Fermentlarning umumiy xususiyatlari

---

FERMENTLAR 
1.
Fermentlarning umumiy xususiyatlari
 
2.
Tasniflash
 
3.
Hazm qiluvchi fermentlar
 
4.
«Mikrazim» preparati bilan o’rnini bosuvchi davolashning ahamiyati
 
Har qanday organizmning hayoti undagi kechayotgan modda almashininish 
jarayonlarining natijasidir.Bu ta'sirlanishlarni tabiiy katalizator,yoki fermentlar 
boshqaradi. Bu moddalarning boshqa nomi-enzimlar. «Ferment» atamasi lotincha 
fermentum,ya'ni «achitqi» degan ma'noni bildiradi.Tushuncha tarixiy tarzda,achish 
jarayonlarini o'rganilganda paydo bo'lgan. 
1-rasm- Hamirturushni qo'llash yo'li bilan achitish- fermentativ ta'sirning odatiy 
misoli
Insoniyat bu fermentlarning foydali xususiyatlaridan ancha vaqtdan beri foydalanib 
kelmoqda.Masalan,asrlar davomida shirdon fermenti yordamida sutdan pishloq 
ishlab chiqariladi. 
Fermentlarning katalizatorlardan farqi shundaki, ular tirik organizmda tа'sir 
qiladi,katalizatorlar esa-jonsiz tabiatda.Biokimyoning,hayot uchun o'ta muhim 
bo'lgan bu moddalarni o'rganuvchi yo'nalishi, enzimologiya deb ataladi. 
Fermentlarning umumiy xususiyatlari 

---

Fermentlar,turli xil moddalar bilan o'zaro ta'sirlashib,ularning ma'lum yo'l bo'yicha 
kimyoviy o'zgarishini tezlashtiruvchi,oqsil tabiatli molekulalardir.Bu holda ular 
sarflanmaydi.Har bir fermentda,oziqlantiruvchi muhitga qo'shiluvchi,faol markaz 
va bu yoki boshqa kimyoviy ta'sirlanishni ishga tushiruvchi katalitik qismi bor.Bu 
moddalar organizmda kechadigan biokimyoviy ta'sirlanishlarni haroratni 
ko'tarmagan tarzda tezlashtiradi. 
Fermentlarning asosiy xususiyatlari: 
•
o'ziga xosligi: fermentning faqat o'ziga xos ozuqa muhitiga ta'sir qilish qobiliyati, 
masalan, lipazalar-yog'larga; 
•
katalitik samaradorligi: fermentativ oqsillarning biologik ta'sirlanishlarni yuz va 
ming baravar tezlashtirish qobiliyati; 
•
tartibga solish qobiliyati: har bir hujayradagi fermentlarning ishlab chiqarilishi va 
faolligi,bu oqsillarning qayta sintezlanish qobiliyatiga ta'sir qiluvchi, o'ziga xos 
o'zgarishlar zanjiri bilan aniqlanadi. 
Fermentlarning inson organizmidagi o'rnini ortiqcha baholab yuborishning iloji 
yo'q. DNKning tuzilishi endi aniqlangan paytda,bir gen,qandaydir aniq bir 
alomatni aniqlashtiruvchi,bitta oqsilning sintezi uchun javob beradi,deb 
aytishardi.Hozirgi kunda bu so'zlar bunday tarzda aytiladi: «Bir gen – Bir ferment 
– bir alomat».Ya'ni hujayradagi fermentlarning faolligisiz,hayot mavjud bo'la 
olmaydi. 
Tasniflanishi 
Kimyoviy ta'sirlanishlardagi tutadigan o'rniga qarab,fermentlarning quyidagi 
turlari ajratiladi: