I fəSİL. TÜTÜn haqqinda üMÜMİ MƏlumat
Yüklə 0,57 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 1
AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL NAZİRLİYİ XƏZƏR UNİVERSİTETİ
HUMANİTAR VƏ SOSİAL ELMLƏR FAKÜLTƏSİ İstiqamətin şifri və adı 060209-Psixologiya İxtisaslaşmanın adı Klinik psixologiya Psixologiya kafedrasının magistrantı Əhmədova Sevinc Bəxtiyar qızının
Magistr dərəcəsi almaq üçün GƏNC TƏLƏBƏ OĞLANLAR ARASINDA SİQARET ÇƏKMƏ İLƏ DEPRESSİYA ARASINDA ƏLAQƏ
DİSSERTASİYA İŞİ Elmi rəhbər Psixologiya üzrə fəlsəfə doktoru Ləman Verdiyeva
Bakı-2016 2
MÜNDƏRİCAT GİRİŞ .......................................................................................................................................4 I FƏSİL. TÜTÜN HAQQINDA ÜMÜMİ MƏLUMAT......................................................10 1.1.Tütün haqqında ümumi məlumat....................................................................................... 10 1.2.Tütünçəkmə tendensiyası.................................................................................................. 16 1.3.Tütünlə mübarizə üzrə milli strategiya..............................................................................19 II FƏSİL. DEPRESSİYA HAQQINDA ÜMUMİ MƏLUMAT........................................24 2.1.Depressiya haqqında...........................................................................................................24 2.2.Psixi pozuntular və siqaret..................................................................................................30
2.3. Siqaret asılılığı və depressiya arasında əlaqə...................................................................33
III FƏSİL. GƏNCLİK DÖVRÜNÜN XÜSUSİYYƏTLƏRİ..............................................37 3.1. Gənclik dövrü xüsusiyyətləri və tütün aslılığını yaradan faktlar.......................................37 3.2. Valideyn nəzarəti və zərərli vərdişlər arasında əlaqə......................................................40 IV FƏSİL. GƏNC TƏLƏBƏ OĞLANLARIN SİQARET ÇƏKMƏSİ İLƏ DEPRESSİYA ARASINDA ƏLAQƏSİNİN EKSPERİMENTALTƏDQİQİ.................43 4.1.Tədqiqatda istifadə olunmuş material və metodlar............................................................44 4.1.1.Tədqiqat iştirakçıları........................................................................................................45 4.1.2.İstifadə olunmuş metodikalar..........................................................................................46 4.1.3.Tədqiqatın strukturu........................................................................................................46 4.1.4.Statistik analiz.................................................................................................................47 4.1.5 Alınan nəticələrin təhlili..................................................................................................52 3
NƏTİCƏ..................................................................................................................................59 İSTİFADƏ EDİLMİŞ ƏDƏBİYYAT...................................................................................60 ƏLAVƏLƏR...........................................................................................................................64
4
Mövzunun aktuallığı. Tütünçəkmə - dünyada qarşısı alına bilinən əsas ölüm səbəblərindən biridir. Böyüklər arasında, hər 10 nəfərdən birinin ölümünün səbəbidir. Bəzi ənənəvi cəmiyyətlərdə əsrlərdən bəri istifadə olunan tütünün, sənaye inqilabından sonrakı dövrlərdə bir çox ölkələrdə istifadəsi artmışdır. Tütün istifadəsi bütün dünyada və xüsusilə inkişaf etməkdə olan ölkələrdə cəmiyyətin önəmli sağlamlıq problemidir. Siqaret indiki vaxtda bütün cəmiyyətlərdə geniş şəkildə istifadə olunan tütünün bir növüdür. Faciəlidir ki, epidemiya inkişafda olan ölkələrə tərəf irəliləyir. Bir neçə oniliklər ərzində tütünlə əlaqəli bütün ölümlərin 80%-i inkişaf etməkdə olan ölkələrdə baş verib 1 . Bu irəliləyiş qlobal tütün sənayesinin inkişafda olan ölkələrdə cavan və yetkinlik yaşına çatmış insanları hədəfə alan marketinq strategiyası ilə əlaqəlidir. Əlavə olaraq, hal-hazırda qadınların əksəriyyəti tütündən istifadə etmədiyinə görə tütün sənayesi onları yeni potensial istehlakçı kimi seçərək, onlara tərəf təcavüzkarlıqla irəliləyir. Tütündən istifadənin geniş yayılmış asılılığa çevrilərək hər il milyonlarla insanın həyatını əlindən alan və sağlamlığına zərər vuran qlobal epidemiya səviyyəsinə çatdığı bir dövrdə tütünə qarşı mübarizə beynəlxalq ictimaiyyətin qarşısında duran vacib vəzifələrdən biridir. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı tərəfindən qəbul edilmiş Tütünə qarşı mübarizə haqqında Çərçivə Konvensiyası bu istiqamətdə atılmış ən vacib addımlardan biridir. Tütün istifadəsi bir çox xəstəlik üçün risk faktoru olmaqla yanaşı özü də bir xəstəlik olaraq qəbul edilməkdədir 2 .
yaşlarıdır. Hər gün dünyada 80.000-100.000 gəncin siqaret aludəçisi olduğu bildirilməkdədir. 3 Siqaret istifadə etməyə başlayan hər iki gəncdən biri bu pis vərdişi davam etdirir. Ekologiyanın pisləşdiyi, qlobal tütün epidemiyasının genişləndiyi bir şəraitdə bu növ
1 Azərbaycan Respublikasının müvafiq qanunvericiliyinin “ Tütünə qarşı mübarizə haqqında ”Ümumdünya Səhiyyə
Təşkilatının Çərçivə konvensiyasına Uyğunluğunun Müqayisəli Təhlili.Bakı:2015, 53 s ,4-6 s.
2 Azərbaycan Respublikasının 2011-2015- ci illər üçün Tütünlə mübarizə üzrə milli strategiya. Bakı:2010, 44 ,3-8 s.
3
s.
Yüklə 0,57 Mb. Dostları ilə paylaş:
|