Brown And Beige Minimalist Vintage Scrapbook Self-Introduction Presentation

surasining 13-oyatida buni ko'rishimiz mumkin. "Shak-shubhasiz u (Kur'on haq bilan botilni) ajratuvchi
so'zdir" deyiladi. Hech kimga sir emaski, ijtimoiy muhitning shakllanayotgan inson shaxsiga ta’siri,
ta’lim-tarbiya tizimi ham asosan so'z yordamida amalga oshiriladi.
Hamma qadimgi Sharq mamlakatlarida, qadimgi Gretsiyada ham faoliyatning asosi
sifatida qon aylanishi va undagi havo tarkibiga alohida e'tibor berilgan. Kadimgi Misr
tibbiyotida odam jon ato qiluvchi pnevmadan quvvat oluvchi jonzot deb ta'riflanadi.

---

Xitoy tibbiyotining manbai hisoblanadigan "Ichki az'olar haqida" deb nomlanuvchi kitobda aytiladiki, vujudning
hokimi mutloq yurak bo'lib, hayot faoliyatini, shuningdek psixik faoliyatni ham ta'minlovchi quvvat havosimon
birikma SI hisoblanadi. SI insonga o'ylash qobiliyatini va hissiyotni ato qiladi. o'ylash yurak funktsiyasi, hissiyot esa
jigarda joylashgandir.
Hind va Xitoy tabiblari temperamentni 3 asosga ko'ra farqlaganlar: havosimon birikma (pnevma yoki SI), safro va
shillikqmodda. Hitoy tibbiyotida shunga ko'ra uchta tipdagi odamlarni ajratishgan:
1. Safro yoki qoni kwp odamlar - kuchli va yo'lbarsdek jasur.
2. SI ko'p odamlar-harakatchan, tez yiglab, tez kuladigan o'zini tuta olmaydigan, xulq chegarasi bo'yicha maymunga
o'xshaydigan.
3. Shilliq moddasi ko'p odamlar - kam harakatli, juratsiz.

---

Hindiston yozma adabiyotining qadimgi yodgorligi mil. av. 2-ming yillikning oxiri — 1-ming yillikning boshida yaratilib,
Vedalar to
ʻ
plamlari deb nomlanadi. Bu madaniy yodgorlikdan bizgacha 4 ta qism
1."Rigveda" -qasida, madhiya, duolar to
ʻ
plami 
2."Samaveda"- qo
ʻ
shiqlar to
ʻ
plami
3. Ayurveda yoki Yajurveda - qurbonlik qilish yo
ʻ
llari
4. Atharvaveda - sehrli duolar to
ʻ
plami yetib kelgan. 

---

Veda adabiyoti bir necha ming yillar davomida shakllanib, qadimgi
hindlar tarixidagi turli jamiyatlarning diniy-falsafiy, estetik
taraqqiyot darajalarini ifodalaydi. Vedalar ichida eng qadimgisi
"Rigveda" hisoblanadi. U 10 kitobdan iborat. Bunda tabiatdagi
narsa va hodisalar ilohiy kuchlar sifatida gavdalantirilib, ular
sharafiga qo
ʻ
shiqlar, madhiyalar to
ʻ
qilgan, ularga qurbonliklar
keltirilgan. Insoniyat hayoti, uning baxt-saodati ana shu kuchlarga
bog
ʻ
liq holda tasavvur qilingan, "Rigveda"ga ko
ʻ
ra, Indra —
momaqaldiroq ilohi, Mitra — Quyosh tangrisi, Varuna — Osmon
ma
ʼ
budi, Agni — Olov ma
ʼ
budi, Yama — ajal, o
ʻ
lim keltiruvchi,
Sama — Oy ma
ʼ
budasi, Rita — Koinot tartibini anglatadi.
"Rigveda" qo
ʻ
shiqlarini to
ʻ
plovchilar rishilar deb atalgan.

---

Upanishad (maxfiy ta
ʼ
limot)lar asosan falsafiy-diniy risolalardir.
Upanishadlarda falsafiy masalalar ancha keng yoritilgan bo
ʻ
lib, hindlar
tangrisi 
Brahma 
borliqning 
ibtidosi 
va 
intihosi, 
barcha
mavjudotlarning asosi, deb ulug
ʻ
lanadi. Upanishadlarga ko
ʻ
ra, moddiy
olam, shu jumladan, inson ham Atma-Brahmadan paydo bo
ʻ
lgan va
o
ʻ
shanga qaytadi. Upanishadlarga ko
ʻ
ra, har bir inson o
ʻ
zidagi ilohiy
dharmalarga muvofiq yashaydi. Agar inson bu dunyodagi hayotida
pokiza, ezgu niyatlar bilan yashasa, qaytadan dunyoga kelishda yana
inson bo
ʻ
lib keladi. Aksincha bo
ʻ
lsa, odam tuban, hayvoniy ishlar qilsa,
keyingi kelishida joni hayvonga ko
ʻ
chadi. 

---

Psixik faoliyatni talqin qilishdagi a
х
loqiy yo'nalish Xitoy falsafiy
maktablari: 
Daosizm 
asoschisi 
Lao-tszi 
(eramizgacha 
asr) 
va
Konfutsiychilik 
asoschisi 
Konfutsiy 
(era-mizgacha 
451-479 
y.)
maktablarida 
х
am yaqqol ko'rinadi.
Daosizm inson o'z xulk atvorini dao postulatlari asosida kurishi kerak deb ta'lim bersa, Konfutsiychilik
- urf-odat, an'ana, axloqiy tushunchalarga e'tibor beradi. Konfutsiy birinchi marta inson
psixologiyasidagi tug'ma va o'zlashtirilgan xususiyatlar muammosini ko'tardi.

---

Uning fikricha bilim va psixik sifatlar tug'ma bo'ladi. Inson o'z tabiatiga
ko'ra me
х
r - shafqatli, uni tashki muhit buzadi. Demak muhitning
zararli ta'sirini yo'qotish uchun inson fikrini o'ziga qaratishi, o'z-o'zini
takomillashtirishi kerak. Shu fikrni Konfutsiyning izdoshi Min-Tszi
ham ximoya qilgan. Lekin keyinchalik boshqa shu yo'nalish vakili Sun-
Tszi kamtarlik me
х
r-shafqatlilik kabi ijobiy a
х
loqiy sifatlarning
to'g'maligini rad etib, inson o'z tabiatiga ko'ra shafqatsiz, faqat
tarbiyagina uni mexr-shafaqatli qila oladi dedi. Uning fikricha, agar
inson tabiatan xushfe'l bo'lsa, unda tarbiyaning nima keragi bor.

---

e'tiboringiz uchun rahmat
Suyarova O'g'iloy ps-105