Academic Research in Educational Sciences volume 2

MUHOKAMA VA NATIJALAR 
Tayyorgarlik fazasining ahamiyati harakatni bosh fazada bajarish uchun qulay 
sharoit yaratishdan iborat. Bu sharoitlar yugurib kelish, sakrash, aylanma harakatlarni 
(to„siq qo„yganda, koptokni o„yinga kiritganda, hujum zarbasini berishda) bajarish 

---

Academic Research in Educational Sciences 
VOLUME 2 | ISSUE 12 | 2021 
ISSN: 2181-1385 
Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 
Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89 
DOI: 10.24412/2181-1385-2021-12-690-693 
Google Scholar 
Scientific Library of Uzbekistan 
Academic Research, Uzbekistan 692 www.ares.uz 
bilan yaratiladi. Asosiy fazadagi harakatlar bevosita asosiy harakat vazifalarini hal 
qilishga qaratiladi. Biodinamik nuqtayi nazardan bu fazadagi eng muhim narsa 
harakatlantiruvchi kuchlardan tegishli vaziyatda, tegishli yo„nalishda samarali 
foydalanishdan iboratdir. 
Yakunlovchi fazadagi harakatlar gavda muvozanatini saqlash maqsadida so„nib 
boradi yoki keskin tormozlanadi. Voleybol juda dinamik o„yin bo„lganligi sababli 
voleybolchi turli texnik usullarni egallashi, o„yin vaziyatidan kelib chiqqan holda 
ularni tanlay olishi va uni tez, aniq bajarishi lozim. Bu esa o„yinchining texnik 
mahoratini belgilaydi. 
Yuqori texnik mahorat belgilari quyidagilar bilan ifodalanadi: 
- harakat usullarining aniq va samarali bajarilishi; 
- xalal beruvchi omillar (charchash, tashqi sharoitning salbiy ta‟sirlari) 
mavjudligida harakatlarning bajarilish barqarorligi; 
- raqib harakatlariga qarab javob harakatlarini tanlash, ularni qayta qurish va 
bunda harakat qismlarini boshqara olish; 
- usullarning bajarilish ishonchliligi. 
Voleybol taraqqiyotining har xil davrlarida texnik harakatlarni bajarish 
usullari, talablari, shakli, mazmuni o„zgaradi va takomillashib boradi. Texnik 
usullarning o„zgarishiga o„yin qoidalarining o„zgarishi, taktik harakatlarning 
takomillashuvi, o„yinchilar jismoniy tayyorgarligi darajasining o„sib borishi asosiy 
sabab bo„ladi. Hujum va himoyadagi o„yin dinamikasining o„sishi, harakatlar 
potensialining oshib borishi, hujum va himoyadagi kombinatsiyalar arsenalining 
kengayishi ham texnik usullarni yangilashga yoki qayta qurishga turtki bo„ladi. 
Shunday bo„lsada, o„yin texnikasida foydalaniladigan usullarning bundan-da 
samaraliroq imkoniyatlari yo„q deb bo„lmaydi. Malakali sportchilarning funktsional 
va jismoniy imkoniyatlari o„yin texnikasiga yangi, ilg„or usullarni kiritish va uni 
ro„yobga chiqarish uchun imkoniyat yaratadi. 
XULOSA 
O„yin texnikasini tasniflash – ularni shakli, mazmuni, qo„llaniladigan 
usullarning 
nimaga 
mo„ljallanganligi, 
harakatlarning 
bir-biriga 
bog„liqligi, 
harakatlarning kinematik va dinamik tuzilishiga qarab ma‟lum guruhlar va 
bo„limlarga ajratishdir. Voleybol texnikasi ikkita katta bo„lim: hujum va himoya 
texnikalariga bo„linadi. O„z navbatida, yuqoridagi bo„limlar ham texnik usullarning 

---