FəSİl I. BİZnes konsepsiyasi və onun hazirlanmasinin
Yüklə 0,62 Mb. Pdf görüntüsü
|
59 məqsədlərə nail olub-olmayacağını müəyyən etməyə xidmət edir.Strategiyanın qiymətləndirilməsi aşağidakı istiqamətlər üzrə aparılır:
Seçilmiş strategiyanın ətraflı
vəziyyətinə və
tələblərinə uyğunluğu.Strategiyanın ətraf subyektlərin tələbləri ilə bağlılığı,bazarın dinamiksı və məhsulun həyat tsikli amillərinin nəzərə alınması,strategiyanın reallaşmasının yeni rəqib üstünlüklərinin əldə olunmamasına gətirib çıxarması yoxlanılır.
Seçilmiş strategiyanın müəssisənin potensialına və imkanlarına uyğunluğu.Bu halda seçilmiş strategiyanın işçi heyətinin imkanlarına ,müəssisənin maliyyə resurslarına uyğunluğu qiymətləndirilir,müəssisənin mövcud strukturunun strategiyanı uğurla reallaşdırmağa imkan verib vermədiyi ə s müəyyənləşdirilir.
Strategiyanın səmərəliliyi aşağıdalı gösəricilər üzrə qiymətləndirilir: iqtisadi səmərə-startegiyanın mənfəətin həcminə
və normasına təsiri,investisiyaların qaytarılma müddətə,daxili və xarici bazarlarda satışın həcmi; Sosial səmərə-strategiyanın əmək şəraitinə və cazibədarlığına ,təhsil və mədəniyyətin inkişafına,həyat tərzinə təsiri: texniki səmərə-strategiyanın məhsulun yenilik səviyyəsinin,keyfiyyəti və rəqabət qabiliyyətinin dəişməsinə təsiri Sistemli səmərə(sinergetik)-qarşılıqlı tamamlayan maşın və avadanlıqların istismarından və satışından alına əlavə gəlir.
Biznes strategiyasının seçilməsi maliyyə vəsaiti tələb edir.Belə ki,hucun strategiyasında prinsipcə yeni texnoloji qərarların hazırlanmasına ,müdafiə strategiasında texnoloji təkmilləşdirməyə əlavə pul vəsaiti sərf olunur.Lakin,hər bir strategiyanın həyata keçrilməsi nəticəsində firma müəyyən uğur qazanmaqla yanaşı iflasa da uğraya bilər.Çüki hər bir strategiyanın özünə məxsus riskləri və gözlənilməz nəticələri vardır.Deməli,dayanıqlı,uğurlu fəalyyyət göstərmək üçün biznesmen müxtəlif növ strategiyaları əlaqələndirməyi,istehsal prosesində bir strategiyadan digər strategiyaya keçməyi və ən səmərəli strategiya növünü seçməyi bacarmalıdır.Bazar konyukturunun dəyişilməsinə daha tez reaksiya verməyi bacaran,risklərdən 60 qorxmayan və yeni mükəmməl texnolji qərarları asanca qəbul edən sahibkar öz fəaliyyətində çox vaxt müvəffəqiyyət qazanır. Iqtisadçı P.Druker tərəfndən müəyyən edilmiş hucum strategiyasının növlərini nəzərdən keçirək. “Kütıəvi zərbə” strategiyası biznesmeni yenə bazarlarda yaxud yeni sahələrdə lider mövqelərini zəbt etməyə yönəldir.Lakin bu bütün sahibkarlıq strategiyaları arasında ən risklisidir.O.səhvləri bağışlamır və öz bəxtini yenidən sınamağa imkan yaratmır,yalnız hərdənbir.Baxmayaraq ki,”kütləvi zərbə” strategiyası uğurlu sonluq zamanı böyük nəticələr əldə olunur,bu ,çox zaman uğursuzluqla,tənəzüllə nəticələnir.Bu strategiyanın yalnız məhdud həcmli yeniliklərindən istifadəyə münasibətdə həyata keçirilməsi məqsədəuyğundur.Belə ki,yeniliklərin tətbiqi mənbələri və onların dinamikasının dərin təhlili və düzgün anlanmasını və eləcə də qüvvələrin və çoxlu miqdarda resursların fövqəladə mərkəzləşdirilməsini tələb edir.
“Cəld və gözlənilməz hucum etmək” adlı digər strateji yanaşma özündə iki strategiyanı birləşdirir:yaradıcılıq imitasiyası və “sahibkarlıq dzyodusu”.Yaradıcılıq imitasiyası strategiyası dedikdə,müəssisənin artiq kim tərəfindənsə təklif olunmuş yeniliklər üzərində işə başlaması nəzərdə tutulur,belə bir yenilik olduğu zaman müəssisə bir müddət sonra eyni yeniliklərlə çıxış edir.Lakin bu öncəki ilə müqayisədə daha təkmil olur və ona pul verməyə hazır olan istehlakçının tələbini yerinə yetirməyə müqabil olmuş olur.Yaradıcılıq imitasiyası strategiyasını ,məsələn ,yeni fərdi komputerlərin yaradılması zamanı “İBM” şirkəti tətbiq etmışdir,Belə bir ideya ilk dəfə “Apple” şirkətində yaranmışdır.”İBM”-ə cəmi bir il kifayət etdi ki,fərdi komputerlər bazrında lider mövqeyini öz elinə almış olsun.
“Sahibkarlıq dzyudosu” strategiyası ilk növbədə yapon firmalrı üçün xarakterikdir.Bu xususilə o zaman
sərfəlidir ki,liderlər yeni ideyanı
“görmürlər”,diqqət yetirmirlər,yaxud bir kənara qoymuş olurlar.Bu strategiyadan istifadə edərkən ilk öncə istehsalçının olduğu sahəni,onun aludələrini(əsasən də mənfi) siyasətini təhlil etməkdən başlamaq lazımdır,daha sonra bazarı tədqiq etmək
61 və seçilmiş strategiyanın daha çox uğur qazana biləcəyi sahəni müəyyən etməyə başlamaq lazımdır. “Qaraul” strategiyası bir sıra tələblərin yerinə yetirilməsini nəzərdə tutur.Onlardan biri odur ki,təklif olunan məhsul ümumi prosesin elə bir hissəsi olmalıdır ki,heç kimdə şübhə qalmasın ki,onun istifadəsindən imtina böyük zərərlə nəticələnəcək.Məs: “Alkon” şirkəti gözün kataraktasının ləğvi üçün aprılan əməliyyatların ümumi prosesin ritmi və loqikasına mane olan mərhələlərdən birini kənarlaşdırmağa imkan verən xüsusi ferment hazırladı.İndi bir oftalmoloq belə müəyyən yığım aparan “qaravul” statusu olmuş bu fermentsiz keçinə bilmir. İkinci tələb isə ondan ibarətdir ki,bazar seqmenti o qədər dar olmalıdır ki,heç kim onun banisinin sahibliyinə şərik çıxmasın.Bu bir növ hansısa “növ” tərəfindən məskunlaşmış ekoloji boşluğa bənzəyir.
Müdafiə, yaxud sağalma strategiyası müəssisə tərəfindən bazar payının saxlanmasını və bazardakı mövqeyinin qorunmasını nəzərdə tutur. Müdafiə strategiyası firmanın malik olduğu bazar payının və bazardakı mövcud durumunun,mövqeyinin qorunmasına yönəlmiş tədbirlər sistemini əhətə edir.Bu strategiya o zaman tətbiq olunur ki,firmanın bazardakı mövqeyi qənaətbəxş hesab olunur,yaxud onun fəal irəliləmə strategiyasını davam etdirməsi üçün kifayət qədər resursları olmur;firma”hücuma keçməkdən”daha güclü rəqiblərin əks hücumuna məruz qalmamaq ,yaxud dövlətin cəza tədbirlərinə düçar olmamaq üçün imtina edir.Belə vəziyyətdən firmanın davranışının mümkün variantları açağıda göstərilib.Lakin bu tip strategiyalar kifayət qədər təhlükəlidir,elmi-texniki tərəqqi məqsədlərinə və rəqib-firmaların hərəkətlərinə aparmaq baxımdan ciddi diqqət tələb edir.Firma müflisləşmə və bazarı tərketmə təhlükəsi ilə üz-üzə qala bilər,yalnız ona görə ki,rəqiblərin yeni icadları ,keyfiyyət dəyişiklikləri nəzərdən qaçılmışdı,daha doğrusu firma bir anlıq “mürgüləmışdir”.Bu isə müasir rəqabət mühitində bağışlanmaz səhvdir Müdafiə strategiyası texnoloji dəyişikliklər aparmaq məqsədi güdmür,texniki- iqtisadi göstəricilərin yaxşılaşdırılmasına yönəldilən tədqiqatların yerinə yetirilməsini Yüklə 0,62 Mb. Dostları ilə paylaş:
|