Laboratoriya ishi № Fotoqarshilik(Fotorezistor). Fotoqarshilik (Fototranzistor) orqali yorug‘lik diodni boshqarish. Lm335 xarorat datchigi (davomiy dht-11 moduli). Ulash prinsiplari. Boshqarishga doir misollar

Fotoqarshilikning qo‘llanilish sohalari.
Fotorezistor, yoki LDR (Light-Dependent Resistor), chiroqli yorug‘lik miqdorinio‘lchash uchun ishlatiladigan passiv elektron komponentidir. Arduino dasturiy ta'minotni tuzish: Arduino dasturiy ta'minoti orqali fotorezistornio‘qish vaqtini boshqarish uchun dasturni tuzishingiz kerak. Masalan, Arduino IDE yoki boshqa dasturlash muharriri orqali quyidagi kodni ishga tushirishingiz mumkin:
const int fotorezistorPin = A0; // Fotorezistor pinining aloqa qilgan porti
int fotorezistorQiymati = 0; // Fotorezistoro‘qilgan qiymati
void setup() {
Serial.begin(9600); // Serial monitor bilan aloqani sozlaymiz
}


void loop() {
fotorezistorQiymati = analogRead(fotorezistorPin); // Fotorezistornio‘qib olamiz
Serial.print("Fotorezistor qiymati: ");
Serial.println(fotorezistorQiymati); // Qiymatni chiqaramiz
delay(1000); // 1 sekund kutamiz
}

52-rasm.Ulanish sxemasi
Kodni yuklab, Arduino‘gao‘rnating va boshlang: Bu kod orqali fotorezistornio‘qiydi va unio‘qilgan qiymatini Serial Monitor orqali chiqaradi. Serial Monitor ni Arduino IDE dagi "Tools" menyusidan yoki Ctrl+Shift+M klaviyatura qisqartmasi bilan ochishingiz mumkin.
Arduino dasturiy ta'minotni tuzish: LEDni yoqish vao‘chirish uchun Arduino dasturiy ta'minoti orqali dastur tuzishingiz kerak. Fotorezistor qiymatio‘zgandikça, LEDni yoqish vao‘chirish uchun qiymatlarni ta'rifoqo‘zgartirishiz mumkin. Masalan, quyidagi kodni ishlatishingiz mumkin:
const int fotorezistorPin = A0; // Fotorezistor pinining aloqa qilgan porti
const int ledPin = 9; // LED pinining aloqa qilgan porti
int fotorezistorQiymati = 0; // Fotorezistoro‘qilgan qiymati
void setup() {
pinMode(ledPin, OUTPUT); // LEDni chiqarish uchun portni sozlaymiz
Serial.begin(9600); // Serial monitor bilan aloqani sozlaymiz
}
void loop() {
fotorezistorQiymati = analogRead(fotorezistorPin); // Fotorezistornio‘qib olamiz
Serial.print("Fotorezistor qiymati: ");
Serial.println(fotorezistorQiymati); // Qiymatni chiqaramiz
if (fotorezistorQiymati > 500) { // Agar fotorezistor qiymati 500 dan katta bo‘lsa
digitalWrite(ledPin, HIGH); // LEDni yoqamiz
} else {
digitalWrite(ledPin, LOW); // Aks holda, LEDni chiqaramiz
}
delay(1000); // 1 sekund kutamiz
}
Bu kod, LEDni Arduino piniga bog‘lab, fotorezistornio‘qiydigan yuqoridagi "Fotorezistorni boshqarish haqida nazariy ma'lumot" bo‘limidagi shemaga mos keladi. LEDni yoqish va chiqarish uchun digitalWrite funksiyasi ishlatilgan. Agar fotorezistorningo‘qilgan qiymati 500 dan katta bo‘lsa, LEDni yoqtiradi; aks holda, LEDni chiqaradi.
Kodni yuklagan va Arduino‘gao‘rnatganingizda, Serial Monitor oynasini ochib fotorezistornio‘qilgan qiymatlarini ko‘rish va LEDning qanday ishladiğini ko‘rish imkoniyati mavjud bo‘ladi.



53-rasm. Ulanish sxemasi.
Fotorezistorlar, real hayotda bir qancha sohalarda keng qo‘llaniladi. Ulardan ba'zilari quyidagilardir: