Auditorlik professional etikasi va auditorning huquqiy javobgarligi

- Auditorning professional malakasi. Auditor mijozga xizmat
ko‘rsatishda yuqori darajadagi malakaga ega boiishi lozim. Yangi mijoz bilan munosabat o‘rnatishdan oldin auditor shu mijoz uchun audit amaliyotining yangi uslubiyatlarini qo'llash, eng so‘nggi qonunchilikka amal qilgan holda yuqori darajali xizmat ko'rsatishni kafoLatlashi zarur. Auditor o‘z malakasi doirasidan tashqari b o ig an sohalarda xizinat ko'rsatishi, tavsiya berishi mumkin emas. Tekshiruv davomida bimday hollarga duch kelinsa, auditor mustaqil ekspert xizmatidan J'oydalanishi shart.Auditoming malakasi uning oliy maiumoti, malaka sertifikatiga ega ekanligi va audit sohasidagi uzluksiz ish tajribasi bilan belgilanadi. Bundan tashqari, auditor ish faoliyati davomida doimiy ravishda buxgalteriya, audit, soliq, xalqaro va xnilliy buxgalteriya va audit standartlari, fuqarolik huquqi, axborot texnologiyalari kabi sohalarda o ‘z malakasini oshirish maqsadida ishlashi lozim. Auditorlik firmasi rahbariyati esa bu jarayon ustidan doimiy nazorat olib borishi kerak.
- Mijozning tijorat siri. Auditor mijoz bilan munosabatlarning
davom etayotgani yoki to‘xtaganligidan qat’iy nazar, shu mijozga xizmat ko'rsatish jarayonida qo‘lga kiritilgan har qanday maiumotni sir tutishi zarur. Auditor hech qachon mijozga xizmat ko'rsatish jarayonida m a’lum b oigan maiumotlarni mijoz korxona zarar ko'rishi evaziga o‘z shaxsi yoki boshqa uchinchi tara i manfaatlarini ko‘zlab oshkor etmasligi lozim. Mijoz faoliyatiga doir maiumotlarni oshkor etish faqat quyidagi hollarda jinoyat hisoblanmaydi: - ushbu ma’lumot mijoz rahbariyati roziligi bilan oshkor etilganda; - qonun bilan belgilangan tartibda yoki sud qaroriga asosan oshkor etilganda; - mijoz auditomi qonunchilikka zid amaliyotlarga jalb etgan yoki jalb etishni xohlaganda.
- Soliq munosabatlari. Auditorlar har qanday sharoitda ham soliqqa doir qonunchilikka to iiq amal qilishlari shart. Auditorlar o‘z shaxsiy yoki boshqa uchinchi taraf manfaatlarini ko‘zlagan holda daromadlarini yashirmasliklari kerak. Bu majburiyat mijozga soliqqa doir xizmat ko‘rsatish jarayonida ham amal qiladi. Auditor mijoz manfaatlaridan kelib chiqqan holda soliq qonunchiligini buzib ish tutishi qonunga xilof amaliyot hisoblanadi va javobgarlikka tortiladi. Tekshiruv o'tkazish jarayonida soliqqa doir aniqlangan kamchiliklar yuzasidan auditor mijoz rahbariyatiga yozma ko'rinishda zudlik bilan xabar berishi, bu kamchiliklarni bartaraf etish yoilarini taklif etishi va zaruriy choralar ko'rilmaganda mijozga nisbatan qollanilishi mumkin bo‘lgan jazo choralaridan xabardor qilishi lozim. Mijozga soliqqa doir tavsiyalarni auditor faqatgina yozma ko‘rinishda taqdim etishi zarur. Shu bilan birga, auditor mijozga bu tavsiyalar souq idoralari bilan yuzaga kelishi mumkin b o ig a n h ar qanday tur muammolami hal etmasligini va soliq deklaratsiyasi va souqqa doir boshqa hujjatlardagi ma’lumouaming to'g'riligiyuzasi&'in javobgarlik faqatgina mijoz rahbariyati zimmasida ekanligini ham eslatib o'tishi kerak.