204
bilindiyi qərarına gəlir və birisinə bu hadisəni danışırsınız.
İzah etdiyiniz adam isə bunun təsadüfən ola biləcəyini, əgər
qumarxanalara gedən bütün insanların belə bir təxmində
olsalar, birinin tutuzdurma ehtimalı olduğunu söyləyir. Son-
ra bunun da ehtimal baxımından qeyri-mümkün olduğunu
göstərdikdə əslində sonsuz planetlər ola biləcəyini, bu sonsuz
planetlərdə sonsuz qumarxanalarda belə təxminlərdə olan
sonsuz insanlar ola biləcəyini, bunlardan birinin təsadüfi bir
təxminlə belə bir nəticəni tutuzdura bilməsinin mümkün ol-
duğu üçün sizə qumarxanaların rulet oyunlarının əvvəldən
bilindiyini söyləyən adamın yalançı olduğunu, həmin ada-
mın bunu təsadüfən bacardığını söyləsə, bu adama cavabınız
nə olardı? Tutaq ki, sonsuz qumarxanaların varlığına inan-
dınız, minlərlə rulet masasındakı yüz minlərlə rulet oyunu-
nun nəticəsini bilməyimi yenə də təsadüflə izah etməyə cəhd
edərdinizmi? Biz hələ ki, tək bir kainatı müşahidə edirik.
Big Bang nəzəriyyəsi bu kainatın bir başlanğıcı olduğunu,
genişlənən sərhədləri ilə sonlu quruluşda olduğunu ortaya
qoymuşdur. Bu tək kainatdakı kritik dəyərlər kainatın şüur-
lu bir şəkildə, üstün bir Qüdrət tərəfindən dizayn edildiyini
çox açıq bir şəkildə ortaya qoymaqdadır. Sonsuz kainatlar
kimi heç bir sübutu olmayan bir ssenarini doğru belə qəbul
etsəydik, bu nəticə dəyişməzdi. Lakin bu ssenarini qəbul
etməyi tələb edən şüurlu bir səbəb olmadığı kimi, bu ssenari
ağıldan uzaq bir fantaziya olaraq görülməkdədir.
Həyati əhəmiyyətli olmasa da mövcud ola
biləcəyimiz dizaynlar
“İnsani qanun”un səhv şərhində insanın müşahidəçi
olaraq özünün varlığı üçün lazımi şərtləri seçməsi ilə sonsuz
kainatlar ssenarisi birləşdirilərək insanın öz varlığını müm-
206
olmayan bütün canlıların “həyati əhəmiyyətli” şərtlərini və
mükəmməlliklərini də əhatə edir. Məsələn, az əvvəl bəhs
etdiyimiz arının varlığı üçün lazım olan zülallar da bunun
içindədir. “Dünya qanunu” ilə izah etmək istədiyim qısaca
budur: Dünya canlılar üçün seçilmiş xüsusi bir məkandır.
Bu məkan Tanrının canlıları yaratmaqla sənətini, gücünü
sərgiləmə sahəsidir. Dünyadakı ağıllı bir varlıq olaraq insa-
nın müşahidəçi olması bu sərginin səbəblərindən biridir. Bu
canlıların bir çoxu insanın varlığı üçün “həyati əhəmiyyətli”
şərtlərdən olmasalar da, insana bal kimi qidalar verərək
Tanrının lütfünü göstərirlər. İnsanın yanında bu qədər çox
müxtəlif canlının mövcud olması bir şərhə möhtacdır. Bun-
lar insanın varlığı üçün lazımlı şərtləri müşahidə etməsilə
açıqlana bilməz. Çünki bunlar olmadan da insan yarana
bilərdi. Dünyanın içindəki meydana gəlmələr və xüsusilə də
istər bitkilər, istər heyvanlar - bütün canlılar insanın “həyati
əhəmiyyətli” ehtiyaclarının fövqündə mükəmməlliyi, üs-
tün bir sənəti və qüdrəti göstərməkdədirlər. “Dünya qanu-
nu” bizi “insani qanun”un yönəltdiyi “həyati əhəmiyyətli”
şərtlərin xaricində olan geniş bir sahəyə yönəltməkdədir. Bu
sahəyə “insani qanun”a əlavə olaraq bunlar da daxildir:
1 - Digər canlılar
2 - İnsanın yaşaması üçün “həyati əhəmiyyətli” şərtlər-
dən olmayan
mükəmməllik göstəriciləri
3 - Saydıqlarımızın hamısının tək bir planetdə (Yerdə)
toplanması
“Dünya qanunu”nun ən əhəmiyyətli xüsusiyyəti “in-
sani qanun”un seçici xüsusiyyətinə gələn etirazlara cavab
verməsidir. “Dünya qanunu” baxışının yönəldiyi dizayn-
lar lütf sübutu, teleoloji sübut kimi başlıqlarda gözdən
keçirilənlərdən fərqli deyildir. Lakin “Dünya qanunu” heç