındadır. Austenitik paslanmaz çelik, i bu özellik dı ında yeterli miktarda
austenitle tirici elementleri içerir. Bunlar genellikle nikel olup bütün sıcaklıklarda bir tamamen
austenitik matris sa lar.
Ticarî olarak satılan hadde mamulü austenitik paslanmaz çeliklerin ço u AISI tarafından
sınıflandırılmı olup a a ıdaki tablo bunları göstermektedir. Müteakip tabloda da (Tablo 2)
bunların mekanik özellikleri okunur. Bu özellikler, bu çeliklerin en çok kullanıldıkları ko ullar
için verilmi lerdir. 301 tipi genellikle so uk haddelenmi , di erleri ço u zaman tavlanmı halde
kullanılır.
Haddelenmi Austenitik Paslanmaz Çeliklerin AISI No.su ve Bile imleri
AISI No
Karbon %
Krom %
Nikel %
Di er Elementler %
201
202
0,15
0,15
16,00-18,00
17,00-19,00
3,50-5,50
4,00-6,00
N:0,25, Mn:5,50-7,50, P:0,06
N:0,25, Mn:7,50-10,00, P:0,06
301
302
302 B
303
303 Se
0,15
0,15
0,15
0,15
0,15
16,00-18,00
17,00-19,00
17,00-19,00
17,00-19,00
17,00-19,00
6,00- 8,00
8,00-10,00
8,00-10,00
8,00-10,00
8,00-10,00
Si : 2,00-3,00
S : 0,15 min, P:0,20
Se:0,15 min.
304
304L
0,08
0,03
18,00-20,00
18,00-20,00
8,00-12,00
8,00-12,00
305
308
309
309S
310
310S
314
0,12
0,08
0,20
0,08
0,25
0,08
0,25
17,00-19,00
19,00-21,00
22,00-24,00
22,00-24,00
24,00-26,00
24,00-26,00
23,00-26,00
10,00-13,00
10,00-12,00
12,00-15,00
12,00-15,00
19,00-22,00
19,00-22,99
19,00-22,00
Si : 1,50
Si : 1,50
Si : 1,50-3,00
316
316L
317
321
347
0,08
0,03
0,08
0,08
0,08
16,00-18,00
16,00-18,00
18,00-20,00
17,00-19,00
17,00-19,00
10,00-14,00
10,99-14,00
11,00-15,00
9,00-12,00
9,00-13,00
Mo : 2,00-3,00
Mo : 2,00-3,00
Mo : 3,00-4,00
Ti : 5 C min.
Cb +Ta : 10 C min.
KARBONLU VE ALA IMLI ÇEL KLER N KAYNA I, Burhan O uz, OERLIKON Yayını, 1985
2
Levha halinde austenitik paslanmaz çeliklerin mekanik özellikleri
AISI
No
Ko ul
Sertlik
(Rockwell
sayısı)
Kopma
mukavemeti
(kg/mm
2
)
Akma
sınırı
(kg/mm
2
)
Kopma uzaması
2" de (%)
201
Tavlanmı
B92
61
35
60
202
Tavlanmı
B90
70
35
60
301 So uk çekme Yarım sert
menevi
C32
105
77
15-18
302
Tavlanmı
B85
63
28
50
306
Tavlanmı
B80
60
25
55
304L
Tavlanmı
309
Tavlanmı
B85
63
32
45
310
Tavlanmı
B85
67
32
45
316
Tavlanmı
B85
63
28
50
316L
Tavlanmı
321
Tavlanmı
B80
63
25
50
347
Tavlanmı
B85
67
28
45
Tablo 3 — Austenitik paslanmaz çeliklerin yüksek sıcaklıklarda özellikleri
Gerilme ko ulları
Sıcaklık
°C
201
304
304 L 309
310
316
316 L 321
347
536
-
12,4
8,8* 11,0
12,6
17,0
-
12,8
13,7
650
-
5,0
3,9
5,6
6,0
8,9
5,5
5,6
5,7
760
-
1,7
1,6
1,7
1,6
3,2
1,7
1,7
1,7
Saatte % 0,0001 (10000
saatte %1) sürünme oranı
için gerilme (kg/mm
2
)
870
-
0,4
0,7* 0,14*
0,14* 0,14*
0,56* 0,35
0,7
536
-
8,0
-
7,3
8,3
10,4
-
12,0
12,6
650
-
2,9
-
3,0
4,2
4,6
-
-
4,3
760
-
1,4
-
0,77
1,2
1,47
-
-
0,7
Saatte % 0,00001
(100000 saatte %1)
sürünme oranı için
gerilme (kg/mm
2
)
870
-
0,63* -
0,14*
0,3*
0,63*
-
-
-
536
-
24,5
-
-
22,4
-
-
-
-
650
14,7
10,0
-
14,0
9,6
17,3
-
12,2
12,2
760
5,0
4,2
-
5,2
3,6
7,8
-
3,9
5,2
1000 saatte kopma için
gerilme (kg/mm
2
)
870
-
1,9
-
2,0
1,7
2,8
-
-
2,1
536
-
18,9
-
-
16,8
-
-
-
-
650
-
6,8
-
10,5
5,6
12,7
-
6,7
7,7
760
-
2,7
-
3,0
2,1
4,8
-
2,5
1,75*
10000 saatte kopma için
gerilme (kg/mm
2
)
870
-
1,33
-
1,4
0,9
1,3
-
-
-
(*) Ekstrapole de erler
Austenitik paslanmaz çelikler yüksek sıcaklıklarda mükemmel mukavemet ve
oksitlenmeye dayanma kabiliyeti arzettiklerinden bunlar ço u zaman bu gibi uygulamalarda
kullanma alanı bulurlar. Daha sonraki tabloda (Tablo 3) 550 ile 950°C arasında sıcaklıklarda
bazı tiplerin sürünme ve gerilme kopmasına ait de erler gösterilmi tir. Her ne kadar bu de erler
ana malzeme için ise de yüksek vasıflı kaynak birle meleri de buna yakın de erler arzetmektedir
(Tablo 4).
Dostları ilə paylaş: |