A z ə r b a y c a n d a m u l t i k u l t u r a l i z m
42
müraciəti; Moskva və Ümumrusiya Patriarxı II Aleksinin konfrans iĢtirakçı-
larına müraciəti; Ümumgürcüstan Katolikos Patriarxı II Ġliyanın konfrans
iĢtirakçılarına müraciəti; Dağıstan Respublikasının Prezidenti Muxu Əliyevin
konfrans iĢtirakçılarına müraciəti; Səudiyyə Ərəbistanı Krallığının, Ġslam ĠĢləri,
Vəqflər, ÇağırıĢ və ĠrĢad naziri Saleh bin Əbdüləziz bin Məhəmməd ƏĢ-
ġeyxin məktubu; Misir Ərəb Respublikasının Vəqf iĢləri naziri Dr.
Mahmud
Həmdi Zaqzuqun məktubu; Çin-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyətinin sədri,
Çinin Azərbaycandakı sabiq səfiri Ley Ġnçenin məktubu; Hidayət Orucov.
AçılıĢ sözü; Qafqaz Müsəlmanları Ġdarəsinin sədri ġeyxülislam AllahĢükür
PaĢazadənin çıxıĢı; Türkiyə Respublikası Diyanət iĢləri baĢqanının müavini
Ġzzət Ərin çıxıĢı; Ġran Ġslam Respublikası Məzhəblərarası YaxınlaĢma
Komitəsinin rəhbəri Ayətullah ġeyx Məhəmməd Əli Təsxirinin çıxıĢı; Dağıs-
tan Respublikasının Milli Siyasət, Ġnformasiya və Xarici Əlaqələr naziri
Eduard Urazayevin çıxıĢı; Azərbaycan Dağ yəhudiləri dini icmasının sədri
Semyon Ġxiilovun çıxıĢı; Rus Pravoslav Kilsəsinin Bakı və Xəzəryanı Yeparxi-
yasının yepiskopu Aleksandr ĠĢein. Tolerantlıq - Azərbaycanın milli-mənəvi
dəyəridir; Ġslam Konfransı TəĢkilatının Ġslam Tarixi, Mədəniyyəti və
Ġncəsənətini AraĢdırmalar Mərkəzinin rəhbəri Xalid Erən. Ġslam ölkələri ara-
sında əlaqələrin inkiĢafında din və mədəniyyətin rolu; Müqəddəs Taxt-Tacın
(Vatikan) Azərbaycandakı apostolik nunsisi Kladio Qudjerotti. Roma
Papasının Bakıya səfəri müstəvisində Heydər Əliyevin dinə baxıĢı; Türkiyə
Respublikasının Azərbaycandakı səfiri Hüseyn Avni Karslıoğlunun çıxıĢı;
Rusiya Federasiyasının Azərbaycandakı səfiri Vasili Ġstratovun çıxıĢı;
Səudiyyə Ərəbistanı Krallığının Azərbaycandakı səfiri Əli Həsən Əhməd
Cəfərin çıxıĢı; Ġran Ġslam Respublikasının Azərbaycandakı səfiri
Nasir Həmidi
Zarenin çıxıĢı;
Hidayət Orucov. Heydər Əliyev və Azərbaycanda din siyasəti:
gerçəkliklər və perspektivlər (Əsas məruzə); Əli Əhmədov. Müasir Azərbay-
canda din və siyasət: qarĢılıqlı təsir, yaxud yanaĢı yaĢama; Elmira Süleymano-
va. Din və insan hüquqları; Təyyar Altıkulac. Dövlətçiliyimizin möhkəmlən-
məsində dini dəyərlərin rolu; Hicran Hüseynova. Azərbaycanda dövlət ailə
siyasəti və Ġslamda ailə münasibətləri; Vasim Məmmədəliyev. Heydər Əliyev
və milli-mənəvi dəyərlərimiz; Yohannes Launhardt; Robert Mobili. Alban
kilsəsi və udilərin milli-dinı abidələrinin bərpası; Cəlal Ərbay. Heydər Əliyev
və dövlət-din münasibətlərində Azərbaycan modeli; Ceyhun Məmmədov.
Azərbaycanda dini dözümlülük ənənələrinin bərqərar olmasında Heydər
Əliyevin rolu; Səlahəddin Eyyubov. Dinlərarası münasibətlər – yeni yanaĢma-
ların zəruriliyi; Musa Quluzadə. Heydər Əliyev və Azərbaycanda milli-mənəvi
dəyərlərə qayıdıĢ; Məmmədəli BabaĢlı. QloballaĢma prosesi və Azərbaycanda
dövlət-din münasibətləri; Mübariz Yusifov. Quran ümumbəĢəri kitab kimi;
Əsədulla Qurbanov. Heydər Əliyev müstəqil Azərbaycanda islamĢünaslıq
elminin banisidir; Qəmər Cavadlı. Dövlətçilik, dini dəyərlər və KĠV; Samir
B i b l i o q r a f i y a
43
PiĢnamazzadə. Tolerantlıq Azərbaycanın milli-mənəvi sərvətidir;
Ġradə Zər-
qanayeva. Heydər Əliyev və milli-mənəvi dəyərlərə sədaqət;
Ramin Əliyev.
Dövlətçiliyimizin möhkəmlənməsində dini dəyərlərin rolu; Mətanət ġahəliye-
va. Azərbaycanda dini dözümlülük ənənələrinin bərqərar olmasında və möh-
kəmlənməsində Heydər Əliyevin rolu; Xəlil Əliyev. Heydər Əliyev və Gəncə
Ģəhərində milli-dini abidələrin bərpası; Ġradə Hüseynova. Heydər Əliyev irsi
və Qafqazda sülh prosesi: əsas prioritet istiqamətlər və perspektivlər; Saffet
Kösə. Dini tolerantlıq və Azərbaycanda tolerantlığın yaranmasında ümummilli
lider Heydər Əliyevin rolu; Liya Samuel (ġamailova). Tolerantlıq Azərbay-
canın milli dəyəri və sərvətidir; Mircəfər Həsənov. Heydər Əliyev və gənc
nəslin milli-mənəvi ruhda tərbiyəsi; Lalə Mövsümova. Müasir Azərbaycanda
dövlət-din münasibətlərində Heydər Əliyev fenomeni; Abdullah Kahraman.
Din və qanunçuluq, yaxud din-hüquq münasibətləri; Boris Simanduyev. Azər-
baycanda dini dözümlülük ənənələrinin bərqərar olmasında və möhkəmlənmə-
sində Heydər Əliyevin rolu; Yasin Qaraməmmədli. Heydər Əliyevin siyasi-
diplomatik irsi: din və sivilizasiyaların qaĢıdurmasından dialoqa və ittifaqa;
Yevgeni Kojokin;Yaqut PaĢayeva. Heydər Əliyev Ġslam və incəsənət haqqın-
da (bəzi mülahizələrimiz); Ömər Aslan. Birlikdə yaĢamaqda qardaĢlığın rolu
və Quranın qardaĢlıq anlayıĢı; Gündüz Ġsmayılov. Ġslam – terrorizmə və zora-
kılığa qarĢı mənəvi dəyərlər sistemi; Məcid Ət-Türki; Nəriminə Salmanova.
Dini dəyərlərin dövlətçiliyin qorunmasında və möhkəmlənməsində rolu; Akif
Nəzərov. Heydər Əliyev və gəncliyin mənəvi tərbiyəsi; Hacı Xədicə Babaye-
va. Heydər Əliyevin irsində islam əxlaqı ilə ümumbəĢəri dəyərlərin vəhdəti;
Həsənağa Məmmədli. QloballaĢma dövründə dövlət-din münasibətləri: Azər-
baycan modelinin təbliğinin zəruriliyi; Arifə Məmmədova. Heydər Əliyev və
Azərbaycanda milli-mənəvi dəyərlərə qayıdıĢ; Əllamə Ġnayət Əli ġakir;
Tamara Hümbətova. Azərbaycanda dini tolerantlığın bərqərar olması və möh-
kəmləndirilməsi; Vaqif Piriyev. XIII əsrin ikinci yarısında Ġslam dininin zəiflə-
məsində erməni amili; Rauf Məmmədov. Dövlətçiliyimizin möhkəmlənməsin-
də dini dəyərlərin rolu; Rəna Mirzəzadə. Dinlər gender müstəvisində; Mahir
Bayramov. Azərbaycan aĢıq ədəbiyyatı xalqımızın dini-mənəvi tolerantlıq
sərvəti kimi; Beynəlxalq konfransın qətnaməsi; Beynəlxalq konfransın iĢtirakçı-
larının Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Ġlham Əliyevə müraciəti; Bey-
nəlxalq konfransın iĢtirakçılarının BMT, YUNESKO, Avropa ġurası, ATƏT və
Ġslam Konfransı TəĢkilatına müraciəti; Hidayət Orucov. Yekun nitqi.
2008
183.
Kurucan, A. Ġslamda dialoq və tolerantlıq: [dialoqun təməlləri] /Ahmet
Kurucan; tərc. Q.Ocaqlı; bədii red. R.Bayramoğlu.- Bakı: Xəzər, 2008.- 117 s.