Bir kompyuterda Katta ma’lumotlar bilan ishlash Reja

Bir kompyuterda Katta ma’lumotlar bilan ishlash
Reja:

1. 
   Katta hajmli ma’lumotlar - “Big data”
   
2. 
   BigData bilan ishlashning asosiy tamoyillari.
   
3. 
   Katta ma’lumotlar bilan ishlash
   
4. 
   BigDatani qayta ishlash vositalari va texnologiyalari
   

Katta hajmli ma’lumotlar - “Big data”
Big data(katta ma'lumotlar) - juda katta hajmdagi bir jinsli bo'lmagan va tez tushadigan raqamli ma'lumotlar bo'lib, ularni odatiy usullar bilan qayta ishlab bo'lmaydi. Ba'zi hollarda, katta ma'lumotlar tushunchasi bilan birga shu ma'lumotlarni qayta ishlash ham tushuniladi. Asosan, analiz obyekti katta ma'lumotlar deb ataladi.
Big data atamasi 2008-yilda dunyoga kelgan. Nature jurnali muharriri Klifford Linch dunyo ma'lumotlar hajmining juda tez sur'atda o'sishiga bag'ishlangan maxsus sonida big data atamasini qo'llagan. Biroq, katta ma'lumotlar avval ham bo'lgan. Mutaxassislarning fikricha, kuniga 100 gb dan ko'p ma'lumot tushadigan oqimlarga big data deb aytilar ekan.
Katta ma'lumotlarni analiz qilish, inson his etish imkoniyatidan tashqarida bo'lgan qonuniylatlarni aniqlashda yordam beradi. Bu esa kundalik hayotimizdagi barcha sohalar, hukumatni boshqarish, tibbiyot, telekommunikatsiya, moliya, transport, ishlab chiqarish va boshqa sohalarni yanada yaxshilash, ularning imkoniyatlarini oshirish, muommolarga muqobil yechimlar izlab topish imkonini yaratadi.
Zamonaviy axborot tizimlarida foydalaniladigan axborot (ayniqsa video, audiomultimediali ma’lumotlar) hajmini jadal o‘sishi oldimizga ushbu axborotnima’lumotlar bazasida saqlash va ularni boshqarishning yangi murakkabmasalalarni qo‘yadi. Quyida katta hajmdagi multimedia ma’lumotlarni tashkilqilishga, shuningdek ular bilan ishlash vositalari tahlil qilib chiqamiz. Katta hajmlimultimedia ma’lumotlar to‘rtta asosiy xarakteristikaga ega bo‘ladi: hajm, xilma-xillik, tezlik, narhi.

1. 
   Hajm. Insonlar va mashinalar tomonidan xosil qilinayotgan ma’lumotlarningo‘sib borayotgan soni, axborot texnologiyalari infrastrukturalariga ma’lumotlarnisaqlash, ishlov berish va taqdim etishida yangi talablarni qo‘yadi.
   
2. 
   Xilma-xillik. Turli strukturalarda taqdim etilgan ma’lumotlar xilma-xilbo‘ladi. Bular kredit kartalar bo‘yicha operatsiyalar bo‘ladimi, ilmiy tadqiqotnatijalari bo‘ladimi, fotografik suratlar bo‘ladimi, video va audio ma’lumotlarbo‘ladimi barchasi o‘ziga xos ishlov va saqlash shart sharoitlarini talab etadi.
   
3. 
   Tezlik. Tezlik deganda nafaqat ma’lumotlarning ma’lumotlar bazasiga kelibtushish tezligi, balki bu ma’lumotlar bazasidan olinadigan ma’lumotlarni chiqariblish tezligi ham anglanadi.
   
4. 
   Narhi. Katta hajmdagi ma’lumotlar – qimmat resurs hisoblanadi. Ma’lumotdolzarbligi, foydaliligi va ichidagi kontentiga qarab uning qanchalik qimat baholigianiqlanadi.
   

Hozirgi vaqtda ma’lumotlarning hajmi keskin o’sib bormoqda. Bozor
o’zgarishlariga tezda javob berish, raqobatdosh ustunliklarga ega bo’lish va ishlab chiqarish samaradorligini oshirish uchun juda katta hajmdagi ma’lumotlarni olish, qayta ishlash va tahlil qilish kerak. Bunday hajmdagi ma’lumotlar bilan ishlash uchun muhandislar barcha ma’lumotlarni tahlil qilish ustida ishlash vositalarini modernizatsiya qilishga majbur bo’lishdi. Shunday qilib, 2000-yillarda BigData kontseptsiyasi shakllandi, bu faqat tor doiradagi mutaxassislar uchun qiziqarli edi. Endi bu so’zni axborot texnologiyalari sohasiga qiziqqan har bir kishi eshitadi. BigData texnologiyalari sizga katta hajmdagi ma’lumotlarni qayta ishlash, ularni tizimlashtirish, tahlil qilish va inson miyasi ularni hech qachon sezmaydigan naqshlarni aniqlash imkonini beradi. Bu ma’lumotlardan foydalanish uchun mutlaqo yangi imkoniyatlarni ochadi. BigData kontseptsiyasi nafaqat ma’lumotlarning katta qatlamlarini anglatadi. Bular yuzlab gigabaytlik va hatto petabaytlik ma’lumotlardan iborat ulkan saqlangan va qayta ishlangan massivlardir. Ulardan foydali ma’lumotlarni qayta ishlash va olish mumkin bo’lgan ma’lumotlar. Xulosa qilib aytganda, BigData ma’lumot olish uchun axborotni qayta ishlash texnologiyalari to’plami sifatida belgilanishi mumkin. Shuni ta’kidlash kerakki, BigData orqali qayta ishlangan ma’lumotlar hajmi,
shuningdek, uni qayta ishlash tezligi doimiy ravishda o’sib bormoqda. Ushbu yo’nalishning rivojlanishi zamonaviy dunyoga juda mos keladi, tezkor va innovatsiondir. BigData ning rivojlanishi bilan texnologiya rivojlandi va aksincha. BigData-dan foydalanish bugungi kunda yirik IT-kompaniyalar rivojlanishining zaruriy shartiga aylanib bormoqda. Foydalanuvchilarning xatti-harakatlarini tahlil qilmasdan, bashorat qilish imkoniyatisiz, faqat tajriba va sezgi asosida, raqobatbardosh bo’lib qolish juda qiyin. Sozlangan va ishlaydigan BigData tizimi bir necha soniya ichida kompaniya mijozlarining milliardlab harakatlari tahlili natijasida olingan qimmatli ma’lumotlarni taqdim etishga qodir. Hozirgi biznesda ma’lumotlarga asoslangan boshqaruv kontseptsiyasi allaqachon paydo bo’lgan, bu kompaniyani qat’iy ma’lumotlar tahliliga asoslangan boshqarishni nazarda tutadi. Va bunday boshqaruv usullari ajoyib natijalarni ko’rsatadi. Facebook, Google, Mail.ru, Yandex uzoq vaqtdan
beri qaror qabul qilish uchun tahliliy vositalardan foydalanib kelmoqda. Bugungi kunda an’anaviy biznes ham BigData ga qiziqish bildirmoqda, ularning vakillari samaradorlikni oshirish uchun yangi vositalarga muhtoj.