Mavzu: O’nli kasrlarni ko’paytirish va bo’lish

Mavzu: O’nli kasrlarni ko’paytirish va bo’lish.

• Tayyorladi: 30- umumiy o’rta ta’lim maktab matematika fani o’qituvchisi Nurmatova Saidaxon

1.O’nli kasrni natural songa ko’paytirish. 1-masala. Uchta yashikka olma joylandi.Har bir yashikdagi olma 12,7 kg dan bo’lsa ,jami olmalar necha kilogramm bo’ladi?

• 12,7*3=12,7+12,7+12,7=38,1(kg) yoki 12,7
• x 3 --------- 38,1

2.O’nli kasrlarni 10 ga,100 ga,1000 ga,… ko’paytirish. O’nli kasrlarni 10 ga,100 ga,1000 ga,… ko’paytirish uchun 1-qadam: ko’paytuvchi 10,100,1000,… dagi nollar soni sanaladi. 2-qadam: o’nli kasrdagi vergul nollar soni nechta bo’lsa,shuncha xona o’ngga suriladi.

1-misol 2,718*10000=27180 2-misol. 3,1415*10=31,4159 O’nli kasrni 10 ga,100 ga ,1000 ga ,… bo’lish uchun: 1-qadam: bo’luvchidagi nollar soni sanaladi. 2-qadam: o’nli kasrdagi vergul bo’luvchidagi nollar soni nechta bo’lsa,shuncha xona chapga suriladi.

314,159*0,1=31,4159 314,159:0,1=3141,59

3. O’nli kasrni o’nli kasrga ko’paytirish. Masala: Tomonlari 8,3sm va 5,7sm bo’lgan to’g’ri to’rtburchakning yuzini toping. Berilgan:a=8,3sm Yechish: b=5,7sm S=a*b=8,3*5,7=47,31kv.sm S=? 8,3 x 5,7 --------- 5 8 1 + 4 1 5 ------------ 4 7, 3 1

O’nli kasrni o’nli kasrga ko’paytirish qoidasi. 1-qadam:vergulga e’tibor bermay,ularni natural sonlar kabi ko’paytirish. 2-qadam: ko’paytuvchilarda birgalikda verguldan keyingi raqam borligi sanaladi. 3-qadam: ko’paytmada o’ngdan chapga shuncha raqamni sanab,so’ngra vergul qo’yish kerak.

O’nli kasrni o’nli kasrga bo’lish. 1-misol . 2,7:0,1=27 O’nli kasrni 0,1ga,0,01gs,0,001ga ,…bo’lish uchun uni 10ga, 100ga, 1000ga, ko’paytirish kerak.

Mustahkamlash.

• 231-misol. Amallarni bajaring:
• Javobini tekshiring:
• 1)2,76:0,3+90*0,02-2,5=8,5
• 2) 0,25*0,08:0,01-1,5=0,5
• 3) (4,3+51*0,1-2,2):0,5=15,6

• 234-misol.Tenglamani yeching.
• Javobini tekshiring:
• (41,184-7,2x):0,01=86,4 41,184-7,2x=86,4*0,01 7,2x=41,184-0,864 x=40,32:7,2 x=3,2

Bumerang usuli

mazmuni	O’nli kasr	To’g’ri kasr	Noto’g’ri kasr	Aralash kasr	Teng kasrlar
0,75
Surati maxrajidaga teng bo’lgan kasr
Surati maxrajidan kichik bo’lgan kasr

Vazifa:10-misol