Əlisalam Bağırov Əsil insan olmaq
Yüklə 2,48 Kb. Pdf görüntüsü
|
27 əzm, iradə və mətinlik tərbiyə etməlidir. Həyat ziddiyyətlər üzərində qurulmuşdur. Bu ziddiyyətlərdən baş çıxarmaq və onları mümkünlük dairəsində, məqsədə müvafiq şəkildə həll etmək hər bir insanın borcudur. İnkişafın və ya yaşa yışın yeganə yolu mübarizədir. Məhz bu səbəbə görə insan iradəsinin də möhkəmləndirməsində mübarizənin mühüm rolu vardır. Özünə qarşı tələbkar olmayan insan iradəsi ən ibtidai haldadır və nəfsə tabedir. Aşağıdakı təmsilə nəzər salaq. Qırğı bərkdən söylədi ki, bu gündən belə, Toyuqların cücəsini vurmaram dilə. Qan tökərək pis işlərlə məşğul olmaram, Dən-düş tapıb dolanaram, ac da qalmaram. Bu sözləri deyən zaman gördü bir cücə, Bədəninə doldu onun sanki vicvicə. Hücum edib cücəciyi qapdı bir anda, Qırğı sözün unutdu bir ani zamanda. Bircə anda çevrildi o nəfsin əsrinə, İradəsiz kəs tabedir ancaq nəfsinə. Bir çox ziyanlı təsirlərin, o cümlədən də spirtli içki lərin və papirosun aludəsi olanların da əksər hissəsi bu qəbildəndir. Onlar spirtli içkilərdən və papirosdan ziyan görə bildikləri halda bu işlərdən yaxa qurtara bilmirlər. Axı niyə? Çünki bu işdə onların möhkəm iradəsinin rolu vacibdir. Lakin möhkəm iradə isə görünür, onlarda tərbiyə edilməmişdir. Əgər belə şəxslər möhkəm iradə sahibi ol saydılar sərxoşluğun ən ali dərəcəsi alkoqolizmə gəlib çıx mazdılar. Şərabdan soruşdular nədəndirmi sən, İçilib başlardan əqil çəkirsən. 28 Şərab söylədi ki, insaflı olun, Yoldaş olmamışam aqillərlə mən. Bununla yanaşı, belə insanları heç bir işə yaramayan, tamamilə cəmiyyət üçün faydasız sanmaq hər kəs üçün ba ğışlanılmayan bir səhvdir. Bu işdən onların çəkilməsi üçün təbabətin köməyi ilə yanaşı, onların iradəsini də tərbiyə etmək lazımdır. Uyub al şərabın xumarlığına, Ya odlu bir baxış tumarlığına. Bir anlıq ləzzətçün satma mənliyi, Düşərsən xəcillik bimarlığına. Bildiyimiz kimi, ən qatı əyyaşlığa və sərxoşluğa qapılan kəsin qəlbi heç də tam çirkablıq içərisində itib batmamışdır. Onun qəlbində heç olmasa, bir balaca körpə ürəyi kimi, təmiz məsum hisslər vardır. Əgər biz bu hissləri müdrikliklə ara yıb tapsaq, o hisslərin köməyi ilə həmin şəxsi düzgün yola qaytara bilərik. Belə hisslərə sevgi, kişilik, qeyrət, vətənə, anaya məhəbbət hissləri və s. daxildir. Bu hisslərin köməyi ilə ən mətin iradəli, hətta ölümün gözlərinin içərisinə qorx madan məğrur baxan şəxslər yetişdirmək olar. Bir şeyi də qeyd etmək lazımdır ki, ilkin tərbiyədən başqa insan özü nün bir şəxsiyyət olduğunu başa düşən vaxtdan özünə qarşı tələbkar olmayan şəxs müsbət şəxsiyyət kimi inkişaf edə bilməz. Deyilmi insanın tacı zəhməti?! Olarmı insanın acı zəhməti?! Qazan insanlarda yaxşılığınla, Dünyada ən ali şərəf, hörməti. 29 İnsan möhkəm iradə sahibi olmaqla yanaşı, həm də əzm kar olmalıdır. Bir işin arxasınca getdimi, o işi hökmən həll etməyə çalışmalıdır. Əzmkarlıq etməyi bacarmayanla rın arzu və istəkləri həmişə əlçatmaz olaraq qalır. Əzm və iradə insan xarakterinin ən müsbət cəhətlərindən biridir. Bu cəhətlərə malik olan insanlar doğurdan da fəxr etməyə haq lıdırlar. Həyata bir nadan gözüylə baxma, İldırım olsan da vədəsiz çaxma. Kişisən kişitək ömrü vur başa, Su olub bəzən də çuxura axma. Bir işi görməyə başlayarkən, əgər insanda inam varsa, o zaman hökmən istək əmələ çevrilməlidir. İnam insanı yaşa dır. Onun ölümə qalib gəlməsinə kömək edir. Ən qorxulu xəstəliklər zamanı həkimin xoş və ümidverici bir sözündən sonra xəstə dirçəlir. Bu xəstədə inam hissinin baş qaldırma sı ilə əlaqədardır. Xəyallar zülmətdən doğan işıqdır, Arzular hisslərə bil yaraşıqdır. İnam olan yerdə istək əməldir, İnamsız ürəkdə hiss dolaşıqdır. İnam insana hər vaxt lazımdır. Cəmiyyət içərisində də, işdə də, ailədə də. O yerdə ki, inam var, o yerdə səmi miyyət və xoşbəxtlik də vardır. İnamsız görülən işin yüksək keyfiyyəti olmaz. İnamsız qurulan ailə əvvəlaxır dağılmağa məhkumdur. İnamsız səadət tapmaq mümkün deyildir. Unut maq lazım deyildir ki, mübarizəsiz həyat insanı məhvə doğ ru sürükləyir. Yaşamaq üçün, özü də xoşbəxt yaşamaq üçün mübarizə aparmaq lazımdır. Mübarizəsiz nə müvəffəqiyyət 30 əldə etmək olar, nə də bir şeyi təslim etmək olar. Bütün can lı və cansız cisimlər yaranan gündən mübarizə meydanı na düşürlər. Əgər onlar bir anlıq müqavimət göstərməyib mübarizəni dayandırsalar, hökmən məhv olarlar. Butün canlı və cansız cisimlərin hamısında xaricdən və daxildən onlara edilən müxtəlif birgə təsirlərə qarşı müqavimət göstərmək üçün müəyyən miqdarda enerji vardır. Şüurlu məxluqlardan başqa, yerdə qalan bütün varlıqlarda bu ener jinin müqavimət gücü xarici təsirlərə qarşı demək olar ki, sabit qalır və cismin müqavimət göstərmək üçün enerjisi qalmayanda o, parçalanıb dağılır. Misal üçün adi qara çay daşları müəyyən müsbət temperaturda çəki və kütləsindən asılı olaraq parçalanıb dağılır. Şüurlu varlıq olan insan isə belə deyildir. Məsələn, hər hansı bir şəxs elə bir suya düşüb ki, tədricən o suyun temperaturu artır. Və temperatur həddi artıq elə dərəcəyə çatır ki, bundan artığına həmin şəxs dözə bilməyəcəyini hiss edir. Elə bu zaman uzaqdan ona tərəf üzən bir qayığa gözü sataşır. Həmin şəxsdə salamat qala biləcəyinə bir qədər ümid oyanır. O, hiss edir ki, bir az da dözsə qayıq ona yaxınlaşacaq və o, xilas olacaq, ona görə də bir qədər də dözür. Lakin suyun temperaturu tədricən artır, qayıq isə lap yaxındadır, lakin daha dözmək mümkün deyildir. Elə bu vaxt o öz gözlərinin qarşısına onun yolunu gözləyən və ondan başqa köməyi olmayan balalarını gətirir. Bu zaman onun dözümü sanki bir az da artır. O, bütün iradəsini toplayıb ona doğru üzən qayığa doğru can atır və qayığa çatır. Qayıqdakılar onu xilas edirlər. Amma həmin şəxs qayıqda huşunu itirir, bir də xəstəxanada, həkimlərin səyi nəticəsində özünə gəlir. İnam və iradə onun dözümü nü artırdığı üçün o yaşayır. Və yaxud da həyati bir misal. Azərbaycanın igid təyyarəçisi Hüseynbala Əliyev neçə yerdən ölümcül yaralansa da öz təyyarəsini yerə endirməyə Yüklə 2,48 Kb. Dostları ilə paylaş:
|