Dərslik kimi tövsiyyə edilir. B a k I 1 6

MÜASİR İNFORMASİYA SİSTEMLƏRİNİN İDARƏ OLUNMASI 
 
 
 ___________________________ 235 ____________________________ 
dənəciyi” sxemində bir və ya bir neçə ölçü cədvəli başqa ölçü 
cədvəlinə  bağlanmış  olur.  Burada  birbaşa  faktiki  verilənlər 
cədvəlinə  bağlanış  məcburi  deyil.  Bu  halda  ölçü  cədvəlləri 
çoxölçülü  ölçü  cədvəllərinin  ölçülərinə  aid  olur.  Məsələn, 
verilmiş kub sxeminin inzibatçısı təhlilə bir neçə il əlavə etməklə 
kubu  genişləndirmək  istəyirsə,  “il”  identifikatorunu  İl_İN  yeni 
sütunu  şəklində  Cədvəl_Ölçü_Vaxt_1  adlı  1-ci  cədvələ, 
Cədvəl_Ölçü_Vaxt_2  adlı  ikinci  cədvələ,  kub  sxeminə  və  Vaxt 
ölçüsündəki İl səviyyəsinə əlavə etməlidir. Bu dəyişiklik nəticə-
sində  şəkil  35-dəki  “ulduz”  sxemi  şəkil  36-dakı  “qar  dənəciyi” 
sxeminə çevrilir. 
Kubları müxtəlif üsullarla saxlamaq olur. Kub verilənləri və 
aqreqat  qiymətləri  saxladığından,  yaddaşın  həcmi  üçün  kubun 
seyrəkliyi  mühüm  əhəmiyyət  daşıyır.  Belə  hallarda  yaddaş 
həcmini  ixtisar  etmək üçün  kubu  aşağıdakı  üsullarla  saxlamaq 
olar: 
•
 
Boş xanalara yaddaş sahəsi ayrılmır; 
•
 
Verilənlərin sıxılması tətbiq edilir; 
•
 
Xüsusi aqreqatlaşdırma alqoritmləri tətbiq edilir. 
Aparılan  tədqiqatlar  göstərmişdir  ki, 
OLAP-texnologiya 
(cədvəl  12)  verilənlər  bazasında  informasiyanın  çoxölçülü 
işlənməsi, seçilməsi və qruplaşdırılması üçün səmərəli vasitədir. 
 
Cədvəl 12. 
OLAP-texnologiyanın üstünlükləri