Doğu karadeniz bölgesi

DİKKAT!!!

 BU DERS NOTLARININ TÜM HAKKI PROF.DR. ALİ ÖZÇAĞLAR’A AİT OLUP, BAŞKA AMAÇLARLA  

KULLANILAMAZ VE YAYINLANAMAZ. 

 

 

59 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

EKONOMİK FAALİYETLER 

Tarım 

 Tarım alanlarında, daha ziyade kuru şartlarda yapılan hububat üretimi yaygındır. Tarımsal işlet-

meler genelde küçük aile işletmeleri niteliğindedir. 657.500 hektarlık toplam arazinin ancak 113.685 hek-

tar  (%17,3)  kadarı  tarıma  elverişlidir.  Geriye  kalan  216.914  hektarı  (%  32,9)  çayır  ve  mer’a,  164.656 

hektarı  (%  25)  orman  ve  fundalık,  162.245  hektarı  (%24,6)’da  faydalanılamayan  alanlar  oluşturmakta-

dır.İşlemeli tarım yapılan 113.685 hektar arazinin; % 78’i Kelkit, Köse ve Şiran ilçelerini kapsayan Kelkit 

Çayı  havzasında; %  22’si ise  merkez  ilçe, Torul  ve Kürtün ilçelerini  kapsayan  Harşit  vadisinde  bulun-

maktadır.Tarım arazisinin % 45’inde tarla bitki-

leri, % 12’sinde yem bitkileri, % 3’ünde sanayi 

bitkileri, % 1,2’sinde meyvecilik ve % 0,5’inde 

sebze ziraati yapılmakta olup geri kalan nadas ve 

işlenmeyen tarım arazisidir.Bitkisel üretim için-

de,  tarla  bitkilerinde  buğday  ve  arpa;  sanayi 

bitkilerinde  patates,  şeker  pancarı;  yem  bitkile-

rinde  yonca,  korunga;   başta  gelmektedir.Yılda 

toplam  50-60  bin  ton  buğday,  30-35  bin  ton 

arpa,  2500-3000  ton  kuru  fasulye,  1000-1200 

ton  mısır,  50-55  bin  ton  şekerpancarı  ve  35-40 

bin  ton  patates  üretilmektedir.Son  yıllarda  adı 

Gümüşhane ile birlikte anılan ve ilimizle özdeş-

leşen  Kuşburnu  (Rosa  Canina)  yıllık  450  ton 

üretimle önemli bir sanayi bitkisidir. Rekoltenin artması için kuşburnu dikim çalışmaları devam etmekte-

dir. 

Gümüşhane'de  meyvecilik  kültürü  ve  meyveciliğin  tarihinin,  ilin  tarihi  kadar  eskiye  dayandığı 

söylenebilir.  Hatta  günümüzde  bile  elma  denilince  spesifik  olarak  elma  yetiştiriciliği  yapılan  bir  belde 

akla  gelmektedir.  Ancak,  bugün  ilimizde  standart  elma  çeşitleri  arasında  yer  alan  çeşitler  bulunmakla 

beraber gelinen nokta pek de iç açıcı değildir. ilimiz, meyvecilik alanında modern gelişmelere ayak uydu-

ramamış ve bu manada Türkiye standardının gerisinde kalmıştır. Örneğin yirmi yıl kadar önce Gümüşha-

ne'deki elma üretimi tüm meyve üretiminin, takriben % 70'ini, yumuşak  meyve üretiminin ise % 95'ini 

oluştururken, bugün toplam meyve üretiminin ancak % 49'unu, yumuşak çekirdekli meyve üretiminin ise 

%  74,5'ini  oluşturmaktadır.Meyvecilik  ve  sebzecilik  genelde  Merkez,  Torul  ve  Kürtün  ilçelerinde  dar 

alanlarda  yapılmakta  ve  meyvecilikte  elma  birinci  sırayı  almaktadır.  Yıllık  üretim  6-8  bin  ton  kadardır. 

Özellikle  sebze  üretimi  ilin  ihtiyacını  karşılamaktan  uzaktır.  Elma  üretiminin  geliştirilmesi  ve  üretimi 

artırmaya yönelik çalışmalar yapılması gerekmektedir. Erzincan Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü ile 

irtibat kurularak Göbek elması fidanı üretimi sağlanmalı ve çiftçilerin fidan ihtiyacı karşılanarak destek-

---

 

60 

lenmelidir. Elma üretiminde ikinci boyut olarak, yaşlanmış elma bahçeleri yenilenerek birim alanda daha 

fazla ürün elde etme imkanı sağlayan, bakımı kolay ve ucuz olan bodur elma

 

üretimi teşvik edilmelidir.  

Hayvancılık 

Gümüşhane  ilinde  hayvancılık  potansiyeli  mevcut  kaba  yem  durumuna  göre  fazladır.  Mevcut 

hayvanların çoğunluğunu yerli hayvanlar oluşturmaktadır. Yapılan ıslah çalışmaları ve daha önceki yıllar 

uygulanan teşvikler sayesinde ilde hayvancılık konusunda olumlu gelişmeler gözlenmektedir. İldeki Yak-

laşık 200.000 hayvan varlığının % 48’ini koyun (95.000), % 45’ini sığır (90.000), % 5’ini keçi (10.000), 

% 2’sini de diğer hayvanlar oluşturmaktadır. Büyükbaş hayvanların % 75,4’ü yerli, % 19,7’si melez ve % 

4,7’si kültür ırkı hayvanlardır. Genelde mera hayvancılığı şeklindeki yetiştiricilik daha modern bir şekilde 

ahır  hayvancılığına  doğru  yönelmektedir.  İlde  hayvancılığı  geliştirmek  için  ıslah  çalışması  olarak  tabii 

tohumlama  ve  ithal  inek  dağıtımı  yapılmaktadır.  Ayrıca  hayvan  hastalık  ve  zararlıları  ile  de  yoğun  bir 

şekilde mücadele edilmektedir. 

Gümüşhane İli su yönünden oldukça zengindir. İlde temelde, iki akarsu vardır. Bunlar Harşit Çayı 

ve Kelkit Çayı'dır. Her iki çayında il içindeki uzunluğu yaklaşık olarak 100 km.dir. Bu çaylara bağlı on-

larca dere mevcuttur. Mevcut sular, özellikleri itibariyle alabalık yetiştiriciliğine oldukça uygundur. Zaten 

çoğunda alabalık tabii olarak yetişmektedir. Bu sular değerlendirildiği taktirde yılda en az 1000 ton alaba-

lık üretmek mümkündür.  İlde alabalık üretimi son yıllarda hızlı bir gelişme göstermiştir. Halen bir kısmı 

yapılma  aşamasında  olan  30  adet  alabalık  iş-

letmesi  mevcuttur.  Bunların  toplam  kapasitesi 

300  tondur.  Bunun  yanısıra  aynalı  sazan  üre-

timine uygun dere ve göletlerin balıklandırma 

çalışmaları  devam  etmektedir.  Ayrıca,  2002 

Şubat  ayında  su  tutulmaya  başlanmış  olan 

Kürtün  Barajıda  balık  yetiştiriciliği  için  elve-

rişlidir.

  

İ

lin  zengin  flora  çeşitliliği  nedeniyle 

arıcılık önemli gelişmeler göstermiştir. İl Sos-

yal  Yardımlaşma  ve  Dayanışma  Vakıfları 

kanalıyla bu sektör desteklenmektedir. İl gene-

linde 32.000 kovan arı, yıllık 1000 ton bal, 39 

ton bal mumu üretilmektedir. 

Ormancılık 

İl sınırları içinde Gümüşhane ve Torul olmak üzere iki işletme Müdürlüğü kuruluşu vardır. Gü-

müşhane İşletme Müdürlüğü Merkez, Kelkit, Köse, Şiran ilçelerini kapsamaktadır. Torul Orman İşletme 

Müdürlüğü ise Torul ve Kürtün ilçelerini kapsamaktadır. Gümüşhane ilinde toplam 13.019 Ha. koru ve 

37424  Ha.  bataklık  olmak  üzere  toplam  172442  Ha.  orman  alanı  mevcuttur.  İl  genel  alanının  %  28.8'i 

ormanlık  olup,  bunun  %  9.7'si  verimli  orman  niteliğindedir.  Gümüşhane'de  koru  ormanlarının  çoğunu 

Sarı Çam koru ormanları oluşturmakla beraber Göknar ve Ladin koru ormanları, Sarı Çam Göknar, Sarı 

Çam  –  Göknar  -  Ladin  karışık  koru  ormanları;  ayrıca  Kürtün  ilçesinde  Sarı  Çam-Kayın-Ladin  karışık 

koru  ormanları  da  mevcuttur.   Baltalık  ormanlarında  Meşe,  kızılağaç,  karaağaç,  kuşburnu,  ardıç,  alıç, 

orman gülü ve yabani fındık bulunmaktadır. 

Sanayi 

Gümüşhane yöresinde orta ölçekli 19 adet imalata yönelik işletme mevcut olup toplam 578 kişi 

çalışmakta, Küçük Sanayi Sitelerinde 240, Kobi ve Küçük Aile İşletmelerinde 600 kişi istihdam edilmek-

te olup  toplam 1418 kişidir. Gümüşhane’de en fazla istihdam sağlayan (180 kişi) finansman ve organi-

zasyon  sorunu  olmayan  tek  işletme  İncinur  Tekstil  olup,  T-Shirt,  pijama,  eşofman  vb.tekstil  ürünleri 

üretmekte ve üretiminin tamamını ihraç etmektedir. Merkezde kurulu bulunan Gümüşsu A.Ş. Kuşburnu, 

böğürtlen, alıç marmelatlarının yanında muhtelif meyve suları üretmektedir. 2003 yılı içerisinde Alman-

ya'da  faaliyet  gösteren  bir  mağazalar  zincirine  ihracat  işlemleri  başlatılmış  olup  bunun  yanında  yöresel 

olarak üretilen pestil ve köme de bu mağazalarda pazarlanmaktadır. Gümüşhane merkez ve Kelkit'te un 

fabrikası,   Kale'de  kireç  fabrikası,  Kelkit’te  kibrit  fabrikası,  Şiran’da  süt  ve  gümüşboya  fabrikası,  Kür-

tün’de tabanca üreten silah fabrikası, Köse'de yem fabrikası ilin diğer sanayi kuruluşlarıdır. 

---