57
NAĞILLAR
1. QARĞA İLƏ KEÇƏL
Bir keçəlnən nənəsi varıydı. Bunnar bir qarına aj, bir qa-
rına tox güj-bəla dolanırdılar. Keçəl çox təmbəliydi. Nənəsi
bir gün keçəli eşiyə qovuf, daldan qapını bağlıyır. Deer ki, çö-
rəh gətirməsən
ı
, səni öyə buraxmıyajam. Keçəl ağlıya-ağlıya
damlarının bir böyründə oturur. Bu vax göynən bir qarğa
uçurdu. Qarğa baxır ki, keçəl ağlıyır. Qarğa bir ağacın başına
qonuf, qarıldamağa başdıyır:
– Qarr, qarr…
Keçəl başını qaldırıf qarğıya baxer, deer:
– Zəhirmar, sən nəyə qarıldıyırsan
ı
qanımın bu qara
vaxdında?
Deer:
– A keçəl, niyə ağlıyırsan
ı
?
– San
ı
a nə var, niyə ağlıyıram, sən man
ı
a nə köməh eli-
yəjən
ı
?
Deer:
– Ayə, a keçəl, bir dərdini de görüm, niyə ağlıyırsan
ı
,
bəlkə, san
ı
a bir köməyim dəydi.
Keçəl başına gələni qarğıya söylüyür. Qarğa keçələ deer
ki, mən göynən uçajam, sən də mənim kölgəmnən düz o da-
ğın başına gələrsən
ı
. Qarğa göynən, keçəl yernən, gethaget,
gethaget gəlif bir dağın başına çatıllar. Keçəl baxır ki, nəə,
dünyada nə qədər qarğa desən, bu dağın başındadı. Sən demə,
bu qarğa qarğaların padşahıymış. Qarğanın da bu gün oğlu-
nun toyuymuş. Qarğa pütün qarğalara tafşırır ki, keçəlnən işi-
n
ı
iz yoxdu. Qoy nə qədər isdiyir yiif-işsin, yazığ adamdı. Ke-
çəl bir neçə gün burda yiif-içif kef çəkir. Bir gün nənəsi yadı-
na tüşür. Qarğıya deer ki, nənəmin yanına getməh isdiyirəm.
58
Qarğa deer:
– Ras ki, gedirsən
ı
, ala san
ı
a bir qazan verim. Amma
onu heş kimə vermə, o yalı aşmıyınca “qayna, qazanım, qay-
na” demə.
Keçəl qarğaynan görüşüf yola tüşür. Yalın başına çatan-
da ürəyi durmur. Qazanı yerə qoyuf deer, görüm axı bu qa-
zanda nə sirr var ki, qarğa qazanı mənə bərk-bərk tafşırır. Ke-
çəl qazana baxıf deer:
– Qayna, qazanım, qayna.
Pah. Keçəl nə görsə yaxşıdı. Baxır ki, dünyada nə ki na-
zı-nemət var, bu qazannan yerə tökülür. Keçəl söyüncünnən
bilmir neynəsin. Tez yiməhlərdən bir-iki tikə ağzına alıf deer:
– A qazan, qurvanın
ı
olum, taa bəsdi, qaynama.
Keçəl qazanı qoltuğuna vuruf söyünə-söyünə öylərinə
gəlir. Qapıya çatanda nənəsini səsdiyif deer:
– A nənə, san
ı
a qurvan olum, aş qapını, gör bir nə gətir-
mişəm.
Nənəsi aynadan baxıf görür ki, keçəlin qoltuğunda bir
qazan var. Öz-özünə deer, kül başın
ı
a, a keçəl, gedif o boş qazanı
hardan tapıf gətirifsən
ı
? Nənəsi qapını açır. Keçəl içəri girir, deer:
– A nənə, tez ol, süfrə aç, süfrənin üsdünə qav-qaşıx,
özünə də dirsəhlənməyə bir yasdıx gətir.
Nənə keçələ baxıf deer:
– Vay, öyüm yıxıldı, gədə dəli olufdu.
Amma baxır ki, keçəl əl çəhmir ki, nənə, süfrəni aç. Nə-
nə çar-naçar yerə bir süfrə açır. Keçəl deer ki, nənə, özün
ı
ə bir
yasdıx da gətir. Nənə bir yasdıx da gətirir. Keçəl qazanı
süfrənin üsdünə qoyuf deer:
– Ay qazan, qurvanın
ı
olum, qayna.
Qazan dünyada nə ki yiməhlərdən nazı-nemət var, süf-
rənin üsdünə tökür. Nənə söyüncünnən bilmir neynəsin. Du-
ruf keçəli duz kimi yalamağa başdıyır. Deer:
59
– Ay keçəl, san
ı
a qurvan olum, bu nədi?
Keçəl başına gələni nənəsinə danışır. Deer ki, ay nənə, di
tez ol, qazanı gizdət. Heş kəsə də qazan haxda bir söz demə.
Keçəl bazara çıxır ki, görsün nə var, nə yox. Nənəsi ba-
xır ki, süfrədə yiməhləri çoxdu. Keçəldən gizdin bir az yiməh
götürüf qon
ı
şuya aparır ki, yazıxdılar, qoy onnara da bir az
verim. Bir gün belə, üş gün belə, qon
ı
şu baxır ki, hər gün nənə
bunnara bir boşqaf yiməh verir. Paxıl qon
ı
şu deer, axı qoy
bunnarı güdüm görüm keçəlgil bu yiməyi hər gün hardan alıl-
lar. Qon
ı
şu bajadan baxır ki, keçəl süfrəyə bir qazan qoydu.
Bu qazana “qayna, qazanım, qayna” deyən kimi dünyanın nə
ki nazı-neməti var, süfrənin üsdünə töküldü. Qon
ı
şu tez pad-
şaha xəvərə qaçır. Deer:
– Padşah sağ olsun, keçəl nə karədi ki, onda belə bir qazan
olsun, amma sən padşah ola-ola, səndə bu qazannan olmasın.
Padşah deer ki, tez olun, keçəldən qazanı alıf mənim
sarayıma gətirin
ı
. Nökərrər keçəlin qapısına çatıf keçəli eşiyə
çağırıllar. Keçəl eşiyə çıxanda baxır ki, padşahın pütün nökər-
rəri qapıdadı. Nökərrər keçələ deellər ki, padşah qazanı isdiyir.
Keçəl deer ki, nə qazan? Məndə qazan-zad yoxdu. Nökərrər-
dən biri qavağa gəlif deer ki, əgər sən qazanı verməsən
ı
, padşah
səni dar ağacınnan asdırajax. Keçəl çar-naçar gətirif qazanı
padşahın nökərrərinə verir. Nökərrər çıxıf gedənnən son
ı
ra
keçəl nənəsinnən soruşur ki, a nənə, padşah bu qazan haxda
hardan eşitdi? Nənəsi deer ki, ay oğul, günahların hamsı mən-
dədi. Mən ölmüş sən gedənnən son
ı
ra hər gün qarnı yanmış
qon
ı
şuya yiməhlərdən bir az verirdim. Yəqin o bizi padşaha
çuğulluyuf
61
. Nəysə, keçəl baxır ki, taa olan oluf, keçən keçif.
Çox götür-qoydan son
ı
ra yenə də üz tutur dağın başına – qarğa-
nın yanına. Qarğa dağın başınnan baxır ki, keçəl əli ətəyinnən
61
Çuğulluyuf – xəbərçilik edib
Dostları ilə paylaş: |