Mexaniki iş Əgər cisim sabit f qüvvəsinin təsiri altında düzxətli hərəkət edərək s



Yüklə 0,51 Mb.
səhifə2/3
tarix03.05.2023
ölçüsü0,51 Mb.
#108175
1   2   3
Mexaniki iş və güc

A = Sqrafik 

Mexaniki güc
Görülən işin, bu işin görülməsinə sərf olunan zamana nisbətinə bərabər olan fiziki kəmiyyətə güc deyilir:
⇔ .
Güc

  • İşin görülmə yeyinliyidir.

  • Skalyar kəmiyyətdir.

  • ölçü vahidi: 

(vatt).
Praktikada gücün sonrakı ölçü vahidləri də istifadə olunur:

  • 1 kVt = 1000 Vt, 

  • 1 MVt = 1000000 Vt, 

  • 1 mVt = 0,001 Vt.

Mexaniki iş gücün zamana hasilinə bərabərdir: 
İş = güc∙zaman ⇔ A = N∙t.
Tutaq ki, cisim sabit qüvvənin təsiri istiqamətində düzxətli bərabərsürətli hərəkət edir. Onda bu qüvvənin işinin A=Fs və getdiyi yolun s = υt düsturlarını  düsturunda yerinə qoysaq, alırıq 

Cismin bərabərsürətli hərəkəti zamanı sabit qüvvənin yaratdığı güc.
N = F ∙ υ.
Avtomobilin mühərrikinin sabit qiymətində dartı qüvvəsi cismin sürəti ilə tərs mütənasibdir:

Sabit gücdə yaranan böyük dartı qüvvəsi, sürətin böyük qiymətinə uyğundur.
Əgər avtomobil düzxətli bərabərsürətli hərəkət edirsə, onda onda dartı və sürtünmə qüvvələrin işi əksdir: 
A= –As.
Dartı qüvvəsi müsbət iş görür: 
Ad=Fd∙s.
Sürtünmə qüvvəsi mənfi iş görür:
Asür – Fsür ∙ s.
Əgər gücün zamandan asılılığı qrafik vasitəsi ilə verilibsə, onda qrafikin altındakı sahə ədədi qiymətcə mexaniki işə bərabərdir:
İşSahə(N,t) 





Potensiallı sahədə iş
Elektrik sahəsi potensiallı sahə olduğundan elektrik sahəsi-yük qapalı sisteminə potensial eneıji haqqında teorem tətbiq oluna bilər.
Potensiallı sahədə görülən iş əks işarə ilə potensial enerjinin dəyişməsinə bərabərdir:
A=Wp1 - Wp2=-(Wp2-Wp1)=-ΔWp.(7)
Burada Wp1 və Wp2 uyğun olaraq yükün sahənin 1 və 2 nöqtələrində olduğu zaman onun potensial eneıjiləridir (b).


Belə ki, elektrostatik sahə potensiallı sahə olduğundan qapalı elektrik dövrəsi boyunca yüklü zərrəciklərin hərəkəti zamanı sahənin gördüyü iş sıfıra bərabərdir.





Naqildən elektrik cərəyanı keçdikdə onda enerji itkisi baş verir - naqildən Coul - Lens istiliyi ayrılır. Ona görə də dövrədə digər enerji mənbəyi olmalıdır ki, onun işi hesabına itirilən enerji bərpa edilsin. Cərəyan mənbəyindəki kənar qüvvələr qeyri-potensiallr olmalıdır ki, qapalı dövrədə onların gördüyü iş sıfırdan fərqli olsun. Kənar qüvvələrin işi hesabına yükdaşıyıcılar cərəyan mənbəyi daxilində enerji alır. Odur ki cərəyan mənbəyinin qütblərinə naqil birləşdirdikdə sərbəst elektronları mənbə daxilində kənar qüvvələr, naqildə isə elektrostatik qüvvələr hərəkətə gətirir (d).


Yüklə 0,51 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə