Davlat byudjeti daromadlari

Milliy daromadni qayta taqsimlash

• 
  byudjet daromadlarining asosiy salmog'i ta’minlanadi. Turli mamlakatlar markaziy byudjetlarining
  
• 
  daromadlarida soliq tushumlari qariyb 90%ni tashkil etadi. Federatsiya a’zolari va mahalliy byudjetlar daromadlarida soliqlaming
  
• 
  salmog'i nisbatan pastroqdir. Bu byudjetlar biriktirilgan (tegishli
  
• 
  byudjetlarning o'z daromadlari) va tartibga keltiruvchi (byudjet
  
• 
  tizimining yuqori bo'g'inidan quyi bo'g'iniga beriladigan daromadlar) daromadlar hisobidan shakllantiriladi
  

Byudjet daromadlari o‘z manbalariga ko‘ra quyidagi guruhlarga bo’linadi

• 
  • soliqli daromadlar;
  
• 
  • soliqsiz daromadlar;
  
• 
  • tiklanmaydigan (qaytarilmaydigan) tarzda o'tkaziladigan pul
  
• 
  mablag’lari.
  

Sub’ektlaming daromadlari byudjet ixtiyoriga ikki xil metodlami qo'llash evaziga olinishi mumkin:

• 
  1) soliqli metodlar;
  
• 
  2) soliqsiz metodlar.
  
• 
  Soliqli metodlar uchun mablag'laming byudjet foydasiga aniq
  
• 
  belgilangan miqdorlarda va oldindan o'matilgan muddatlarda undirilishi xarakterlidir. Soliqlaming undirilishi mamlakat yalpi ichki
  
• 
  (milliy) mahsuloti va milliy daromadining taqsimlanishi va qayta
  
• 
  taqsimlanishi bilan bog'liq. Ular yordamida xo'jalik yurituvchi
  
• 
  sub’ektlar va aholiga tegishli bo'lgan mablag larning bir qismi davlal
  
• 
  ixtiyoriga o'tkaziladi. Soliqlaming tarkibiga qo'shilgan qiymat solig'i,
  
• 
  aksizlar, daromad (foyda) solig'i, yer solig'i, mol-mulk solig'i va
  
• 
  boshqalar kiradi.
  
• 
  Soliqsiz daromadlar davlatga tegishli bo'lgan korxona va
  
• 
  tashkilotlardan olinadigan to'lovlardir.
  

Amaliyotda davlat byudjetining daromadlari quyidagi tartibda klassifikatsiyalanadi

• 
  1. To'g'ri (bevosita) soliqlar. Ulaming tarkibiga yuridik shaxslarning foydasidan olinadigan soliq; savdo va umumiy ovqatlanish
  
• 
  korxonalari uchun yagona soliq to'lovidan Davlat byudjetiga
  
• 
  ajratmalar; yagona soliq to'lovidan (mikrofirmalar va kichik korxonalar bilan birgalikda) Davlat byudjetiga ajratmalar; jismoniy
  
• 
  shaxslaming daromadidan olinadigan soliq va tadbirkorlik faoliyati
  
• 
  bilan shug'ullanayotgan yuridik va jismoniy shaxslaming daromadidan olinadigan qat’iy soliq kiradi.
  
• 
  2. Egri (bilvosita) soliqlar. Bu soliqlaming tarkibi qo'shilgan
  
• 
  qiymat solig'i; aksizlar; bojxona bojlari; jismoniy shaxslardan
  
• 
  olinadigan yagona boj to'lovi; transport vositalari uchun benzin,
  
• 
  dizel yoqilg'isi va gaz iste’moliga jismoniy shaxslardan olinadigan
  
• 
  soliqdan iborat.