Mavzu: abdullaxon yirik davlat arbobi reja

Toqi zargaron (fors. — zargarlar toqi) — Buxorodagi me`moriy yodgorlik (16-a.). Zargarlik buyumlari sotish uchun mo’ljallangan savdo markazi. Gumbazi arablar bosqiniga qadar qurilgan deb taxm. qilinadi. Vosifiyiing 16-a. boshlarida yozgan asarida Buxoro chorsusi sifatida tilga olingan. T. z. Ulug’bek madrasasi yonida, qad. shahriston markazi — 2 katta ko’cha kesishgan chorraha ustini qoplab turadi. Bino, asosan, 15-a.da qurilgan (16-a.da to’lato’kis ta`mirlanganligi sababli shu yili bunyod etilgan deb taxm. qilinadi). Ulkan gumbaz 8 ta toqiga o’rnatilgan. Tarhi 45,4x43,5 m, bal. 16,7 m, gumbazining asos aylanasi 14 m, poygumbazi ko’p qirrali, undagi 16 ta darcha orqali bino ichiga yorug’lik tushib turadi. Atrofini o’rab turgan do’konlar gumbazi bal. 5— 7 m. O’tmishda uning dalonlarida 36 zargarlik ustaxonasi va do’konlar bo’lgan. Atrofiga savdo rastalari, ombor, karvonsaroylar qurilgan. T.z. Buxorodagi toqilarning eng yirigi va mujassamoti jihatidan murakkabi hisoblanadi.

• Toqi zargaron (fors. — zargarlar toqi) — Buxorodagi me`moriy yodgorlik (16-a.). Zargarlik buyumlari sotish uchun mo’ljallangan savdo markazi. Gumbazi arablar bosqiniga qadar qurilgan deb taxm. qilinadi. Vosifiyiing 16-a. boshlarida yozgan asarida Buxoro chorsusi sifatida tilga olingan. T. z. Ulug’bek madrasasi yonida, qad. shahriston markazi — 2 katta ko’cha kesishgan chorraha ustini qoplab turadi. Bino, asosan, 15-a.da qurilgan (16-a.da to’lato’kis ta`mirlanganligi sababli shu yili bunyod etilgan deb taxm. qilinadi). Ulkan gumbaz 8 ta toqiga o’rnatilgan. Tarhi 45,4x43,5 m, bal. 16,7 m, gumbazining asos aylanasi 14 m, poygumbazi ko’p qirrali, undagi 16 ta darcha orqali bino ichiga yorug’lik tushib turadi. Atrofini o’rab turgan do’konlar gumbazi bal. 5— 7 m. O’tmishda uning dalonlarida 36 zargarlik ustaxonasi va do’konlar bo’lgan. Atrofiga savdo rastalari, ombor, karvonsaroylar qurilgan. T.z. Buxorodagi toqilarning eng yirigi va mujassamoti jihatidan murakkabi hisoblanadi.

Toqi sarrofon (fors. — sarroflar toqi) — Buxorodagi me`moriy yodgorlik (16-a.), pul almashtiradigan bosh savdo markazi. Shahristonning 2 ko’chasi kesishgan joyda, qad. Shohrud arig’i ustida sarrolarning do’konlari qurilgan. T.ye. eng kichik gumbazdir. Bino 8 qirrali (tarhi 25x24 m), gumbazining ichki diametri 12 m, tashqi gumbaz (bal. 16,55 m) 4 toqi ustiga o’rnatilgan, shaharning jan.dagi chorraha ustini berkitib turadi. 16-a. 2yarmida zalning 4 kesik burchaklaridan biriga masjid, boshqasiga Sarrofon hammomi, qolgan 2 tasiga sarrofon do’konlari kelib tutashgan. Masjidga kiraverishda "Bu qurilish 1534—35 y.lari Ubaydulla Bahodirxon podsholigi davrida yakunlandi" degan yozuv saklangan. Bu atrofdagi binolarga ham tegishli bo’lishi mumkin. Shayboniylar davrida Buxoro xususiy tadbirkorlik, qarz berish va pul almashtirish markaziga aylangan. Buxoroda sarroflar nomi bilan bog’liq uylar, savdo gumbazi, karvonsaroy, masjid, hammom va b. mavjud bo’lgan.

• Toqi sarrofon (fors. — sarroflar toqi) — Buxorodagi me`moriy yodgorlik (16-a.), pul almashtiradigan bosh savdo markazi. Shahristonning 2 ko’chasi kesishgan joyda, qad. Shohrud arig’i ustida sarrolarning do’konlari qurilgan. T.ye. eng kichik gumbazdir. Bino 8 qirrali (tarhi 25x24 m), gumbazining ichki diametri 12 m, tashqi gumbaz (bal. 16,55 m) 4 toqi ustiga o’rnatilgan, shaharning jan.dagi chorraha ustini berkitib turadi. 16-a. 2yarmida zalning 4 kesik burchaklaridan biriga masjid, boshqasiga Sarrofon hammomi, qolgan 2 tasiga sarrofon do’konlari kelib tutashgan. Masjidga kiraverishda "Bu qurilish 1534—35 y.lari Ubaydulla Bahodirxon podsholigi davrida yakunlandi" degan yozuv saklangan. Bu atrofdagi binolarga ham tegishli bo’lishi mumkin. Shayboniylar davrida Buxoro xususiy tadbirkorlik, qarz berish va pul almashtirish markaziga aylangan. Buxoroda sarroflar nomi bilan bog’liq uylar, savdo gumbazi, karvonsaroy, masjid, hammom va b. mavjud bo’lgan.