Amaliy matematika va intellektual texnologiyalar

- o’z bilimlarini izchil boyitib boradi;
- yangi axborotlarni ozlashtiradi;
- davr talablarini chuqur anglaydi;
- yangi bilimlarni izlab topadi;
- ularni qayta ishlaydi va oz amaliy faoliyatida samarali qollaydi.

Quyida kasbiy kompetentlik negizida aks etuvchi sifatlarning mohiyati qisqacha yoritiladi;
1. Ijtimoiy kompetentlik ijtimoiy munosabatlarda faollik korsatish konikma, malakalariga egalik, kasbiy faoliyatda subektlar bilan muloqotga kirisha olish.
2. Maxsus kompetentlik kasbiy-pedagogik faoliyatni tashkil etishga tayyorlanish, kasbiy-pedagogik vazifalarni oqilona hal qilish, faoliyati natijalarini real baholash, BKMni izchil rivojlantirib borish bolib, ushbu kompetentlik negizida psixologik, metodik, informatsion, kreativ, innovatsion va kommunikativ kompetentlik kozga tashlanadi. Ular ozida quyidagi mazmunni ifodalaydi:
a) Psixologik kompetentlik-pedagogik jarayonda soglom psixologik muhitni yarata olish, talabalar va talim jarayonining boshqa ishtirokchilari bilan ijobiy muloqotni tashkil etish, turli salbiy psixologik ziddiyatlarni oz vaqtida anglay olish va bartaraf eta olish;
b) Metodik kompetentlik-pedagogik jarayonni metodik jihatdan oqilona tashkil etish, talim yoki tarbiyaviy faoliyat shakllarini togri belgilash, metod va vositalarni maqsadga muvofiq tanlay olish, metodlarni samarali qollay olish, vositalarni muvaffaqiyatli qollash;
c) Informatsion kompetentlik-axborot muhitida zarur, muhim, kerakli, foydali malumotlarni izlash, yigish, saralash, qayta ishlash va ulardan maqsadli, orinli, samarali foydalanish;
d) Kreativ kompetentlik-pedagogik faoliyatga nisbatan tanqidiy va ijodiy yondoshish, ozining ijodkorlik malakalariga egaligini namoyish eta olish;
e) Innovatsion kompetentlik-pedagogik jarayonni takomillashtirish, talim sifatini yaxshilash, tarbiya jarayonining samaradorligini oshirishga doir yangi goyalarni ilgari surish, ularni amaliyotga muvaffaqiyatli tatbiq etish;
f) Kommunikativ kompetentlik-talim jarayonining barcha ishtirokchilari, jumladan, talabalar bilan samimiy muloqotda bolish, ularni tinglay bilish, ularga ijobiy tasir korsata olish.
g) Shaxsiy kompetentlik-izchil ravishda kasbiy osishga erishish, malaka darajasini oshirib borish, kasbiy faoliyatda oz ichki imkoniyatlarini namoyon qilish.
h) Texnologik kompetentlik-kasbiy-pedagogik BKMni boyitadigan ilgor texnologiyalarni ozlashtirish, zamonaviy vosita, texnika va texnologiyalardan foydalana olish.
i) Ekstremal kompetentlik - favqulotda vaziyatlar (tabiiy ofatlar, texnologik jarayon ishdan chiqqan)da, pedagogik nizolar yuzaga kelganda oqilona qaror qabul qilish, togri harakatlanish malakasiga egalik.
Bir qator tadqiqotlarda bevosita pedagogga xos kasbiy kompetentlik va uning oziga xos jihatlari organilgan. Ana shunday tadqiqotlar sirasiga A.K.Markova va B.Nazarovalar tomonidan olib borilgan izlanishlarni kiritish mumkin.O’z tadqiqotlarida A.K.Markova pedagogning kasbiy kompetentligi quyidagi tarkibiy asoslardan iborat ekanligini qayd etadi.
O‘qituvchining kompetentligini shakllantirish uchun asosiy narsa bu maxsus kasbiy ta’limdir. Kelajakda amaliyotda olingan bilim va ko‘nikmalar boshlang’ich kompetensiya darajasini to‘ldiradi. Bularning barchasi formula shaklida taqdim etilishi mumkin: