Mansur Hamdamov

Shu nuktai nazardan rejalashtirishga ham
korxona ichki faoliyatida narx va bozorning
o‘rnini bosadigan mexanizm sifatida qaralishi
lozim.

---

Bu vaqtning o‘zida 
menejmentning tarkibiy kismi 
bulib ham Hisoblanadi. Shu 
bois rejalashtirish korxona 
maksadlari, uning faoliyati 
natijasini va oldinga qo‘yilgan 
maqsadlarga etishishi uchun 
zaruriy resurslarini oldindan 
ko‘ra bilishni o‘zida namoyon 
etadi.
Ma’lumki, amal qilish vaqtiga 
bog‘liq ravishda rejalashtirish 
ueoq muddatli, o‘rtacha 
muddatli va qisqa muddatliga, 
ko‘zlangan maqsadi xarakteri 
bo‘yicha esa strategik taktik va 
operatsiv rejalashtirishga 
bo‘linadi. 

---

•
Strategik yoki ueoq muddatli rejalashtirish doirasida
(5-10 yil muddatgacha) korxonaning istiqbolli
rivojlanish kontseptsiyasi ishlab chiqiladi. Bu korxona
xayotining strategik maksadlariga etishishini ko‘zlaydi: 
bozorda barqaror holatni saqlaydi; bozor ulushini
kengaytiradi; foydani eng yuqori daromadiga olib
chiqadi; rentabellikni oshiradi; to‘lov qobiliyatini tutib
turadi va ta’minlaydi; bozorda xukmronlik qiladi; 
eksport imkoniyatlarini kengaytiradi
•
Bu yunalishlarning har biri bo‘yicha u yoki bu
maqsadga erishish uchun ham mas’ul bo‘lishi
darkorligipi aniqlaydi. Faoliyat strategik yunalishlarni
amalga oshirish korxonada ishlab chiqariladigan
rejalarning butun tizimi bilan ko‘zda tutiladi. 

---

Taktik yoki urta muddatli rejalashtirish yordamida (3-5 yilgacha) 
korxona strategik maqsadlari va vazifalarini tavsiflashtirish 
amalga oshiriladi. Bunday rejalashtirish doirasida korxonaning 
ko‘zda tutilgan ueoq muddatli maxsadlarni hisobga asta-sekin 
va izchil tadbiq etishga kiritilgan muayyan dasturlarning ishlab 
chiqilishiga ta’minlanadi.
Ularda rivojlanish maksadlarining resurslari (zaxiralar) bilan 
bog‘liqligi ko‘zda tutiladi va turli xil ko‘rsatkichlarni o‘rtasidagi 
mutanosibliklar aniqlanadi. 

---

•
Biznes rejalashtirish ichki xo‘jalik rejalashtirishning. kudratli
kurollaridan iri hisoblanadi. Bozor iqtisodiyoti rivojlangan
mamlakatlarda biznes rejalar allaqachon o‘zining munosib
o‘rnini topgan. Nazariya va taktika biznes borasidagi o‘z
g‘oyalarni shakllantirish uchun ham, shuningdek faoliyatni
baholash uchun ham zarur ana shunday natijalar ishlab
chiqarish tajriba endi-endi to‘planmokda. Biznes-reja - ko‘zda
tutiladigan biznesning qiska, aniq, maqbul va tushunarli tafsili, 
katta miqdordagi turli vazifalarni chiqishda eng istiqbolli
echimlarini tanlash va ularga erishish uchun vositalarni
aniqlashga imkon beruvchi eng muhim kuroldir.

---

Biznes reja ko‘zda tutilgan biznesni 
soslash va muayyan vaqt mobaynidagi 
natijalarni baholash uchun 
mo‘ljallanadi. Shu munosabat bilan u 
muvaffaqiyatga erishish darajasi 
mezoni sifatida qarab chiqilishi 
mumkin. Biznes reja xarakatlar yo‘lini 
yoritishga va biznes boshqarishga 
imkon beruvchi xarakat hisoblanadi.
Shu bois uni ichki xo‘jalik 
rejalashtirilishini o‘zviy qismi deb 
ham, jro va nazorat uchun qo‘llanma 
deb ham tasavvur etish mumkin. 
biznesni rejalashtirish-bu maxorat va 
san’atni talab kiluvchi jiddiy 
jarayondir. 
Biznes rejalashtirishni jarayon sifatida 
amaliy ruyobga chiqarish uchun biz 
quyidagi asosiy tamoyillarga rioya 
qilishni anglaymiz: 

---

•