Joqarida aytqanimizday, detaldin tegislik penen kesilgen jerinin ozin suwretlesek kesim

QARAQALPAQ MAMLEKETLIK UNIVERSETI XIMIYA-TEXNOLOGIYA FAKUTETI 1-B KURS STUDENTI Kalbaev Baxramnin Injinerlik grafikasi paninen oz betinshe jumisi
KESE-KESIMLER
Kesim ham kese-kesimlerdin bir-birinen parqi. Joqarida
aytqanimizday, detaldin tegislik penen kesilgen jerinin ozin suwretlesek kesim payda boladi (5.1-sizilma, a). Kesimde tek kesiwshi tegislikte payda bolatugin beti siziladi.
Detal tegislik penen kesilgende payda bolatugin kesim beti menen birge tegislik arqasindagi detal bolekleri de qosip suwretlense, kese- kesim payda boladi (5.1-sizilma, b).
Kese-kesimler. Kese-kesimler kesimler siyaqli standart talaplarina muwapiq orinlanadi. Detaldin ishki bolegin aniqlaw maqsetinde kese- kesim dep ataliwshi shartli suwretlew usili qollaniladi. Detaldin ishki korinisi quramaliraq, yagniy birqansha betlerden payda bolgan bolsa, sizilmani oqiwdi ansatlastiriw maqsetinde kese-kesimler usiniladi
Kese-kesimler detaldin ishki ham sirtqi korinisine qarap qollaniladi. Kese-kesimge tusken betleri kesim siyaqli bir tarepleme strixlanadi.
sizilma, a, b da detaldin ush korinisi ham aniq suwreti berilgen. Detaldin ishki duzilisin korsetiw ushin bir V ga parallel frontal A tegislikti qollaniwga boladi (5.3-sizilma). Sonda detaldin tuwri muyeshli oyilgan jeri ashiladi. 5.3-sizilma, b dagi aniq suwrette kesiwshi tegislik arqali kese-kesimdi anigiraq korsetiw ushin detaldin aldingi yarimi jilistirilgan. Korinip turgan kese-kesim detaldin bas korinisinde suwretlengen.
Sonda detaldin shepten korinisinde ishi toliq korinedi (bul jerde C tegisliginin izi ham C—C shartli turde korsetilgen).
Kese-kesim qollanilgan sizilmaga itibar berilse, detaldin ishki duzili- sin suwretlewshi shtrix siziqlar oshirilgen (6.2- ham 6.3-sizilmalarga q.). Onin ornina kontur siziq siziladi. Kese-kesimde kesiwshi tegisliktin izi detaldin simmetriya kosheri arqali otse, ol suwretlenbeydi. 5.3- ham
sizilmalarda kesiwshi tegislik detaldin har turli jerlerinen otken jadaydagi kese-kesimnin belgileniwi korsetilgen
Kóbinese, detaldıń ishki kórinisin bir kesiwshi tegislik arqalı kór-
setiwge bolmaydı. Bunday jaǵdaylarda eki hám onnan artıq tegislikten
paydalanıwǵa tuwra keledi (1-qosımshaǵa qarań).
ÁPIWAYÍ HÁM JERGILIKLI KESIMLER.
OLARDÍŃ SÍZÍLMALARDA BELGILENIWI
Detaldıń ishki dúzilisin anıqlaw maqsetinde bir kesiwshi tegislik
qollanılsa, payda bólgan kese-kesim ápiwayı kese-kesim delinedi.
Kesiwshi tegislik proekciya tegisliklerinen birine parallel etip ótk-
erilse, kese-kesim sol proekciyalar tekisliginde súwretlenedi hám sol
tegisliktiń atı menen ataladı. Mısalı, 5.3-sızılmada kesiwshi A tegis-
ligi V ǵa parallel, yaǵnıy kesiwshi tegislik frontal proekciyalar tegis-
ligine parallel bolǵanı ushın frontal kese-kesim dep ataladı. Kesiwshi
tegislik gorizontal proekciyalar tekisligine parallel bolsa, bunday kese-
kesim gorizontal kese-kesim dep ataladı (6.1-sızılmaǵa qarań).
Eger kesiwshi tegislik profil proekciyalar tekisligine parallel bolsa,
bul jaǵdayda profil kese-kesim payda boladı (6.2-sızılma). Bunday
kese-kesimler ápiwayı yamasa tolıq kesimler dep te ataladı.
Jergilikli kese-kesim. Detallardıń bazı bir jerlerinde tesik,
oyıqsha hám oyıqlar ushırasadı. Olardıń formasın kórsetiwde jer-
gilikli kese-kesimlerden paydalanıladı. 7.4-sızılmada gayka giltiniń
altı jaqlı prizmalıq tesikti ashıp kórsetiw ushın jergilikli kese-kesim
qollanılǵan. Jergilikli kese-kesim payda etiw ushın tesiktiń sim-
metriya kósheri boyınsha kesiwshi tegislik ótkeriledi. Tesikten biraz
ótkennen keyin detaldıń qırqılǵan bólegi qıyalımızda sındırıp alınadı.
Detal kórinisinde bul kesiwshi tegislik qıyalımızda ótkeriledi hám
ol sızılmada kórsetilmeydi. Jergilikli kese-kesim shegarası jińishke
tolqın sıyaqlı sızıq penen kórsetiledi.
7.5-sızılma, a da kósherdiń bir kórinisi súwretlengen bolıp, onıń
ushlarındaǵı tesik hám oyıqshalardı ashıp kórsetiwde jergilikli kese-
kesim berilgen.
Jergilikli kese-kesim shegarasi detaldin kontur sizigi menen qosilip qalmawi kerek. 7.5-sizilma, b da duris ham naduris orinlangan jergilikli kese-kesim korsetilgen. Detaldagi tesik yamasa