Dərs vəsaiti «İqtisadi nozəriyyə» ‘ənninin «Mikroiqlisad»
Yüklə 2,26 Mb. Pdf görüntüsü
|
| Metodologiya
- metodlar haqqında elm olub iqtisadi təfəkkürün forma və üsullarının qurulması prinsiplərini əhatə edir. İqtisadi inkişafın həqiqi meyarlarının üzə çıxarılması və dərk olunmasında bir neçə metodoloji yanaşmanı qeyd etmək olar: • subyektiv yanaşma - burada əsas yanaşma kimi tələbat və faydalılıq götürülərək iqtisadi subyektlərin seçiminin mütləq müstəqilliyi önə çəkilir; • neopozitivist-empirik yanaşma - burada iqtisadi hadisələrin daha dəqiq öyrənilməsi üçün riyazi üsuldan, kibernetikadan, ekonometrikadan istifadə edilir. Müxtəlif növ iqtisadi modellər əsasında iqtisadiyyatı mikroiqtisadiyyat və makroiqtisadiyyat səviyyəsində öyrənməyi əsas götürür; • rasionalist yanaşma - burada əsas diqqət iqtisadi sistemin rasionaİLSt qanunlannm müəyyənləşdirilməsinə, dəyərdən, qiymətdən, iqtisadi qanunlardan istifadə olunmasına verilir; • dialektik yanaşma - burada iqtisadi hadisələrin daima hərəkətdə olması əsas götürülür. İqtisadi problemlərin daxili əlaqələrindən irəli gələn obyektiv təhlilin aparılması yeganə düzgün yol hesab olunur. Göstərilən bu yanaşmalar real iqtisadi proseslərin nəzəri dərk olunması ilə yanaşı, həm də onların praktiki vəziyyətinin müşahidə olunmasına da imkan yaradır. İqtisadi praktika, iqtisadi fəaliyyətin üsulu olub, nəzəri əsaslanmaların nəticəsi kimi əks olunur. 25 Bütün bu deyilənlər iqtisadi nəzəriyyənin əsas funksiyalarının müəyyən olunmasına imkan yaradır: • dərketmə funksiyası; burada tarixi inkişafın dövrloş- mosinə xas olan maddi nemət və xidmətlərin istehsalı, bölgüsü, mübadiləsi və istehlakı prosesinin hərtərəfli və dərindən mənimsənilməsi nəzərdə tutulur; • tənqidi funksiya; burada iqtisadi inkişafın müxtəlif təsərrüfatçılıq şəraitində iqtisadiyyatın başlıca probleminin həlli yollarının üstünlük və çatışmazlıqları göstərilir; • praktiki funksiya; burada önə, iqtisadi siyasətin əsaslandığı nəzəriyyə ilə iqtisadi problemlərin müəyyənləşdirilməsi və həll olunması yollan çəkilir. Həmçinin dövlətin iqtisadi siyasətinin yeniləşməsindəki islahatlaşma prosesinin ev təsərrüfatı, firma və dövlətin özü üçün daşıdığı əhəmiyyət nəzərə alınır; • proqnozlaşdırma funksiyası; burada iqtisadi proseslərin strateji məzmunu, ictimai inkişafın perspektivi və gələcək formalarının müəyyənləşdirilməsi ilə əlaqədar elmi proqnozların işlənib hazırlanması əsas hesab olunur. Fundamental iqtisad elminə edilən qısa girişin məzmunundan irəli gələn nəzəri, metodoloji və praktiki məsələlər kontekstində olduqca sadə dildə yazılmış, yığcam ifadələr əsasında izah olunan, çətin görünən iqtisadi proseslərin öyrənilməsi istiqamətinə yönəldilmiş dərs vəsaitidir. «Mikroiqti- sadiyyata giriş» təkcə «İqtisadi nəzəriyyə»ni öyrənənlər üçün deyil, eyni zamanda zahirən sadə görünən, lakin mürəkkəb və olduqca cəzbedici əks olunan bu elmin sirrini müstəqil öyrənmək istəyənlər üçün də müəyyən maraq yaradacaqdır. Bu kitabı oxumaqla siz öz dünyagörüşünüzü genişləndirməklə, eyni zamanda bir sıra müəmmalı və izahı çətin görünən iqtisadi, sosial və siyasi proseslərin mahiyyətini aydınlaşdıra bilərsiniz. Həm də bir sıra iqtisadi və sosial məsələlərin həlli istiqamətində düzgün, vaxtında və əsaslandırılmış və məntiqi qərarların qəbul olunması üçün zəruri hesab olunan biliklərin əldə olunmasına nail olacaqsınız. 26 |