1. Inson muvozanati holatining qonuni, ya’ni kishining o‘z
fikrlari, his-tuyg‘ulari va axloqini muvofiqlashtirishga tabiiy
intilishi.
Bu qoidani biz L. Festingerning sognitiv (bilish) dissonan-
si nazariyasi bilan tasdiqlashimiz mumkin. Uning mohiyati
shundaki, insondagi ijobiy his-tuyg‘ular uning kutganlari tas-
diqlangan taqdirda vujudga keladi, kognitiv (bilish) tasav-
vurlari, ya’ni qachonki faoliyatning aniq natijalari belgilangan
natijaga muvofiq kelsagina, mos tushgandagina amalga oshadi.
Salbiy his-tuyg‘ular faoliyatning kutilgan va haqiqiy natijalari
orasida tafovut yoki dissonans yuz bersa, salbiy his-tuyg‘ular
yuzaga keladi va kuchayadi.
Kognitiv dissonans holati, odatda, subyektiv tarzda inson
tomonidan diskomfort (noqulay) kabi o‘tkaziladi va u iloji
boricha tez o‘tib ketishi mumkin; kognitiv natijalar va rejalarni
ularni aniq olingan natijalarga muvofiq keladigan qilib
o‘zgartirish kerak yoki avvalgi kutilgan natijaga muvofiq kela-
digan yangi natijani olishga harakat qilish lozim. Birinchi
holatda rivojlanish ro‘y beradi, ikkinchi holatda esa rivojlanish
bo‘lmaydi. Shuning uchun rivojlantirish usulining tuzilishida
o‘quvchini muvozanat holatidan „chiqarishga“ yordam
beradigan komponent bo‘lishi zarur.
Dostları ilə paylaş: | 
