Cumhuriyyet Kitab indd
Yüklə 7,91 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- AZƏRBAYCAN CÜMHURİYYƏTİ DÖVRÜNDƏ QƏBUL EDİLƏN MÜHÜM Q Ə R A R L A R
- Dövlət bayrağı ilə bağlı ikinci qərar.
- DÖVLƏT GERBİMİZ HAQQINDA
- Dövlət gerbimizin təsviri
- Azərbaycanın himni.
- Azərbaycan! Azərbaycan! Sözləri: Əhməd Cavadın, Musiqisi: Üzeyir Hacıbəylinindir DÖVLƏT RƏMZLƏRİNİN BƏRPASI
- Gerb.
- Himn.
CÜMHURİYYƏT QURUCULARI 472
kar olacaq, hürriyyətimizi, milli vəhdət və istiqlalımızı canımızı verərək müdafiə edəcəyik” 2 .
də olsun. Təəssüfl ər ki, bu baş tutmadı. 1920-ci ilin aprelində Azərbaycan işğal edildi.
Azərbaycanı işğal edən bolşeviklər ermənilərin ciddi fəallığı ilə Azərbaycan xalqından qisas alaraq 1920-ci ilin sentyabrında Bakını azad edənlərə yox, Bakıda 31 Mart soyqırımını törədənlərə abidə qoydular – onları burada dəfn etdilər. Baş arxitektor Z. Əhmədbəyovu isə bolşevik müstəntiqləri istintaqa cəlb et- dilər, sorğu-suala tutdular, incitdilər. Sonda bu əziyyətlərə dözə bilməyən Z.Əh- mədbəyov özünü asıb intihar etdi 3 .
N. Yaqublu. Məhəmməd Əmin Rəsulzadə ensiklopediyası. Bakı, 2013, s. 120. 3 А.М.Топчибаши и М.Э.Расулзаде. Переписка, 1923-1926. Москва, 2012, с. 332. ƏLAVƏLƏR 473
ƏLAVƏLƏR 1918- Cİ İLİN 28 MAYINDA QƏBUL EDİLƏN İSTİQLAL BƏYANNAMƏSİ 1.
Bu gündən etibarən
Azərbaycan xalqı hakimiyyət haqqına malik olduğu kimi, Cə- nub-Şərqi Zaqafqaziyanı əha tə quqlu müstəqil bir dövlətdir. 2. Müstəqil Azərbaycan döv
lə tinin idarə forması Xalq Cümhuriyyətidir. 3. Azərbaycan Xalq Cüm- huriyyəti bütün millətlərlə, xü- susilə qonşu olduğu millətlər və dövlətlərlə mehriban münasi- bətlər yaratmaq əzmindədir. 4. Azərbaycan Xalq Cüm- huriyyəti milliyyətindən, məz- həbindən, sinfindən, silkindən və cinsindən asılı olmayaraq, öz sərhədləri daxilində yaşayan bü tün vətəndaşlarına siyasi hüquqlar və vətəndaşlıq hüququ təmin edir. 5. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti öz ərazisi daxilində yaşayan bütün mil- lətlərin sərbəst inkişafı üçün geniş imkanlar yaradır. 6. Müəssislər Məclisi toplanıncaya qədər Azərbaycan idarəsinin başında xalqın seçdiyi Milli Şura və Milli Şura qarşısında məsuliyyət daşıyan Müvəqqəti hökumət durur.
CÜMHURİYYƏT QURUCULARI 474
AZƏRBAYCAN CÜMHURİYYƏTİ DÖVRÜNDƏ QƏBUL EDİLƏN MÜHÜM Q Ə R A R L A R: 1. Dövlət bayrağı haqqında (ilk qərar).
1918-ci il 21 iyun. Azərbaycan bayrağını qırmızı ma- terialdan üstündə ağ aypara və qırmızı fonda ağ səkkiz guşəli ulduzun təsviri verilmiş bayraq kimi qəbul etmək.
il 9 noyabr. Azərbaycanın milli bayrağını mavi, qırmı- zı və yaşıl rəngli ağ aypara və səkkiz guşəli ulduzun təsviri olan bayraq kimi qəbul etmək. 2. Dövlət dili haqqında. 1918-ci il 27 iyun.
Türk dilini dövlət dili kimi qəbul etmək. 3. Dövlət gerbi. Dövlət gerbi haqqında ilk dəfə 1919-cu ilin martın 23-də müsabiqə elan edilmişdi. 1920-ci il yanvarın 30-da Azərbaycan Cümhuriyyəti- nin Nazirlər Şurası Dövlət bayrağı istisna olmaqla, digər rəmzlərin layihələrinin hazırlanması haqqında yenidən qərar qəbul etdi. Dövlət gerbinin layihəsi də sifariş verildi. Layihələr Xalq Maarif Nazirliyinə təqdim olunmalı, Milli İstiqlalın ikinci ildönümünədək (28.05.1920) təsdiq edilməli idi. Lakin 1920-ci ilin 27 apre- lindən – Azərbaycan bolşeviklər tərəfindən işğal edildikdən sonra müsabiqənin keçirilməsi mümkün olmadı və sovet Azərbaycanı öz gerbini qəbul etdi. ƏLAVƏLƏR 475
DÖVLƏT GERBİMİZ HAQQINDA ÜMUMİ MƏLUMAT Qeyd edək ki, “gerb” polyak sözüdür, “irs” kimi
təqdim olunur. Gerb, irs – sahibin, xalqın yaşadığı ərazi- nin, torpağının, millətin adətinin, dilinin yığcam şəkildə təcəssümüdür. Gerblər müxtəlif qruplara bölünür: döv- lət gerbi, torpaq gerbi, quberniya gerbi, nəsil gerbləri və s.
Dövlət gerbimizin təsviri belədir: çevrə formasın- da olan qalxanın üzərində dairəvi göy, qırmızı və yaşıl rəngin fonunda səkkiz guşəli ulduz verilmişdir. Ulduz təsvirinin mərkəzində isə Odlar Yurdunun simvolu olan od atəşi öz əksini tapmışdır. Xarici işğalçılara qarşı Azərbaycan xalqının qəhrəmanlıq simvolu kimi verilən çevrə formalı qalxan aşa- ğıdan sünbül və dəfnə ağacı budaqları ilə əhatə olunaraq bir-birinə lent vasitəsi ilə bağlanmışdır. 4. Azərbaycanın himni. Azərbaycanın dövlət himninin sözləri Əhməd Ca- vadın, musiqisi Üzeyir Hacıbəylinindir.
Ey qəhrəman övladın şanlı Vətəni! Səndən ötrü can verməyə cümlə hazırız! Səndən ötrü qan verməyə cümlə qadiriz! Üçrəngli bayrağınla məsud yaşa! Minlərlə can qurban oldu, Sinən hərbə meydan oldu! Hüququndan keçən əsgər, Hərə bir qəhrəman oldu! Sən olasan gülüstan, Sənə hər an can qurban! Sənə minbir məhəbbət, Sinəmdə tutmuş məkan!
CÜMHURİYYƏT QURUCULARI 476
Namusunu hifz etməyə, Bayrağını yüksəltməyə, Cümlə gənclər müştaqdır! Şanlı Vətən! Şanlı Vətən! Azərbaycan! Azərbaycan!
1. Bayraq. 1988-ci ildə Azadlıq hərəkatı başladıqda Üçrəngli bayraq yeni- dən xalqımızın başı üzərində dalğalandı. 1990-cı ilin noyabrın 29-da “Azər-
hazırlandı. Dövlət bayrağı haqqında məsələ Azərbaycan Respublikası Konstitu- siyasında təsdiq edildi. Konstitusiyanın 23-cü maddəsinin 2-ci bəndində göstə- rilir: “Azərbaycan Respublikasının Dövlət bayrağı bərabər enli üç üfüqi zolaqdan ibarətdir. Yuxarı zolaq mavi, orta zolaq qırmızı, aşağı zolaq yaşıl rəngdədir və qır- mızı zolağın ortasında bayrağın hər iki üzündə ağ rəngli aypara və səkkizguşəli ulduz təsvir edilmişdir. Bayrağın eninin uzunluğuna nisbəti 1:2-dir”. 2. Gerb. Azərbaycan Cümhuriyyəti dövründə hazırlanmış gerb layihəsi rəssam R.Məmmədov tərəfindən təkmilləşdirilmişdir. 1993-cü ilin 19 yanvar
lın 23-də isə Əsasnaməsi təsdiq edildi. 3. Himn. Müəllifl əri Ü.Hacıbəyli və Əhməd Cavad olan Dövlət Himnimiz
lib. 1993-cü ilin mayın 2-də Dövlət Himni haqqında Əsasnamə təsdiq olunub. Himnimiz bəstəkar A.Əzimov tərəfindən böyük xor və orkestr üçün oranjeman edilmişdir. Yüklə 7,91 Mb. Dostları ilə paylaş:
|