Safarova Zilola Tolibovnaning “Ingliz va o‘zbek tarbiya romanlarining
spetsifik belgilari” mavzusidagi 10.00.06 – Qiyosiy adabiyotshunoslik,
chogʻishtirma tilshunoslik va tarjimashunoslik ixtisosligida
filologiya fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD) ilmiy
darajasini olish uchun yozilgan dissertatsiyasi avtoreferatiga
TAQRIZ
Ushbu tadqiqotning maqsadi ingliz va o‘zbek
adabiyotida tarbiya
romanlarining spetsifik belgilarini qiyosiy tadqiq etish asosida mushtarak
xususiyatlari, taraqqiyot omillari, badiiy-uslubiy xususiyatlarini aniqlashdan iborat.
Dunyo adabiyotshunosligida qadimdan hozirgacha yetib kelgan jahon folklori
hamda yozma adabiyotida bolalar va kattalar o‘rtasida kechadigan munosabatlar
badiiy talqiniga, jahon adabiyoti namoyandalari tomonidan
yaratilgan tarbiya
mavzusidagi asarlar tadqiqiga doir keng ko‘lamli izlanishlar olib borilgan. Shu
nuqtai nazardan jahon, jumladan, ingliz adiblari ijodidagi
tarbiya romanlarining
mavzu, motiv, obrazlar badiiy talqinidagi o‘ziga xoslik va mushtarakliklarni o‘zbek
yozuvchilari poetik tajribalari bilan qiyoslab o‘rganish, ikkala xalq bolalar
adabiyotida anʼanaviylik va badiiy mahorat masalalarida o‘xshashliklar borligini
aniqlash muhimdir.
Tarbiya
romanlarining janriy tabiati, badiiy-estetik taraqqiyot qonuniyatlari,
poetik shakli va uslubi, motiv va obrazlari tahlili natijasida, ularda har bir xalqning
milliy mentaliteti, diniy-irfoniy qarashlariga tayanilishi hamda asosiy e’tibor
ta’limiy g‘oyalar, yoshlarning fiziologik-psixologik
dunyoqarashi va turmush
tarziga muvofiq yaratilishi aniqlangan.
Tarbiya romanlarida qahramonning jismonan va ma’nan rivojlanishini
tasvirlash tendensiyasining yetakchilik qilishi hamda mazkur tendensiyaning
individual-shaxsiy taqdirlar, sinflar, millatlar taqdirini yoritishdagi roli isbotlangan.
Bundan tashqari,
xulosa qilish mumkinki, tarbiya romanlari avantyur, pikaresk va
gotik roman belgilari umumlashuvida namoyon bo‘ladi va ularning badiiy
qimmatini oshrishga xizmat qiladi.
Dissertatsiya kirish,
uch asosiy bob, xulosa va foydalanilgan adabiyotlar
ro‘yxatidan iborat. Ishning Kirish qismida dissertatsiya mavzusining dolzarbligi va
zarurati, maqsad va vazifalari,
obyekti va predmeti, ilmiy yangiligi va amaliy
ahamiyati ko‘rsatilgan.
Mening fikrimcha, Z. Safarova tomonidan yozilgan dissertatsiya 10.00.06 –
Qiyosiy adabiyotshunoslik, chog‘ishtirma tilshunoslik va tarjimashunoslik
yo‘nalishida filologiya fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD) ilmiy darajasini
olishga loyiq.
Mario Bisiada, PhD
Tenure-track lecturer
Despatx 52.723 | +34 93 542 1256
Tarjima va tilshunoslik fakulteti
Pompeu Fabra Universiteti
C. Roc Boronat, 138
08018 Barcelona, Spain