layihələrinin hazırlanmasını nəzərə alaraq xüsusən inkişaf etməkdə olan ölkələr üçün
mövcud şəraitdən asılı olaraq bu cür texnologiyanın nou-hau, tətbiqi proseslərinin
genişləndirilməsi, asanlaşdırılması, maliyyələşdirilməsi məqsədi ilə əməli cəhətdən mümkün
ola biləcək tədbirlər ekoloji cəhətdən təhlükəsiz texnologiyadan istifadənin genişləndirilməsi
və yayılması ilə bağlı özəl sektor üçün əlverişli şəraitin yaradılması yolunda addımlar atır;
d) elmi-texniki tədqiqatların aparılmasında əməkdaşlıq edir və mütəmadi müşahidə
sisteminin mühafizəsi və inkişafına, iqlim sistemi, iqlim dəyişmələrinin xoşagəlməz
nəticələri və müxtəlif reaksiya strategiyalarının iqtisadi və sosial nəticələri ilə bağlı olan
qeyri-müəyyənliklərin azaldılması üçün arxiv məlumatlarının inkişafına şərait yaradır, o
cümlədən Konvensiyanın 5-ci maddəsini nəzərə alaraq, elmi-tədqiqatlar və mütəmadi
müşahidələr sahəsi üzrə beynəlxalq və hökumətlərarası proqram və şəbəkələrdə iştirak
etmək imkanının əldə olunması və daxili potensialın inkişafı və möhkəmləndirilməsini
təmin edir;
e)
insan
ehtiyatları
və
təşkilati
imkanlar
timsalında
milli
potensialın
möhkəmləndirilməsi yolunda fəaliyyətini nəzərə alaraq kadrların hazırlanması və
maarifləndirilməsi üzrə proqramların işlənilməsi və həyata keçirilməsi sahəsində yeri
gəldikdə mövcud orqanların qüvvəsindən istifadə edərək beynəlxalq səviyyədə əməkdaşlıq
üzrə tədbirlər həyata keçirir, xüsusi ilə inkişaf etməkdə olan ölkələrin bu sahə üzrə
ekspertlərin hazırlanması üçün əməkdaşların mübadiləsi və yaxud onların ezamiyyətə
göndərilməsi həyata keçirilir və o cümlədən iqlim dəyişmələri haqqında informasiyanın
ictimaiyyətə çatdırılması və ictimaiyyətin milli səviyyədə məlumatlandırılmasına şərait
yaradır. Konvensiyanın müvafiq orqanları çərçivəsində həyata keçiriləcək bu fəaliyyəti
uyğun şərtlərlə Konvensiyanın 6-cı maddəsini nəzərə almaqla araşdırılmalıdır.
f) Tərəflər Konvensiyasının müvafiq qərarlarına uyğun olaraq, bu maddənin həyata
keçirilməsi üçün proqram və fəaliyyət haqqında informasiyanı öz milli məruzələrinə daxil
edirlər; və
g) bu maddə üzrə öhdəliklər yerinə yetirilərkən Konvensiyanın 4-cü maddəsinin 8-ci
bəndi tam dolğunluğu ilə nəzərə alınır.
M a d d ə 1 1
1. 10-cu maddəni həyata keçirərkən Tərəflər Konvensiyanın 4-cü maddəsinin 4, 5, 6, 7, 8
və 9-cu bəndlərinin qərarlarını nəzərə alırlar.
2. Konvensiyanın 4-cü maddəsinin 1-ci bəndinin həyata keçirilməsi kontekstində
Konvensiyanın 11-ci maddəsi və 4-cü maddəsinin 3-cü bəndinin qərarlarına uyğun olaraq və
Konvensiyanın maliyyə mexanizminin idarəçiliyi ilə məşğul olan bir orqan və ya orqanlar
vasitəsi ilə, inkişaf etmiş ölkələr olan Tərəflər və Konvensiyanın 2-ci əlavəsinə daxil edilmiş
digər inkişaf etmiş Tərəflər;
a) 10-cu maddənin (a) bəndində göstərilən Konvensiyanın 4-cü maddəsinin 1 (a) bəndi
üzrə öhdəliklərin yerinə yetirilməsində inkişaf etməkdə olan ölkələri təmsil edən Tərəflər
tərəfindən sərf olunan razılaşdırılmış xərclərin ödənilməsi üçün yeni və əlavə maliyyə
ehtiyatları təqdim edir; və
b) inkişaf etməkdə olan ölkəni təmsil edən Tərəf və Konvensiyanın göstərilən 11-ci
maddəsinə uyğun olaraq qeyd olunan beynəlxalq orqan və ya orqanlar arasında
razılaşdırılmış və 10-cu maddə ilə haşiyələnən Konvensiyanın 4-cü maddəsinin 1-ci bəndi
üzrə öhdəliklərin yerinə yetirilməsi ilə bağlı olan razılaşdırılmış bütün əlavə xərclərin
ödənilməsi üçün inkişaf etməkdə olan ölkələri təmsil edən Tərəflər üçün zəruri hesab edilən
texnologiyaların təqdim olunması üçün belə maliyyə vəsaitini həmçinin təqdim edir.
Mövcud öhdəlikləri yerinə yetirərkən müvafiq və proqnozlaşdırılan və sair axınına
yaranan tələbat və inkişaf etmiş ölkələr hesab olunan Tərəflər arasında yükün bu günün
müvafiq şəkildə bölüşdürülməsinin mühümlüyü nəzərə alınır. Konvensiyanın maliyyə
mexanizmi və idarə olunması ilə məşğul olan bir orqan və orqanlar üçün Tərəflər
Konfransının müvafiq qərarlarında göstərilən və o cümlədən bu Protokolun qərar
razılaşdırılan rəhbər göstərişlər bu bəndin qərarlarına təqdim olunur.
3. İnkişaf etmiş ölkələr sayılan Tərəflər və Konvensiyanın 2-ci əlavəsinə daxil edilmiş
digər inkişaf etmiş Tərəflər 10-cu maddənin həyata keçirilməsi üçün ikitərəfli regional və
digər çoxşaxəli kanallar üzrə maliyyə vəsaiti verə, inkişaf etməkdə olan ölkələr hesab edilən
Tərəflər isə maliyyə vəsaiti ala bilər.
M a d d ə 1 2
1. Bu maddə ilə təmiz inkişaf mexanizmi müəyyənləşdirilir.
2. Təmiz inkişaf mexanizminin məqsədi stabil inkişafın təmin olunması və
Konvensiyanın son məqsədinə nail olmaq üçün köməklik göstərilməsində əlavə 1-ə daxil
edilməmiş Tərəflərə yardım etmək, 3-cü maddəyə uyğun olaraq tullantıların
məhdudlaşdırılması və ixtisarı üzrə müəyyən say öhdəliklərinin yerinə yetirilməsinin təmin
olunmasında Əlavə 1-ə daxil edilməmiş Tərəflərə kömək göstərilməsindən ibarətdir.
3. Təmiz inkişaf mexanizmi çərçivəsində:
a) Əlavə 1-ə daxil edilməmiş tullantıların sertifikatlaşdırılmış ixtisarına gətirib çıxaran
layihələr üzrə fəaliyyətin həyata keçirilməsi nəticəsində alınan gəlirdən istifadə edirlər; və
b) Əlavə 1-ə daxil edilmiş Tərəflər bu Protokolun Tərəflər müşavirəsi sifəti ilə fəaliyyət
göstərən Tərəflər Konfransının müəyyən etdiyi kimi 3-cü maddəyə uyğun olaraq
tullantıların məhdudlaşdırılması və ixtisarı üzrə müəyyən say öhdəliklərinin bir qisminin
yerinə yetirilməsinə kömək məqsədi ilə layihələr üzrə bu cür fəaliyyət nəticəsində
tullantıların sertifikatlaşdırılmış ixtisarınndan istifadə edə bilərlər.
4. Təmiz inkişaf mexanizmi bu Protokolun Tərəflər müşavirəsi sifəti ilə fəaliyyət
göstərən Tərəflər Konfransı tərəfindən təyin ediləcək operativ orqanlar vasitəsilə
sertifikatlaşdırılır.
5. Layihələr üzrə hər bir fəaliyyət növü nəticəsində tullantıların ixtisarı bu Protokolun
Tərəflər müşavirəsi sifəti ilə fəaliyyət göstərən Tərəflər Konfransı tərəfindən təyin ediləcək
operativ orqanlar vasitəsi ilə sertifikatlaşdırılır:
a) hər bir iştirakçı Tərəf tərəfindən bəyənilən könüllü iştirak əsasında;
b) iqlim dəyişmələri nəticələrinin yüngülləşdirilməsi ilə bağlı olan real ölçülə biləcək və
uzun müddətli üstünlüklər; və
c) layihələr üzrə sertifikatlaşdırılmış fəaliyyət növü mövcud olmadığı təqdirdə ola
biləcək istənilən ixtisarlara əlavə edilən tullantı ixtisarları əsasında.
6. Təmiz inkişaf mexanizmi lazım gəldikdə layihələr üzrə sertifikatlaşdırılmış fəaliyyət
növlərinin maliyyələşdirilməsi üçün təşkilat daxili kömək göstərir.
7. Bu Protokolun Tərəflər müşavirəsi sifəti ilə fəaliyyət göstərən Tərəflər Konfransı
layihələr üzrə fəaliyyətin yoxlanılması və azad təftiş vasitəsi ilə şəffaflıq, səmərəlilik və
hesabatların verilməsi məqsədi ilə 1-ci sessiyasında müvafiq üsul və şərtləri hazırlayır.
8. Bu Protokolun tərəflər müşavirəsi sifəti ilə fəaliyyət göstərən Tərəflər Konfransı
layihələr üzrə sertifikatlaşdırılmış fəaliyyət növlərində alınan gəlirin bir hissəsinin inzibati