U.Kennon-P.Bard nazariyasi
U.Kennon emotsiya markaziy nerv tizimi, jumladan talamusning maxsus reaktsiyasi oqibatida vujudga keladi, va emotsiya vujudga kelishini quyidagi sxemada tasvirlagan
Qo’zg’atuvchi –talamusning qo’zg’alishi –emotsiya– fiziologik o’zgarishlar
P.Bard(1934) fiziologik o’zgarishlar va emotsional kechinmalar bir vaqtda sodir bo’ladi va sxema quyidagichashaklga ega bo’ladi:
emotsiya qo’zg’atuvchi fiziologik o’zgarishlar
I.Ueynbaumning tomirli nazariyasi
XX asrning boshlarida I.Ueynbaum yuz muskullari va miyaga qon borishi orasida bog’liqlik borligini aniqladi,hamda yuz muskullari qon oqishini boshqarib turishi mumkin degan farazni ilgari surdi.Vena va arteriyaarga qarama-qarshi ta’sir etib miyaga qon borishi yoki qaytishini kuchaytirdi.Bu esa sub’ektiv kechinmalarning o’zgarishi bilan ta’minlanadi.
So’nggi vaqtlarda bu nazariya R.Zayants tomonidan sal o’zgartirilgan holda qayta tiklandi. Ueynbaumdan farqli ravishda R.Zayants yuz muskullari arterial emas, vena qon tomirlarini boshqaradi, degan fikrni ilgari surdi.
P.K.Anoxinning emotsiyalar biologik nazariyasi
Olimning fikricha, ehtiyojlarning paydo bo’lishi, insonda salbiy emotsiyalarni paydo qiladi, bu esa organizmni qulay usullar bilan uni qondirishga undaydi, ehtiyoj qondirilgach, ijobiy emotsiyalar paydo bo’ladi. Agar olingan natija maqsadga mos bo’lmasa, emotsional notinchlik sodir bo’ladi, maqsadga erishishning muvaffaqiyatliroq usullari izlanadi.
Emotsiyalarning frustratsion nazariyasi.
Bu nazariya salbiy emotsiyalarning paydo bo’lishini ehtiyojlarning qiziqishlarning qondirilmasligi oqibati, muvaffaqiyatsizlik oqibati sifatida tushuntiradi.jahldorlik,g’azab, yarost, qo’rquvni kiritish mumkin.
Dostları ilə paylaş: |
