Mavzu №6: Metall bo'lmagan konstruksion materiallar. Kompozitsion materiallar

Havo bo’lish qurilmalarining xillari.
Ular asosan ammiak ishlab chiqarish korxonalarida, vodorodni koks gazidan oladigan va elektroliz usuli bilan oladigan zavodlarda; hamda toza azot yoki kislorod kerak bo‘lgan zavodlarda quriladi. Bu qurilmalar asosan:
1. Ishlatilayotgan havoning hajmiga qarab (6800 m3g‘soatdan 180000 m3g‘soatgacha);
2 Qo‘llanayotgan bosimga;
3 Olinayotgan kislorod va azotning tozaligiga;
4 Qanday inert gaz aralashmalarining olinayotganligiga;
5 Sarflanayotgan elektr energiyasiga qarab va hokazolarga belgilanadi.
Hozir chiqarilayotgan qurilmalarni turlaridagi shartli belgilar:
A. Bug’ holdagi azot, K- 99,2-99,5%li texnik kislorod; Kt - texnologik kislorod ( 95% O2); Aj va Nj - suyuq azot va kislorod. Shartli energiya sarfi: Kt 3600 qurilmasida 2Mj/m3 O2, Kt= - 35 - 3 da esa 0,4 Mj/kg O2.
Havoni ajratish agregatlari.
G- 6800 agregati 99,5 - 99,99% toza azotni olishga mo‘ljallangan, soatiga 6800 m3 havo beriladi. Ikki xil bosim (20 va 0,6 MPa), hamda past ( 0,6 MPa) va yuqori (20 MPa) bosimli havoni oraliq ammiakli sovutish bilan ishlaydi. Bu erda quvurli issiqlik almashgichlar va drossellar ishlatiladi. AKt - 16 - 2 da 99,998% azot, texnik kislorod - 95% li, texnik kislorod (99,2% O2) va neon + geliy aralashmasi olinadi AKt - 16 - 1; BR - 6; BR - 6M qurilmalarni almashtirdi. Bu’larda asosan regeneratorlar, qisman issiqlik almashgichlar, hamda turbodetanderlar ishlatiladi. Ular aktiv (agarda siqilgan havo yo‘naltiruvchi apparatda kengaysa va reaktiv (qisman yo‘naltiruvchi apparatda, qisman ishchi g‘ildirakning ko’rakchalarida kengaysa) bo‘ladilar. Bo‘lish natijasida olinayotgan kislorod va azotning tannarxini asosiy qismini ( 60-70%ni) elektr energiyasini 12-18% ini uskunani eskirib qolgan qismini qoplash uchun ajratilgan mablag‘ tashkil etadi.