Adaptiv jismoniy tarbiya va sport
Yüklə 1,38 Mb. Pdf görüntüsü
|
| “Reabilitatsiya”
atamasi lotincha ―nogironlarning mehnat qobiliyatini tiklash‖ yoki qobiliyat, ―reabilitatsiya‖ – qobiliyatni tiklashdan kelib chiqadi. Tibbiy atamalarning ensiklopedik lug‘atida u ―buzilgan tana funksiyalarini, shuningdek, ijtimoiy funksiyalarni va bemorlar va nogironlarning ishlash qobiliyatini tiklashga (yoki kompensatsiya qilishga) qaratilgan tibbiy, pedagogik va ijtimoiy tadbirlar‖ deb ta‘riflangan. So‘nggi o‘n yilliklar ichida mamlakatimiz jamiyatidagi o‘zgarishlar nogironlarni reabilitatsiya qilish muammolariga ko‘proq e‘tibor qaratilishi, O‘bekistonda 19 nogironlarni reabilitatsiya qilish muhim davlat vazifasi sifatida bilinishi bilan tavsiflanadi. Hozirgi vaqtda nogironligi bo‘lgan odamlarni va nogironlarni reabilitatsiya qilishning maqsadi, qoida tariqasida, ijtimoiy integratsiya deb hisoblanadi, bu birinchidan, statik ma‘noda nogironning jamiyatdagi erishilgan va erishmaganyutuqlarining holati sifatida tushuniladi, ikkinchidan, alohida qo‘llaniladi. Nogironga olib boriladi (ya‘ni, individual ishtimoiy gumanitar yordam). Biroq, V.Z.Kantor (2000) to‘g‘ri ta‘kidlaganidek, ―ijtimoiy integratsiya‖ kategoriyasi sotsiologiyaning asosiy toifalaridan biri bo‘lib, ―ijtimoiy institutlar, guruhlar, hokimiyat va boshqaruv organlari o‘rtasida maqbul aloqalarni o‘rnatish jarayoni‖ ni anglatadi. Shunday qilib, nogironligi bo‘lgan odamlarning ijtimoiy integratsiyasi dolzarbmuammoga ega bo‘lib, ularni reabilitatsiya qilishning maqsadi (ayniqsa, natijasi) bo‘lishi mumkin emas. Ijtimoiy integratsiya ikki tomonlama o‘zaro yaqinlashish jarayoni, birinchi ijtimoiy aktyorning o‘zaro harakati, ikkinchibizning holatlarimizda, nogironlar va nogironlar, jamiyatda normal rivojlanayotgan odamlarni qatoriga kiritishni istaganlar va bunday odamlarning o‘zlari, bunday qo‘shilishi uchun qulay sharoit yaratishi kerak. . Shuning uchun V. Z. Kantor (2000) ―turmush tarzi‖ tushunchasini ijtimoiy reabilitatsiya maqsadi sifatida ishlatishni taklif qiladi. Sotsiologiyaning asosiy tushunchalaridan biri bo‘lib, u haqiqatan ham mavjud bo‘lgan odamlarning individual va guruh hayotiy faoliyatining shakllarini anglatadi, ularning xatti-harakatlari, aloqa va amaliyot xususiyatlarini tavsiflovchi aniq ijtimoiy- tarixiy sharoitlarga xosdir (Ivanov V.N., 1989). Shunday qilib, nogironlarni reabilitatsiya qilishning maqsadi ularning normal rivojlanayotgan odamlarning turmush tarzini amalga oshirish qobiliyatini ta‘minlashdir. Ijtimoiy integratsiya mavzusi sifatida nogironlar va sog‘liqni saqlash sohasidagi nogironlar ijtimoiy darajadagi uchta yo‘nalishda namoyon bo‘ladi (Kantor V.Z., 2000). Ulardan birinchisi individual darajani tavsiflaydi (masalan, universitetda o‘qiyotgan nogiron talaba). Ikkinchisi – kichik bir ijtimoiy guruhning darajasi (masalan, turli darajadagi musobaqalarda qatnashadigan nogiron sportchilar jamoasi). Uchinchisi – bu katta ijtimoiy guruh (guruh hamjamiyati) darajasidagi nogironlar. Turli xil ijtimoiy institutlar, hukumat va qonunchilik tuzilmalari bilan o‘zaro aloqada nogironligi bor odamlar tegishli davlat tashkilotlarida birlashtirilgan (Butun 20 O‘zbekiston Ko‘zi ojizlar jamiyati, ButunO‘zbekiston Karlar jamiyati, ButunO‘zbekiston nogironlar jamiyati va boshqalar) aynan shunday. Yüklə 1,38 Mb. Dostları ilə paylaş:
|