Fənn 1215- landşaftşünaslıq

 

75.Sual: Mütərəqqi dəyişkənliklərlə müşayət olunan və landşaftın strukturlarının ardıcıl olaraq biri 

digərini əvəz etməsi prosesi necə adlanır? (Çəki: 1) 

a)  )landşaftın təkamülu 

b)  landşaftın genezisi 

c)  landşaftın dinamikası  

d)  coğrafi mühit 

e)  landşaft sperası 

76.Sual: İnvariant komplekslərin əvəz olunması hansı proseslər nəticəsində baş verir? (Çəki: 1) 

a)  kosmik şüaların təsiri 

b)  )təbii və antropogen təsirlər 

c)  günəşlə baş verən partlayışların təsiri 

d)  yeraltı təkanların təsiri 

e)  Ozon qatının naziklənməsi 

77.Sual: Dövrlər ərzində bir sıra landşaft tiplərinin, yarımtiplərinin və onun külli miqdarda morfoloji 

hissələrinin tamamilə məhv olmasına səbəb nə olmuşdur ? (Çəki: 1) 

a)  )buz örtüyünün altında qalması və dəniz transqressiyaları 

b)  kütləvi quraqlığın yayılması və səhralaşma 

c)  yer qabığının qalxması, tektonik proseslər 

d)  daxili qüvvələrin fəallığı, vulkanizm prosesi 

e)  heç biri 

78.Sual: Mütərəqqi elementlər hansı landşaft proseslərində iştirak edir? (Çəki: 1) 

a)  landşaftın inkişafında 

b)  )landşaftın dinamikliyində 

c)  biosenozların yayılmasında 

d)  torpaq tiplərinin formalaşmasında 

e)  hidroqrafik şəbəkənin yaranmasında 

79.Sual: Konkret məkanda cansız canlı komponentlərin qarşılıqlı əlaqəsi və təbii-antropogen sistemlərin 

fəaliyyəti nəticəsində formalaşan sistemlər necə adlanır? (Çəki: 1) 

a)  )Ekosistemlər 

b)  Landşaft qurşaqları 

c)  Tektonik proseslər 

d)  Biosistemlər 

e)  Zonallıq strukturu  

80.Sual: Landşaftın müasir strukturunu təyin edən, relikt və endemik elementləri özündə birləşdirən 

landşaft elementləri necə adlanır? (Çəki: 1) 

a)  )konservativ elementlər 

b)  biosenoz elementlər 

c)  buzlaq elementlər 

---

d)  hidroqrafik elementlər 

e)  torpaq elementləri 

81.Sual: Hansı landşaftlar bu və ya digər dərəcədən olan geosistemlərin dəyişməsi zamanı özünün 

ə

vvəlki vəziyyətini sabit saxlayan əlamətlərin cəminə aiddir? (Çəki: 1) 

a)  dinamiki landşaftlar 

b)  zonal landşaftlar 

c)  )invariant landşaftlar 

d)  dəyişən landşaftlar 

e)  üfüqi landşaftlar 

82.Sual: Landşaftın tənəzzülü nə zaman baş verir? (Çəki: 1) 

a)  )fəlakətli təbii və texnogen proseslər nəticəsində 

b)  innariant geosistemlərin inkişafı nəticəsində 

c)  landşaftların dinamiki dəyişikliyi nəticəsində  

d)  xarici və daxili amillərin qarşılıqlı təsiri nəticəsində  

e)  yüksək dərəcəli təbii ərazi komplekslərin təkamülü nəticəsində 

83.Sual: İnkişafı qabaqcadan aydınlaşdırma təmayülü nədir ? (Çəki: 1) 

a)  dinamika 

b)  təkamül 

c)  )proqnozlaşdırma 

d)  ritmika 

e)  genezis 

84.Sual: Landşaftın proqnozu verilərkən, hər şeydən əvvəl hansı şərtlərə əməl edilməlidir? 1.) ərazinin 

geoloji və litoloji özülünü tədqiq etməli və araşdırılmalıdır 2.) landşafta antropegen təsirin müasir forma 

və normalarını saxlamaq şərti gözlənilməlidir 3.) ərazinin landşaft xüsusiyyətlərini təyin etməklə yanaşı, 

onun tip və yaraımtipləri də nəzərə alınmalıdır 4.) Coğrafi sistemlər və onlar daxilində zaman etibarı ilə 

ə

mələ gələn taksonomik vahidlərin qanunauyğun sırası dəqiqləşdirməlidir. 5.) antropogen-texnogen 

təsirin dəyişmə xarakteri və intensivliyi şəraiti nəzərə alınmalıdır. (Çəki: 1) 

a)  1,2 

b)  2,4 

c)  4,5 

d)  )3,5 

e)  2,5 

85.Sual: Xüsüsilə yay aylarında 1-2 ay və yaz aylarından 1-2 həftə əvvəl baş verəcək təbii hadisələrin 

proqnozlaşdırılması hansı metodla mümkündür? (Çəki: 1) 

a)  )fenoloji indikasiya metodu 

b)  invariant proqnozlar metodu 

c)  zaman analogiyası metodu 

d)  ekstrapolyasiya metodu 

e)  coğrafi sistemlərin analogiyası metodu 

86.Sual: Landşaft proqonozlşmasında neçə metoddan istifadə edilir? (Çəki: 1) 

---

a)  2 

b)  )3 

c)  4 

d)  6 

e)  5 

87.Sual: Landşaftın dinamikasının təhlilinə əsaslanan proqnozlaşma müddəti hansıdır? (Çəki: 1) 

a)  uzun müddətli 

b)  )qısa müddətli  

c)  orta müddətli 

d)  yüksək müddətli 

e)  ən yüksək müddətli 

88.Sual: İqlimlə ayrılmaz surətdə bağlı olan landşaft zonallığı hansıdır ? (Çəki: 1) 

a)  )enlik 

b)  üfüqi 

c)  şaquli 

d)  hündürlük 

e)  intrazonal 

89.Sual: Ayrı-ayrı landşaft zonası daxilində inkişaf edən və həmin zonanın iqlim-ekoloji şəraiti ilə o 

qədər də əlaqədar olmayan TƏK hansıdır? (Çəki: 1) 

a)  azonal 

b)  zonal 

c)  )intrazonal 

d)  hidromorf 

e)  kserofit 

90.Sual: İqlim şəraitinin enlik və hündürlük zonallığı haqqındakı fikirlər kimə məxsusdur? (Çəki: 1) 

a)  K.F.Rulye  

b)  Ç.Darvin  

c)  )M.V.Lomonosov 

d)  N.A.Seversov 

e)  A.Humbolt 

91.Sual: Zonallıq və intrazonallıq anlayışının yaradıcısı kimdir? (Çəki: 1) 

a)  Q.F.Morozov 

b)  L.S.Berq 

c)  V.V.Dokuçayev 

d)  D.A.Anuçin 

e)  )Q.N.Vısotski 

92.Sual: İntrazonal landşaftların yaranma səbəbləri hansılardır? (Çəki: 1) 

a)  )Çay suları.Yeraltı suların səthə yaxınlığı. 

b)  Quraq iqlim, dağlıq relyef 

---

c)  Bol yağıntı, yüksək rütübət. 

d)  Çöl iqlimi,yeraltı sular. 

e)  Yarımsəhra iqlimi, çay suları. 

93.Sual: Dağ-meşə landşaftlarının qurşaq əmələ gətirmədiyi ərazi: (Çəki: 1) 

a)  Kiçik Qafqaz 

b)  Talış dağları 

c)  Böyük Qafqaz 

d)  )Zəngəzur-Dərələyəz 

e)  heç biri 

94.Sual: Lənkəran ovalığı landşaftları hansı landşaft tipinə aid edilir? (Çəki: 1) 

a)  azonal 

b)  zonal 

c)  mürəkkəb 

d)  )intrazonal 

e)  sadə 

95.Sual: Hündürlük qurşaqlarının əmələ gəlməsinin əsas səbəblərindən biri hansıdır? (Çəki: 1) 

a)  )dağın ətəyindən zirvəsinə doğru qalxarkən istiliklə təmin olunmanın dəyişməsi 

b)  alcaqdağlıq ərazilərdə yağıntıdan asılı olaraq, rütübətin paylanması 

c)  nival qurşaqda qar örtüyünün qalınlığına nəzərən günəş radiasiyasının artması  

d)  dağ yamaclarında dəmyə əkinçiliyinin inkişaf etdiyilməsi 

e)  ortadağlıqdaintensiv otarılma nəticəsində eroziya və diqradasiya proseslərinin güclənməsi 

96.Sual: Materiklərin çox hissəsinin (39,3%) şimal, az hissəsinin isə (19,1%) cənub kürəsində yerləşməsi 

landşaftının hansı differensiasiyasına aid etmək olar? (Çəki: 1) 

a)  intrazonal differensiasiya 

b)  zonal differensiasiya 

c)  hündürlük differensiasiya 

d)  )azonal differensiasiya 

e)  enlik differensiasiya 

97.Sual: Dağın ətəyindən zirvəsinə doğru qalxarkən istiliklə təmin olunma şəraitinin dəyişməsi hansı 

landşaft strukturunu yaradır? (Çəki: 1) 

a)  enlik qurşaqlarını 

b)  )hündürlük qurşaqlarını  

c)  üfüqi strukturu  

d)  azonal differensiasiyanı 

e)  zonal differensiasiyanı 

98.Sual: İntrazonal landşaftlar hansılardır? (Çəki: 1) 

a)  Talış dağları, Lənkəran ovalığı 

b)  Qobustan çölləri, Qarabağ düzü 

c)  Şollar düzü, Naxçıvanın orta dağları 

---