Biznes subyektlarida bankrotlik xolati, turlari va sabablari annotatsiya

1-rasm. Tashkilotning toʻlovga layoqatsizligi darajalari¹

Toʻlovga layoqatsizlik — bu tashkilotning kredit, tijorat, soliq va boshqa operatsiyalardan kelib chiqadigan moliyaviy majburiyatlarini bajara olmasligi. Buni bank hisobvaraqlarida mablagʻlarning yetishmasligi, kreditorlar oldidagi uzoq muddatli qarzlar, oʻz aylanma mablagʻlarining yetishmasligi tasdiqlaydi.
Vaqtinchalik toʻlovga layoqatsizlik-bu kompaniyaning qarzlarini toʻlay olmasligi, ammo buni keyinroq qilish imkoniyati mavjud.
Barqaror toʻlovga layoqatsizlik-qarzdorning toʻrt chorak ichida kreditorning talablarini qondira olmasligi. Bu omil biznes yuritishda jiddiy xatolar va likvid aktivlar yetishmasligidan dalolat beradi. Ushbu bosqichdan chiqish yoʻllaridan biri bu uzoq muddatli aktivlarni sotish yoki kredit resurslarini jalb qilishdir.
Mutlaq toʻlovga layoqatsizlik-bu majburiyatlarning aktivlardan oshib ketishi, uzoq vaqt davom yetadi va kompaniyadagi tub oʻzgarishlarni hisobga olgan holda ham bu vaziyatdan chiqish juda qiyin.
Yuqoridagilardan kelib chiqib, toʻlovga layoqatsizlik har doim ham moliyaviy toʻlovga olib kelmaydi, degan xulosaga kelish mumkin, chunki muammolarni erta bosqichda hal qilish mumkin.
Mutlaq toʻlovga qodir boʻlmagan tashkilotlar diqqat ostida boʻlishi kerak, ular koʻproq ilmiy qiziqish uygʻotadi. Bunday sharoitda biznes yuritish notoʻgʻri qabul qilingan qarorlar xavfini oshiradi, shuning uchun salbiy taʼsirlarning toʻplanishi.
Milliy biznesining asosiy vazifasi oʻzining moliyaviy barqarorligini oshirishdir, chunki bu tashkilotning tijorat sherigi sifatida ishonchliligi mezonlaridan biridir. Shunday qilib, sherikning ishonchlilik darajasini aniqlash uchun moliyaviy barqarorlikni tahlil qilish kerak va korxonaning moliyaviy-xoʻjalik faoliyatini amalga oshirish, xatarlarni aniqlash va hokazolarning barcha imkoniyatlarini baholash mumkin. Ushbu koʻrsatkich darajasi qanchalik yuqori boʻlsa, u bozor sharoitlarining tashqi taʼsiridan shunchalik mustaqil boʻladi va shuning uchun bankrot boʻlish xavfi kamayadi.