Бялядчи-ъядвял
Yüklə 3,92 Mb. Pdf görüntüsü
|
40 0 …və həm də çox az adamın onlara – yeni ədəbi oyunlara inanmadan bu səylərə yaxınlaşa biləcəyini öyrənmək. Benissimo 1 . Bəla burasındadır ki, hələ nə qədər şey çatışmır, o isə oyunu bitirmədən öləcək.
– İyirmi beşinci partiya, qaralar təslim olur, – Morelli dedi və başını arxaya əydi. Və birdən tamamilə taqətsiz göründü. – Təəssüf, oyun çox maraqlıydı. Görəsən, doğrudur ki, hind şahmatında hər bir tərəf altımış fiqurla oynayır?
– Tamamilə mümkündür, – Oliveyra dedi. – Sonsuz partiya. – Mərkəzi tutan qalib sayılır. Orada bütün imkanlar onun əlinə keçir və rəqibin oyunu davam etdirməsinin heç bir mənası qalmır. Ancaq mərkəz yan damaların birində, ya da ümumiyyətlə, taxtadan kənarda yerləşə bilər.
– Ya da jiletin cibində. – Yenə obrazlar, – Morelli dedi. – Onlarsız keçinmək necə də çətindir, onlar çox gözəldirlər. Ağıllı qadınlar kimidirlər, doğru sözümdür. Çox istərdim ki, Mallarmeni daha yaxşı anlayım, onda «yoxluq» və «sükut» anlayışları, sadəcə,
sonuncu vasitə deyil, metafizik impasse 2 dir. Xeres-de-la-Fronterada topun məndən iyirmi metr aralıda atəş açdığını eşitdim və sükutun daha bir anlamını kəşf etdim. Bizim qulağımızın eşitmədiyi fiti eşidən itlər isə… Siz, məncə, rəssamsınız.
edirdilər. Arabir Morelli danışığını kəsmədən səhifənin birinə baxır və onu sancaqlanmış digər vərəqlərə qoşurdu. İki dəfə cibindən karandaş çıxarıb səhifəni nömrələdi.
– Yox, – Oliveyra dedi. – Necə yazasan, bununçün ən azı yaşadığına əmin olmalısan.
– Mövcud olmaq mahiyyətdən əvvəl gəlir, – Morelli gülümsəyərək dedi. – Bəlkə də. Lakin mənim durumumda qətiyyən belə deyil.
– Siz yorulmusunuz, – Etyen dedi. – Gedək, Horasio, sən danışmağa başlasan… Mən onu tanıyıram, sinyor, o dəhşətdir.
Morelli isə elə hey gülümsəyir və səhifələri götürüb baxır, onlarda nəsə tapıb müqayisə edirdi. O, başıyla yastığa söykənmək üçün azca aşağı sürüşdü. Oliveyra ayağa qalxdı.
– Bu, mənzilin açarıdır, – Morelli dedi. – Mən şad olardım, doğru sözümdür.
1
2
Далан (фран.) 40 1 – Biz orada aləmi qarışdırarıq, – Oliveyra dedi.
– Yox, bu düşündüyünüz qədər çətin deyil. Qovluqlar özləri sizə kömək edəcəklər, mənim rənglər, rəqəmlər və hərflərdən ibarət öz sistemim var. Baxan kimi hər şey aydın olur. Bax, məsələn, bu səhifələr göy qovluğundur, o, mənim dəniz adlandırdığım hissədə yerləşir, bu, nəyin necə olduğunu daha asan başa düşmək üçün özünəməxsus bir oyundur. Nömrə 52: demək, sadəcə, onu yerinə – 51 və 53-cü nömrələrin arasına qoymaq lazımdır. Dünyada ən asan nömrələmə sırası ərəb rəqəmləriylədir.
– Amma siz özünüz də bunu bir neçə gündən sonra edə bilərsiniz, – Etyen dedi. – Mən pis yatıram. Elə bil, qovluqdan düşmüşəm. Bir halda ki, gəlmisiniz, mənə kömək edin. Bunların hamısını yerinə qoysanız, mən burada özümü yaxşı hiss edəcə yə m. Xəstəxana çox gözəldir.
Etyen Oliveyraya, Oliveyra da Etyenə baxdı və i.a. Gözləmədikləri şərəfə layiq görülmələri çox təəccüblüydü.
– Sonra hamısını çap edib avanqardist ədəbiyyat naşiri Pakuya göndərərsiniz. Arbr-Sek küçəsinə. Siz bilirsiniz ki, Paku Hermesin akkad adıdır? Mənə həmişə elə gəlib ki… Nə isə, bu barədə sonra danışarıq.
– Siz qorxmursunuz ki, biz hər şeyi elə dolaşığa salarıq ki, sonra heç kəs baş aça bilməz? – Oliveyra dedi. – Sizin birinci cildinizdə mürəkkəb yerlər vardı, biz xeyli mübahisə etdik, düşündük ki, bəlkə, mətbəədə mətnləri səhv salıblar.
– Bunun heç bir əhəmiyyəti yoxdur, – Morelli dedi. – Mənim kitabımı hər kəs öz bildiyi kimi oxuya bilər. Liber Fulguralis 1 ,
mantik 38 vərəqlər və ilaxıra. Mən, sadəcə, onları oxumaq istədiyim şəkildə qoyuram. Ancaq hətta hər şey bir-birinə qarışsa belə, bəlkə də, əla bir kitab ortaya çıxa bilər. Bu, mahir tələ və kələk ustası Hermes-Pakunun zarafatı olacaq. Bu sözlər xoşunuza gəlir?
– Yox, – Oliveyra dedi. – Nə mahir, nə də tələ. Kifayət qədər çeynənmiş sözlərdir. – Ehtiyatlı olun, – Morelli gözlərini yumaraq dedi. – Biz hamımız saflıq, təmizlik axtarışlarında əlləşib-vuruşuruq, turşumuş tuluqları boşaltmağa çalışaraq əldən düşürük. Bir dəfə Xose Berqaminin iki səhifəsinin içalatını tökdüyüm üçün az qala ölmüşdü… Ona görə də ehtiyatlı olun, dostlar, ola bilər ki, bizim saflıq adlandırdığımız şeylər…
– Maleviç kvadratı, – Etyen dedi. – Ecco. Başqa cür deyək – Hermes haqqında da düşünmək, ona atılıb-düşmək imkanı vermək lazımdır. Götürün və hər şeyi qaydaya salın, bir halda ki, gəlmisiniz. Bir də görərsiniz ki, mən buradan çıxıb gəlmişəm və sizinlə birlikdə baxıram.
1
Шимшякля фал китабы (лат.) 38
Мантик – йухары гатланан Yüklə 3,92 Mb. Dostları ilə paylaş:
|