Ashtarxaniylar úrim-putaǵı wákilleriniń mámleket basqarıw iskerligindegi tiykarǵı tárepleri esse



Yüklə 35,19 Kb.
səhifə1/3
tarix30.12.2023
ölçüsü35,19 Kb.
#167507
  1   2   3
Эссе Глоссарий


Ashtarxaniylar úrim-putaǵı wákilleriniń mámleket basqarıw iskerligindegi tiykarǵı tárepleri
ESSE
Ashtarxaniylar úrim-putaǵı mámleket tariyxında onı basqarıwdıń túrli iskerlik tarawılarında kórinetuǵın bolǵan zárúrli rol oynaǵan. Bul úrim-putaq wákilleri iskerliginiń tiykarǵı qásiyetleri hám qásiyetlerin siyasat, ekonomika, mádeniyat sıyaqlı túrli kózqarastan kórip shıǵıw múmkin.
Áwele sonı atap ótiw kerek, Ashtarxaniylar úrim-putaǵı wákilleri siyasat salasında kóbinese joqarı jetekshilik pazıyletlerin kórinetuǵın etkenler. Olar nátiyjeli basqarıw sistemaların engiziw hám mámlekettiń turaqlı rawajlanıwına járdem beretuǵın strukturalardı jaratıw arqalı oraylıq hákimiyattı bekkemlewge intildi. Kóbinese olar jámiyette turaqlılıqtı saqlaw hám ádalattı támiyinlewge umtila otirip, basqarıwǵa teń salmaqlılıqlı jantasıwdı aytıp ótdiler.
Ekonomika salasında Ashtarxaniylar úrim-putaǵı wákilleri sawda-satıqtı, rawajlanǵan dıyxanshılıq hám infratuzilmani aktiv qollap -quwatladilar. Olar investitsiyalardı tartıw hám qolay isbilermenlik ortalıǵın jaratılıwma kómeklesiw arqalı ekonomikalıq ósiwdi xoshametlew boyınsha ilajlardı ámelge asırdı. Úrim-putaqtıń ekonomikalıq siyasatı kóbinese puqaralardıń párawanlıǵın asırıwǵa qaratılǵan bolıp, bul mámlekette turaqlılıqtı saqlawǵa járdem berdi.
Ashtarxaniylar úrim-putaǵı wákilleri iskerliginde materiallıq tárepler de zárúrli orın tutqan. Olar kórkem óner, tálim hám ilim-pánniń túrli formaların qollap -quwatlap, mádeniyat rawajlanıwın milliy ózlikti qáliplestiriw jáne social birlikti bekkemlewdiń tiykarǵı faktorı dep esaplaǵan. Nátiyjede olar baslıqlıǵında mámleket materiallıq almasinuv hám intellektuallıq rawajlanıw orayına aylandı.
Biraq sonı da aytıw kerek, Ashtarxaniylar úrim-putaǵı iskerliginde unamsız tárepler de bolıwı múmkin. Mısalı, basqarıwǵa tartılǵan arnawlı bir dáwirler hám shaxslarǵa qaray, turaqlılıq hám húkimetke isenimdi susaytiradigan insan huqıqları, korruptsiya hám basqa máseleler bolıwı múmkin.
Juwmaq ornında aytıw múmkin, Ashtarxaniylar úrim-putaǵı túrli tarawlarda nátiyjeli basqarıw qábiletin kórsetip, mámleket tariyxında salmaqlı ız qaldırdı. Biraq sonı esapqa alıw kerek, olardıń iskerligine berilgen baha arnawlı bir tariyxıy sharayat hám hukmdorlarning jeke qásiyetlerine qaray ózgeriwi múmkin.
Ashtarxaniylar úrim-putaǵı iskerliginiń zárúrli tárepi de ishki turaqlılıqtı bekkemlew edi. Úrim-putaq wákilleri ishki dawlardı kemeytiwge, qolay social ortalıq jaratılıwma intildilar. Olar social ádalat siyasatın alıp bardı, xalıqtıń turmıs sharayatın jaqsılaw, resursların bólistiriw jáne social programmalardı islep shıǵıwǵa itibar qaratdı. Bul xalıqtıń narazılıǵın kemeytiwge hám mámleket hákimiyatın qollap-quwatlawdı kúsheytiwge járdem berdi.
Ashtarxaniylar úrim-putaǵınıń sırtqı siyasatı da mámlekettiń jáhán kólemindegi abıray -itibarın qáliplestiriwde zárúrli rol oynadı. Olar basqa mámleketlikler menen diplomatik baylanıslar ornatdılar, quramalı ózara kelisiwler hám kelisimler alıp bardi, bul bolsa mámlekettiń xalıq aralıq mártebein bekkemlewge xızmet etdi. Úrim-putaq wákilleri regionlıq hám xalıq aralıq ǵayratlarda aktiv qatnas etip, tınısh -totuv munasábetler hám sheriklikti jolǵa qoyıwǵa úles qosdılar.
Biraq sonı atap ótiw kerek, Ashtarxaniylar úrim-putaǵınıń uzaq múddetli húkimranlıǵı gónergen institutlar, byurokratiya hám soǵan baylanıslı máseleler sıyaqlı máseleler menen de birge bolıwı múmkin. Birpara jaǵdaylarda nátiyjeli quwat uzatıw mexanizmleriniń joq ekenligi inertsiyaga hám jańa mashqalalardi nátiyjeli sheshiwdiń múmkinshiliksizligiga alıp keliwi múmkin.
Juwmaq etip aytıw múmkin, Ashtarxaniylar úrim-putaǵınıń mámleketti basqarıw daǵı iskerligi kóp qırlı bolıp, siyasiy, ekonomikalıq hám materiallıq táreplerdi qamtıp alǵan. Olardıń turaqlı mámleketti qáliplestiriw, ekonomikalıq rawajlanıw hám materiallıq bayıtıwǵa qosqan úlesi, shubhasız, mámleket tariyxında ız qaldırdı. Biraq, olar dus kelgen unamsız tárepler hám qıyınshılıqlarǵa sın kózqarastan qaraw da olardıń basqarıw iskerligin analiz qılıwdıń zárúrli tárepi esaplanadı.



Yüklə 35,19 Kb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə