Ecri report fr
Yüklə 0,72 Mb. Pdf görüntüsü
|
21 35.
ECRI dövlət orqanlarının məsələn prokurorların və cinayət işləri üzrə hakimlərin intensiv təlimi vasitəsilə Azərbaycan Respublikasının Cinayət Məcəlləsinin milli, irqi v ə ya dini düşmənçiliyin salınması barədə 283 - cü maddəsini tətbiq edərkən söz, din və birləşmək azadlıqlarına lazımi diqqət ayrılmasını təmin etmələrini təkidlə tövsiyə edir.
36.
Son olaraq ECRI Azərbaycandakı vətəndaş cəmiyyətinin vəziyyətindən çox narahatd
ır. Müstəqil QHT - lərin üzləşdikləri repressiyalara görə zəif qrupların üzvləri nifrət niqti və digər irqçilik və ayrı - seçkilik halları baş verdikdə yardım və dəstək almaq üçün bu cür təşkilatlara bir daha üz tuta bilmirlər. ECRI demokratik cəmiyyətlərdə həmçinin tənqidi fikirlər söyləmə rolunu oynayan müstəqil vətəndaş cəmiyyətinin və müstəqil medianın inkişafına şərait yaratmağın vacibliyini bir daha təkrar edir. Bundan əlavə onlar nifrət nitqi ilə mübarizəyə və bu hesabatda bəhs edilən digər sahələrdə zəif qrupları qorumaq və dəstəkləmək üçün fəaliyyətlərın aparılmasına böyük töhfə verirlər. 60
kimi QHT- lərin dövlət tərəfindən maliyələşdirilməsini intensivləşdirmə 61
və digər maliyyə qaynaqlarını azaltma (Qrantlar haqqında qanu nun 2.5-
ci maddəsi) QHT - lərin müstəqilliyinə və beləcə onların tənqidi baxışları, dəyişikliyi və davamlı təkmilləşməni təşviq etmə bacarıqlarına kölgə salma təhlükəsi yaradır. Buna görə də ECRI dövlət orqanlarının xüsusən də Avropa Şurasının qurumları tərəfindən bu sahədə edilmiş detallı tövsiyələri tətbiq edərək fərqli və müstəqil vətandaş cəmiyyəti üçün şərtləri bərpa etməli olduqlarını düşünür. 62 ECRI QHT- lərə Dövlət Dəstəyi Şurasının bu məsələlərlə məşğul olmaq üçün Hüquq və Monitorinq Komissiyası yaratdığını qeyd edir. ECRI aşağıdakı tövsiyəyə riayət edilməsini monitorinq etdiyi zaman bu komissiyanın fəaliyyətlərini dəyərləndirəcək.
37.
ECRI Avropa Şurası Parlament Assambleyasının (2062(2015) Qətnaməsinin 11.1, 11.2 və 11.6 -dan 11.8- ə qədər olan bəndləri) Venesiya Komissiyasının (Rəy 787/2014-ün 94- cü bəndləri) detallı tövsiyələrinin tətbiq edilməsi ilə fərqli və müstəqil vətəndaş cəmiyyətinin inkişaf edə biləcəyi şərtləri yaratmlarını Azərbaycanın dövlət orqanlarına israrla tövsiyə edir.
38.
ECRI son beş ildə Azərbaycanda etnik səbəblərə görə törədilmiş şiddətli nifrət cinayətilə bağlı heç bir rəsmi məlumat almayıb 63 . Lakin Dağlıq Qarabağda davam edən münaqişəni nəzərə alaraq ECRI hazırki nifrət nitqi dalğalarının şiddət riskin
ə səbəb olacağından narahatdır. Bu məqsədlə ECRI Budapeşt məhkəməsi tərəfindən 2004 - cü ildə Ermənistan ordusunun zabitini öldürdüyünə görə verilmiş ömürlük həbs cəzasını çəkmək üçün Macarıstandan Azərbaycana göndərildikdən qısa bir zaman sonra Ramil Səfərovun əvf edilməsi və azadlığa buraxılmasına həddindən artıq təəssüf etdiyini 4 sentyabr 2012 -ci il pres- relizi ilə bildirib. Üstəlik, Ramil Səfərova mayor rütbəsi verilmiş, mənzillə təchiz edilmiş və Macarıstanda həbs edildiyi vaxtdan qalan maaşı ödənilib. Öz pres-relizinde ECRI bu cür fəaliyyətin daha ciddi irqçi cinayətləri törədənlərin cəzasılıq hissini artıra bilər. 64
39. Dinlə əlaqəli zorakılıq hallarının içərisində radikal sünni müsəlmanların saqqallarını qırxmağa məcbur edilmələri ilə bağlı iddia edilən
bəzi hallara rast gəlinir. 2012 - ci ildə polis işçiləri şəxsiyyət vəsiqəsi üçün şəkil çəkdirmədən öncə 60
Bu məsələ ilə bağlı bax. ECRI 3, 9, 12 və 14 saylı ÜST - ləri.
61
Dövlət orqanları 2012 - ci ildə QHT - lərə olan maliyyə yardımının 65% -nin hök umət və yerli donorlar tərəfindən verildiyi və bu faizin artığı barədə ECRI - yə məlumat verib. 62
AŞ Venesiya Komissiyası 2014. § 94; AŞ AŞPA 2015, xüsusən də §§ 11.1, 11.2, və 11.6 -dan 11.8- ə qədər. 63
Amma, əvvəlki abzaslarda etnik münaqişələrlə bağlı bəhs edilən siyasi məhbuslara qarşı olan şiddət iddialarına baxın.
ECRI Müdafiə Nazirliyindəki məsul şəxsin o vaxtdan bəri işdən çıxarıldığını qeyd edir. Lakin işdən çıxarılmanın qəbuledilməz olan bu hadisələrlə əlaqəsi barədə heç bir məlumat yoxdur.
22
saqqalını qırxmağı rədd edən 51 yaşlı kişini güya döyüb və saqqalını zorla qırxıb.
65 4 iyul 2014- cü il tarixli başqa bir halla bağlı videoda zərərçəkmişin bazar
meydanında döyüldüyünü və saqqalının insanlar önündə zora qırxılıdığı göürünür. Sadəcə bu halla bağlı deyil 66
Qaraçuxurdakı sünnilərin məscidinə 26 noyabr 2014 - cü ildə Molotov kokteyli ataraq qəsdən yanğına səbəb olan hadisə ilə əlaqədar polis araşdırması başladılıb. Müşahidəçilər həmçinin hücumun və jurnalist Rafiq Tağnın 23 noyabr 2011- ci ildə baş verən sonrakı ölümünün dini səbəblərlə əlaqəli olduğunu düşünürlər. Hücumdan sonra və ölümündən əvvəl xəstəxanada verdiyi
müsahibəsində Rafiq Tağı İran dövlət orqanlarını dinə əsaslanan siyasətlərinə və insan hüquqlarının ləğv edilməsinə görə tənqid edən məqaləsinin mətbuatda çıxmasından sonra İran ruhanilərinin ona qarşı fətva verdiyini söyləyib. 8 yanvar 2014-cü ild ə Baş Prokurorluq Rafiq Tağının qohumlarına qətllə bağlı istintaqın sona çatdığın bildirib və bu barədə əlavə məlumat verilməyib. 67
ECRI həmçinin LGBT şəxslərə edilmiş şiddətli hücumlarla bağlı çoxsaylı məlumatlardan olduqca narahatdır. 68
üzvləri tərəfindən həyata keçirilib. 2011 - ci il üçün bir QHT beş homo/transfobiya zəminində fiziki hücumun olması barədə ATƏT - ə məlumat verib. 2013 -cü il üçün digər QHT bir fiziki hücum barədə bildirib. 69 2014-
cü ildə 17 yaşlı gənc oğla n qəddarcasına zorlanıb. Zorlamanın videosu ailəsinə verilib və o, valideynləri tərəfindən döyülüb. 2014 - cü ilin avqustunda homoseksual yeniyetmə valideynləri tərəfindən yandırılıb. 70
Həmçinin 22 yaşlı transseksual azərbaycanlı ailəsinin bəzən onu otaqda kilidlədiyini, paltarlarını gizlətdiyini və "qadın kimi" geyinmədiyi təqdirdə onu ölümlə hədələdiklərini bildirib. 71
Cinsi orientasiyası aşkarlandıqdan sonra 20 yaşlı lezbiyanın bacısı tərəfindən qətlə yetirildiyi düşünülür. 72
oğlan LGBT konfransında iştirak etdiyi üçün valideynləri tərəfindən döyülüb və qamçılanıb, onu diri - diri yandırmaq üçün anası onun üstünə benzin töküb. 73 2014-
cü ilin sentyabrında onun nişan şəkli yayılıb. o və onun gey tərəfdaşı çoxsaylı ölüm hədələri alıb. LGBT nümayəndələri geylərin hüquqlarının müdafiəsi sahəsində çox tanınan İsa Şahmarlının intiharının üzləşdiyi nifrətin və ayrı - seçkiliyin nəticəsi olduğunu düşünür. 74 2012-
ci il araşdırmasında LGBT respondentlərin 27% - i fiziki təhqirlə üzləşdiklərini bildirib. Bunların 15 - də
şiddət polis, digər 14 - də isə ailə üzvləri tərəfindən tətbiq edilib. 75
41. ECRI zərərçəkmişləri bu cür şiddətli nifrət nitqindən qorumaq üçün qəti fəaliyyətə ehtiyacın olduğunu düşünür. Bu cür nifrət nitqinin qarşısını almaq, zərərçəkmişləri qorumaq və LGBT şəxslərə qarşı törədilmiş hallar da daxil olmaqla nifrət nitqilə (11 saylı ÜST -ün 11- ci bəndi) bağlı bütün halları diqqətlə araşdırmaq məqsədilə polis və həmçinin ombudsman lazımi tədbirləri görməlidir. Bununla əlaqədər
65
ABŞ Dövlət Departamenti 2012: 7.
UNHCR 2014; Institute for War & Peace Reporting 2014b. 67
Kontekst və həmçinin Rafiq Tağının həbs edilməsi və 2007 - ci ildə islam dininin Azərbaycanın iqtisadi və siyasi inkişafına mane olduğunu söylədiyi məqaləyə görə Cinayət Məcəlləsinin 283 - cü maddəsilə mühakiməsindən sonrakı amnistiyası haqqında bax. Jurnalistlərin müdafiə komitəsi 2011: Theguardian.com 2011; Azadlıq radiosu 2014.
2010-
cu ilə qədər müddət üçün bax. Danimarka İnsan Hüquqları İnstitutu 2010b: §§ 57 və bəndlər.
ATƏT/DTİHB 2012: 81 və ATƏT/DTİHB 2015; LGBTAZ.org 2014. 70 International Business Times 2014. 71 Eurasianet.org 2014a. 72
Bacısının onun başını kəsməyə cəhd etdiyi düşünülür. Caucasus Equality News Network 2014a. 12 noyabr 2015- ci ildə Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsi cinayəti törədən şəxsi psixiatrik xəstəxanaya göndərməyə qərar verib. AZNews.az 2015.
Caucasus Equality News Network 2014b və d. Fəallar polisin LGBT şəxslərin təhlükəsizlik üçün etdikləri xahişləri dinləmədiyini bildirib. Theguardi an.com 2014. 74 NEFES LGBT 2014b. 75
Gender və inkişaf 2013: 10. Yüklə 0,72 Mb. Dostları ilə paylaş:
|