A.QODIREY NOMIDAGI JDPU
TARIX FAKULTITI MG’MA VA
HUQUQ
TA’LIMI
YUNALISHI
408-GURUH
TALABASI
ABDUG’ANIYEV
ELBEK
NING
MA’NAVIYATSHUNOSLIK
FANIDAN BAJARGAN
MUSTAQIL ISHI
ASOSIY TUSHUNCHALAR VA ATAMALAR
E’TIQOD SHAXS DUNYOQARASHI VA MA’NAVIYATI
YADROSI SIFATIDA. E’TIQODNING MAZMUNINI
BIRINCHI GALDA ILM TASHKIL KILISHI. RATSIONAL
VA IRRATSIONAL ILM. DUNYOVIY VA DINIY ILMLAR.
E’TIQOD TUZILMASINING BOSHQA UNSURLARI.
E’TIQODNING TARKIBIY KISMLARI: 1) ILM; 2)
ISHONCH; 3) IXLOS; 4) ISHQ 5) IDEAL. E’TIQOD
TUSHUNCHASINI TASHKIL ETUVCHI OMILLARNING
ILMIY VA TARBIYAVIY AHAMIYATI. MILLAT TARBIYASI
VATANPARVARLIKNI MUSTAHKAMLASHNING, MILLIY
G‘OYANI AMALGA OSHIRIB, YUKSAK MARRALARNI
EGALLASHNING MUHIM SHARTI VA VOSITASI
EKANLIGI.
Dars mavzusi
E’tiqod va ma’naviyat
Darsning maqsadi va vazifalari
Ananaviy tafakkur xususiyatlari. Avtoritar va liberal tafakkur, totalitar va demokratok tafakkur.
Tafakkur tushunchasining mohiyati. Tafakkur erkinligining inson ma’naviyatiga ta’siri.
Klassik yondashuvlar. E’tikod shaxs dunyoqarashi va ma’naviyati yadrosi sifatida.
E’tiqodning mazmunini birinchi galda ilm tashkil kilishi. Ratsional va irratsional ilm.
Dunyoviy va diniy ilmlar. E’tiqod tuzilmasining boshqa unsurlari. E’tiqodning tarkibiy
kismlari: 1) ilm; 2) ishonch; 3) ixlos; 4) ishq 5) ideal. E’tikod tushunchasini tashkil etuvchi
omillarning ilmiy va tarbiyaviy ahamiyati. Millat tarbiyasi vatanparvarlikni
mustahkamlashning, milliy g‘oyani amalga oshirib, yuksak marralarni egallashning muhim
sharti va vositasi ekanligi.
Insonning dinga bo’lgan munosabatini belgilashda qo’llaniladigan tushuncha. Diniy
e’tiqod erkinligi O’zR Konstitutsiyasining 31-moddasida mustahkamlangan. Unda quyidagi
qoida bayon etilgan: «Hamma uchun vijdon erkinligi kafolatlanadi. Har bir inson xohlagan
dinga e’tiqod qilish yoki hech qaysi dinga e’tiqod qilmaslik huquqiga ega.
Diniy qarashlarni majburan singdirish yo’l qo’yilmaydi». Shuningdek, 1991 yil
14 iyunda qabul qilingan, 1998 yil 1 mayda o’zgartishlar va qo’shimchalar
kiritilib, yangi tahriri tasdiqlangan «Vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar
to’g’risida»gi Qonunda ushbu konstitutsiyaviy qoida rivojlantirilgan.
Chunonchi, Qonunning 5-moddasida shunday deyiladi: «O’zbekiston
Respublikasida din davlatdan ajratilgan. Hech bir dinga yoki diniy e’tiqodga
boshqalariga nisbatan biron-bir imtiyoz yoki cheklashlar belgilanishiga yo’l
qo’yilmaydi». Shuningdek Qonunning 3-moddasida «Chet el fuqarolari va
fuqaroligi bo’lmagan shaxslar O’zbekiston Respublikasi fuqarolari bilan teng
ravishda vijdon erkinligi va diniy e’tiqod erkinligi huquqidan foydalanadilar
hamda vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar to’g’risidagi qonun hujjatlarini
buzganlik uchun qonunda belgilangan tarzda javobgar bo’ladilar» deyilgan.
Dostları ilə paylaş: | 
