Abonent kirish optik tarmoqlari

APON texnologiyasi 1990 - yil o'rtalarida ko'pchilik nuqtai nazaridan faqat ATM protokoligina oxirgi abonent bilan aloqa xizmatlari sifatiga muvofiq kafolat berish qobiliyatiga ega bo'lgan. Shuning uchun FSAN (British Telecom, France Telecom, Deutsche Telecom, NTT, KPN, Telefonica va Telecom Italia kabi yetti kompaniya tomonidan FSAN (full service access network) deb nomlangan konsorsium tuzildi), PON tarmog'i orqali mulьtiservis xizmatlarni transportini ta'minlashni, ATM texnologiyasiga asosan tanlagan. Shunday qilib, APON standartining kengaytirilgandan keyingi nomi BPON (broadband PON) deb ataldi. Turli ishlab chiqaruvchilarning APON qurilmasi quyidagi magistral interfeyslarni qo'llaydi: SDH (STM-1), ATM (STM-1/4), Fast Ethernet, Gigabit Ethernet, video (SDI PAL), E1 (G.703) abonent interfeyslari, 100/10 Mbit/s li Ethernet 10/100 Base-TX, (FXS) telefoniya.
Markaziy va abonent tugunlari bilan o'zaro bog'lanuvchi APON MAC protokoli. Abonent tuguni bilan markaziy tugunning o'zaro bog'lanishi, ulanish o'rnatish bilan boshlanadi. Shundan so'ng ma'lumotlar almashinishi sodir bo'ladi. Bularning barchasi APON MAC protokoliga muvofiq bajariladi. Ulashni o'rnatish jarayonida quyidagilarni o'z ichiga oluvchi ranjirlash protsedurasi ishga tushadi: masofa bo'yicha ranjirlash, quvvat bo'yicha ranjirlash va sinxronizatsiya. MAS protokoli APON ulanish tizimi uchun uchta masalani echadi: - teskari oqimdagi uzatishlarda kolliziyaning yo'qotilishi; - teskari oqimda polosani aniq, samarali dinamik bo'lishi; - ilova transporti uchun eng yaxshi moslashtirishni saqlashi. APON MAC protokoli so'rov/ruxsat mexanizmiga asoslanadi. Asosiy g'oyani ONT tomonidan talab qilingan polosa so'rovlarini jo'natish tashkil etadi.
EPON texnologiyasi Bundan bir necha yillar avval mahalliy tarmoqlarda Ethernet texnologiyasidan foydalanish juda ommabop hisoblangan. Ammo abonent tarmoqlarida bunday texnologiyani qo'llashni asosiy kamchiliklaridan biri bu kolliziyani hisobga olgan holda tasodifiy ulanishni aniqlanmagan mexanizmi CSMA/CD (Carrier sense multiple access with collision detection) ning mavjudligi tufayli, aytib bo'lmaydigan kechikishlarga yo'l qo'yilishidir. Multiservis xizmatlarini tashkil qilishda yangi imkoniyatlarni beruvchi quyidagi standart va protokollar yaratildi: - IEEE 802.1Q–virtual tarmoqlar (VLAN) va trafikni prioritetlashtirish; - DiffServ (Differential Services) –tarmoqda trafikni har biri aniq bir sifatni ta'minlovchi bir necha yirik sinflarga ajratishni ta'minlovchi OSI ISO modelini uchinchi sathidagi protokoli; - MPLS (Multi Protocol Label Switching) –sonlardan foydalanishga asoslangan ko'p protokolli tarmoqlarda paketlarni tezda kommutatsiyalash uchun uchinchi sath protokollari guruhi.
EPON uchun optik interfeyslar an'anaviy optik tarmoqlarda foydalanuvchi interfeyslarga aynan o'xshash. Gigabit Ethernet standarti kabi, EPON liniyalarida 1250 Mbit/s nominal tezlikka va 8B/10B kodlashtirish sxemasiga ega. EPON ning Gigabit Ethernet dan asosiy afzalligi oraliq aktiv qurilmalar qo'llanilmaydi va ular uchun manba xamda xizmat ko'rsatish talab etilmaydi. EPONning to'g'ri oqimida 1490 nm va teskari oqimida 1310 nm to'lqin uzunlikdagi mulьtipleksorlashdan foydalanuvchi bir tolali tarmoq sifatida tavsiflanadi. 1550 nm to'lqin uzunligi boshqa xizmatlarni qo'shish (kabelli televidenie yoki shaxsiy kanallar) uchun zahiralangan. Ishlash prinsipi. EPON arxitekturasining asosiy xususiyati, PON daraxtining ichida Ethernet kadrlarini tarqalishidir. Shunday qilib, APON arxitekturasi kabi EPON tarmog'i orqali Ethernet kadrlari o'tganda, ularni fragmentasiyasi bo'lmaydi. Fragmentatsiyaning yo'qligi kutilayotgan EPON standartini Ethernet IEEE 802.3. standarti bilan maksimal darajada moslashtiradi.
Shuni aytish kerakki, protokolni ishlashi uchun OLT va ONT lar almashinadigan va EPON tarmog'i chegaralaridan chiqib ketmaydigan qo'shimcha xizmat kadrlari talab qilinadi. Barcha ONT lar xizmat kadrlarini uzatish orqali markaziy tugun OLT ning yagona vaqt shkalasi bo'yicha sinxronizasiyalanadi. Abonent tugunlaridan ma'lumotlarni jo'natish ruxsat etilgan vaqt intervallari (taym-slotlar) da amalga oshiriladi. Taym-slotlarda, Ethernet kadrlarini biri yoki bir nechtasi joylashishi mumkin bo'lgan uzunlikni OLT da jadval, rejalashtiruvchi tomonidan aniqlanadi. Taym-slotni jo'natishga ruxsat olinmagunicha, ONT abonentlarining ishchi stansiyasidan olingan kadrlarni buferlaydi. EPON texnologiyasi bo'shatilgan resurslardan foydalaniladi. Biz aytganimizdek, Ethernet kadrlarining EPON tarmog'i orqali o'tishida ularni qismlarga ajralishi sodir bo'lmaydi. Lekin bu xech qanday o'zgarish ro'y bermaganligini anglatmaydi.