Imlo lug’atlar. O‘z qismlarining imlosi

O‘z qismlarining imlosi
So‘zning o‘zak qismiga turli so‘z yasovchi yoki shakl yasovchi qo‘shimchalar qo‘shilishi bilan ularda turlicha o‘zgarishlar sodir bo‘ladi. Talaffuzdagi bunday o‘zgarishlar imloda ham o‘z aksini topadi. Masalan: son+a>sana, ong+la>angla, yosh+a>yasha, ot+a>ata, tara+q>taroq, so‘ra+q> so‘roq, chanqa+q>chanqoq, bo‘ya+q>bo‘yoq kabi.
So‘z qismlarining imlosi haqida fikr yuritilganda amaldagi imlo qoidalari bilan yangi lotin yozuvi asosidagi imlo qoidalari o‘rtasida bir oz farq borligini hisobga olish zarur.
Amaldagi imloga ko‘ra taqlidiy so‘zlardan fe’l yasovchi -илла qo‘shimchasi asliga ko‘ra yoziladi: шарилламо³ ша³илламо³, ³арсилламо³, шовилламо³, гувилламо³, ²увилламо³, гурилламо³, варилламо³, чийилламо³ kabi.
Lotin yozuvi asosidagi imlo qoidlariga ko‘ra esa taqlidiy so‘zlardan fe’l yasovchi —illa qo‘shimchasi tarkibida v yoki u tovushi bo‘lgan so‘zlarga qo‘shilganda asliga ko‘ra emas, aytilishiga ko‘ra —ulla shaklida yozilishi belgilab qo‘yildi. Qiyoslang: зувилламос– — zuvullamoq, шовилламос– - shovullamoq, гувилламос– - guvullamoq, А†урилламос– - g‘urullamoq kabi.
Qolgan holatlarda esa lotin yozuvi asosidagi imloda ham asliga ko‘ra -illa shaklida yoziladi: shaqillamoq, sharillamoq, qirsillamoq, chiyillamoq, g‘izillamoq kabi.
Ammo g bilan tugagan ba’zi o‘zlashma so‘zlarda o‘zgarish bo‘lmaydi, g bilan yoziladi: pedagog+ga>pedagogga, xirurg+ga> xirurgga, Lyuksemburg+ga> Lyuksemburgga kabi.
Lotin yozuvi asosidagi imlo qoidalariga ko‘ra esa tarkibi g va g‘ undoshlari bilan tugagan so‘zlarga g tovushi bilan boshlanadigan -ga, -gacha, -guncha, -gani, gudek, -gan, -gin, -gina qo‘shimchalari qo‘shilganda aytilishiga mos holda emas asliga ko‘ra yozilishi belgilab qo‘yildi.
Foydalanilgan adabiyotlar.

1. 
   Nе’matоv H. So‘z, uning til va nutqdagi o‘rni // O‘zbеk tili va adabiyoti. -1988, 6-sоn. 23-27 b.
   
2. 
   Nе’matоv H., Bеgmatоv Е, Rasulоv R. Lеksik mikrоsistеma va uning tadqiq mеtоdikasi // O‘zbеk tili va adabiyoti. 1989. 6-sоn.
   
3.