Mavzu: minerallar tasnifi reja: Sof holda uchraydigan minerallar Yarim metallar guruhi minerallari

4. Oksidlar sinfi. Kislorod bilan 40 ga yaqin elementlar turli xil birikmalar hosil qiladi. Yer po`stidagi oksidlarning umumiy og`irligi 17% ni tashkil etadi. Bundan 12,0% kremnezyom oksidi, 3,9% temir oksidi va gidroksidi va qolgan qismida aluminiy, marganes, titan va xrom oksidlari va gidroksidlari tashkil qiladi. Bu guruhga kiradigan minerallar sodda va murakkab oksidlar va gidroksidlar deyiladi. Tabiatda keng tarqalganlariga: kuprit - CuO, korund – Al₂O₃, gematit – Fe₂ O₃, ilmenit – FeTiO₃ , megnetit - FeO Fe₂ O₃ , shpinel – MgAl₂ O₄ , xrizoberill – BeAl₂ O₄ , rutil – TiO₂, kassiterit – SnO₂ , priluzit – MnO₂ , uranit, kvars – SiO₂ va boshqalar kiradi.

5. Karbonatlar sinfiga kiruvchi minerallar tabiatda keng tarqalgan. Bularga kalsit –CaCO₃ , magnezit – MgCO₃, siderit – FeCO₃ , smitsonit – ZnCO₃, rodoxrozit – MnCO₃, serussit – PbCO₃, malaxit – Cu₂ [CO₃ ] (OH)₂ , azurit – Cu₃ [CO₃ ]₂ (OH)₂ suvli karbonatlarga soda – NaCO₃ 10 H₂ O kiradi.

6.Sulfatlar sinfiga oid minerallar juda ko`p va xilma xil birikmalar hosil qilsa-da, yer qobig`ida keng tarqalgani kam. Sulfatlar: barit – BaSO₄, tselestin – SrSO₄, anglezit –PbSO₄, angidrit-CaSO₄, gips – CaSO₄ 2H₂O, mirabilit - Na SO₄ 10 H₂ O va boshqalar.

7. Silikatlar sinfiga juda ko`p minerallar kiradi. Bizga ma`lum minerallarning 1G`3 qismini tashkil etadi. Bu guruhga kiruvchi minerallar barcha tog` jinslarining asosiy qismini tashkil etadi va jins hosil qiluvchi minerallar deb ataladi. Shuning uchun ham ular sinchkovlik bilan batafsil o`rganilgan.
Rentgen yordami bilan o`tkazilgan tekshirishlar (kristallokimyoviy kuzatishlar) tufayli silikatlarning ichki tuzilishi ularning kimyoviy tarkibi bilan uzviy bog`liqdir, shu bilan birga minerallarning muhim fizik xususiyatlarini, hatto ma`lum darajada genezisini (hosil bo`lishini) aks ettira oladi.
Silikatlarning tuzilishini rentgenoskopik yo`l bilan tekshirish natijasida ular quyidagi sinflarga bo`linadi: orolsimon, zanjirsimon, lentasimon, varaqsimon va karkassimon silikatlar.