Andijon davlat universiteti

Mutaxassislik fanlarining tasnifi



1. Mexanika va molekulyar fizika
Mexanik harakat. Fazo, vaqt va sanoq sistemalari. To‘g‘ri chiziqli harakat. To‘g‘ri chiziqli notekis harakat. To‘g‘ri chiziqli tekis o‘zgaruvchan harakat. Egri chiziqli harakat. Aylanma harakat. Yuqoriga tik otilgan jism harakati. Gorizontal va gorizontga qiya otilgan jism harakati.
Jismlarning o‘zaro ta’siri. Kuch. Kuchlarni o‘lchash. Kuchlarni qo‘shish. Nuqtaga ta’sir etuvchi kuchlarning muvozanat sharti. Nyuton qonunlari. Nyutonning I qonuni. Massa. Nyutonning II qonuni. Nyutonning III qonuni va uning tadbiqi. Jismlarning erkin tushishi. Vaznsizlik. O‘ta yuklanish. Jismning erkin bo‘lmagan harakati. Impuls. Kuch va jism impulsi. Impulsning saqlanish qonuni. O‘zgaruvchan massali jism harakati. Meshcherskiy tenglamasi.
Kuchning ishi. F.I.K. Deformatsiya. Energiya turlari. Deformatsiya potensial energiyasi. Kinetik energiya. Jismning to‘liq energiyasi. Energiyaning saqlanish qonuni. To‘liq noelastik va elastik to‘qnashishlar. Yerning tortish maydonida jismning potensial energiyasi. Inersial sanoq sistemalari. Noinersial sistemada jismning harakati. Aylana harakat qilayotgan sistemada inersiya kuchlari.

Ishqalanish turlari. Qovushoq ishqalanish. Stoks formulasi. Quruq ishqalanish. Sirpanish ishqalanish. Dumalanish ishqalanish.

Noinersial sistemada jismning harakati. Burchak tezlik va chiziqli tezlik vektorlari orasidagi bog‘lanish. Aylanma harakat qilayotgan sistemada jismga ta’sir etuvchi inersiya kuchlari. Kariolis tezlanishi va kuchi. Fuko mayatnigi. Ber qonuni.
Qattiq jismning ilgarilanma va aylanma harakati. Qo‘zg‘almas o‘qqa ega bo‘lgan jismning muvozanat sharti. Jismning qo‘zg‘almas o‘q atrofida aylanma harakati. Impuls momenti. Og‘irlik va inersiya markazlari, uni aniqlash usullari. Qattiq jism inersiya markazining harakat qonuni. Shteyner teoremasining tatbiqi. Qattiq jism harakati uchun dinamikaning asosiy qonunlari. Aylanma va ilgarilanma harakat qilayotgan jismning kinetik energiyasi. Erkin aylanish o‘qlari. Giroskoplar. Erkin giroskop o‘qining harakati. Giroskopik kuchlar.
Deformatsiya. Deformatsiya turlari. Plastik deformatsiya. Elastik jismlar. Guk qonuni. Elastik deformatsiya. Deformatsiya formulasi va grafigi. Deformatsiya energiyasi va energiya zichligi. Mustahkamlik chegarasi va mustahkamlik zapasi.
Tortishishning potensial energiyasi. Koinot mexanikasining asosiy qonunlari. Yer yo‘ldoshi va kosmik apparatlarning harakati. I,II,III kosmik tezliklar.