Boshqarishda axborot va kommunikatsiya

Boshqarishda axborot va kommunikatsiya

Axborot tizimi tushunchasi va uni boshqarishdagi roli

• Axborot bu ma'lumot va xabarlar to’plami bo’lib, mazmunan yangilik unsurlariga ega bo’ladi va boshqaruv vazifalarini hal etish uchun o’ta zarurdir. Ishonchli va zarur axborotlarsiz boshqarishni amalga oshirib bo’lmaydi. Axborotlar boshqaruv negizi hisoblanadi.

Boshqaruvchi va boshqariluvchi tizimlar o’rtasidagi o’zaro aloqalar axborot vositasida quyidagicha amalga oshiriladi

• Boshqaruvchi tizim

• Boshqariluvchi tizim

Tashqi axborot	Ichki axborotlar
	Boshqaruv buyrug’i

Boshqaruv tizimidagi axborot aloqalari

• Boshqaruvchi organ boshqariluvchi ob'ektning holati hamda boshqariluvchi ob'ekt bog’liq bo’lgan tashqi muhim holati haqida axborotlar olib turadi. Bu axborot boshqaruvchi va organ tomonidan qabul qilinadi va shu axborot asosida u boshqaruvchi axborot (qaror, buyruq)ni ishlab chiqadi. Shundan keyin axborot boshqariluvchi ob'ektga ta'sir o’tkazadigan boshqaruvchi tizimning ijroiya organiga yuboriladi va bajarilishi nazoratga olinadi.

Boshqaruv tizimida axborotni uzatish, olish, qayta ishlash va berish jarayoni amalga oshiriladi. Ishlab chiqarishning borishi to’g’risidagi ichki axborot boshqaruvchi tizimga muttasil kelib tushadi. Bu:

• ish o’rinlarigva xom-ashyoning kelib tushishi;
• stanok, uskunalarning ishlashi;
• ishchilarning ishlab chiqarish normalarini bajarishi;
• tayyorlangan buyumlar miqdori va ularning sifati;
• mahsulotlarni sotishi haqidagi axborotlar.

Tashqi axborotlar, ya'ni:

• yuqori tashkilotlardan olinadigan farmoyish, qaror va topshiriqlar;
• mahsulot iste'molchilari talablari;
• boshqa korxonalarning ilg’or tajribalari;
• raqobatdoshlarning xatti-harakatlari;
• bozorlardagi holat, ulardagi muvozanat;
• inflyatsiya va ishsizlik darajasi;
• byudjetga to’lovlar va hokazolarda oid ma'lumotlar shu turkumdagi axborotlar sirasiga kiradi. Bo’lar tashqi muammolardan kelib chiquvchi axborotlar hisoblanadi.

Boshqarishda foydalaniladigan axborotlarga qo’yiladigan talablar

• Boshqarishda foydalaniladigan va bajarilishi uchun uzatiladigan axborotlarga quyidagi talablar qo’yiladi:
• Ishonchlilik;
• tushunarli, bir ma'nolilik;
• tezkorlik;
• to’liqlik;
• tejamlilik.

Boshqaruv axborotlarini turkumlanishi

• Hozirgi davrda xalq xo’jaligining turli bo’linmalari faoliyatini boshqarish, eng avvalo tegishli boshqaruv qarorlarini qabul qilish turli-tuman axborotlarga bog’liq. Axborotlarning xilma-xilligi har bir boshqaruv ob'ektining faoliyati ko’p tomonlamaligi bilan, boshqaruv sohalari ham turli-tumanligi bilan belgilanadi. Bo’lar esa pirovard natijada ishlab chiqarish jarayonlari miqyosining kattaligi, o’ta murakkabligi va davom etish sur'atlarining yuqoriligi bilan bog’liqdir.

Axborotlar tizimi

• Axborotlar tizimi

• Oddiy tizim

• Murakkab tizim

Kommunikatsiya va kommunikatsion jarayon

• Kommunikatsiya - bu kishilar o’rtasidagi o’zaro axborot almashuvidir. Rahbarlar qilayotgan hamma ishlar axborotlarning samarali almashishini talab qiladi. Yaxshi yo’lga qo’yilgan kommunikatsiya ish muvaffaqiyatini ta'minlaydi. So’rovlar shuni ko’rsatadiki, 73% amerikalik, 85% yapon, 63% angliyalik rahbarlar, kommunikatsiya, qo’yilgan maqsadga erishish yo’lidagi bosh to’siq deb hisoblaydilar. Yana bir boshqa so’rovga ko’ra 2000 turli kompaniyaning 250 ming xodimi korxonalarda axborot almashish eng qiyin masaladan biri deb biladilar.

Umuman har bir rahbar 50 dan 90% gacha vaqtini kommunikatsiyaga sarflaydi. Shu sababli, shuni tasdiqlash mumkinki, menejer faoliyatining samaradorligi eng avvalo kommunikatsiya samaradorligiga, ya'ni:

• Umuman har bir rahbar 50 dan 90% gacha vaqtini kommunikatsiyaga sarflaydi. Shu sababli, shuni tasdiqlash mumkinki, menejer faoliyatining samaradorligi eng avvalo kommunikatsiya samaradorligiga, ya'ni:
• kishilar bilan yakkama-yakka suhbat olib borish qobiliyati;
• telefonda so’zlashuv qobiliyati;
• rasmiy xujatlarni tuzish va o’qiy olish qobiliyati;
• majlislarda qatnashish madaniyati kabilarga bog’liq