O
’ZBEKISTON RESPUBLIKASI RAQAMLI TEXNOLOGIYALAR VAZIRLIGI MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI QARSHI FILIALI
TELEKOMMUNIKATSIYA TEXNALOGIYALARI FAKULTETI
AX-11-22 GURUH TALABASINING
“Kiberxavfsizlik asoslari “
FANIDAN
Mustaqil ish-2
Bajardi: Ahmadjonov A.
Qabul qildi: Rustamov A.
QARSHI 2023
REJA:
Zararkunanda dasturlarning turlari.
Kompyuter viruslari va viruslardan himoyalanish usullari.
Xorijiy davlatlarning electron raqamli imzo algoritmlari tahlili.
Identifikatsiya va autendifikatsiya tushunchasi va vazifasi.
Axborot tizimlari va resurslaridan ruxsatsiz foydalanishlarni aniqlash uslubiyati.
Simsiz aloqa tizimlarida axborot resurslarini himoyalash.
Zararkunanda dasturlarning turlari.
Zararkunanda dasturlarning hozirda quyidagi turlari keng tarqalgan:
viruslar: o’zini o’zi ko’paytiradigan programma bo’lib, o’zini boshqa programma ichiga, kompyuterning yuklanuvchi sektoriga yoki hujjat ichiga biriktiradi; troyan otlari: bir qarashda yaxshi va foydali kabi ko’rinuvchi dasturiy vosita sifatida o’zini ko’rsatsada, yashiringan zararli koddan iborat bo’ladi; O’zidan ko’payish: yo’q.
Sonini oshib borishi: nol.
Yuqumliligi: Ha.
Ushbu turdagi zarar keltiruvchi dasturlar Greklar va Troyaliklar o’rtasidagi urush davrida ishlatilgan nayrangga asoslangan bo’lib, axborot kommunikasiya texnologiyalarida troyan oti bu - dastur bo’lib, qandaydir sodda vazifani bajarishga mo’ljallangan bo’ladi. Biroq, qo’shimcha tarzda zarar keltiruvchi vazifani xufiyona bajaradi. Klassik na’munasi sifatida tizimga kirishda parolni ushlab olish dasturini keltirish mumkin, u «username» i «password» kabi autentifikasiya so’rovlarini qayd etadi va foydalanuvchi tomonidan axborot kiritilishini kutadi. Ushbu holat yuz berganda o’zining yaratuvchisi uchun parollarni ushlab oluvchi vazifasini bajaradi va so’ngra esa “noto’g’ri parol” degan xabarni tizimga real kirish oldidan chiqaradi. Hyech nimadan shubhalanmagan foydalanuvchi xato qilgandek bo’ladi
Dostları ilə paylaş: |
