A ,3 qram b 2, qram c 3,9 qram
Yüklə 0,81 Mb.
|
| A)
B) C) D) E) 132. Şəkildə hansı küləklər əks olunmuşdur? B) Musson küləyi C) Ağ yel, qara yel D) Səmum küləyi E) Briz küləyi 133. Comolonquma dağının zirvəsində dəniz səviyyəsindən atmosfer təzyiqini hesablayın: (təzyiq hər 12 m-də 1 mm.c.s azalır götürürük) A) 737 mm.c.s B) 32 mm.c.s C) 14 mm.c.s D) 10 mm.cs E) 22 mm.cs
A) 22, 2°C; 340,4 mm c.s B) 18,5°C; 300,5 mm c.s C) 13,2°C; 220,8 mm c.s D) 16,5°C; 275,8 mm c.s E) 34,2°C; 570 mm c.s 135. Sxemdə göstərilən dağın bir yamacında dənizdən gələn hava kütlələrinin təsiri ilə yağıntılı hava, digər yamacında isə quraqlıq özünü göstərir Bu tip hərəkət hansı dağlarda müşahidə edilir?
A) Himalay, Tyan-Şan, Ural B) Skandinaviya, And, Kun-Lun C) Əjdaha, Böyüksuayrıcı, Himalay D) Kap, And, Altay E) Sayan, Talış, Himalay 136. Sxemə əsasən, hərəkət edən hava kütləsinin hansı məntəqələrə daha az yağıntı vermə ehtimalı olduğunu müəyyən edin.
A) II, V B) II, III C) IV, V D) I, III E) III, IV 137. Atmosfer təzyiqi adlanır: A) Havanın her 1000 m-də 6°C aşağı düşməsi B) Havnın yerin daxilinə göstərdiyi ağırlıq qüvvəsi C) Troposferin üst qatında hava sütününün artması ilə yerdəki cisimlərin güclü cazibə qüvvəsinə məruz qalması D) Ayın qisməndə Günəşin yerə göstərdiyi ağıqlıq qüvvəsi E) Havanın yer səthinə və ordakı cisimlərə göstərdiyi ağırlıq qüvvəsi 138. Ümumi günəş radiasiyasının 32 kkal/sm², yəni 40%-i yer səthindən əks olunmuşdur. Ümumi radiasiyanın miqdarını hesablayın (kkal/sm² ). A) 100
B) 40 C) 90
D) 70 E) 80
1. Sıx çay şəbəkəsinin olması
A. 2, 4, 6 B. 2, 4, 5 C. 1, 3, 6 D. 2, 3, 6 E. 1, 4, 5 140. Temperaturu 30°C, nisbi rütubətliliyi 60% olan 1m³ hava 20°C-ə qədər soyuyarsa: 1. Havanın sıxlığı artar 2. Hava su buxarı ilə doyma həddindən uzaqlaşar 3. Buxarlanma qabiliyyəti azalar 4. Yağıntının düşmə ehtimalı azalar 5. 1m³ havada ola biləcək su buxarının miqdarı artar 6. İfrat rütubətlilik yaranar A. 2, 4, 5 B. 1, 2, 5 C. 2, 3, 6 D. 1, 3, 6 E. 3, 4, 6 141. Hündürlükdən aslı olaraq günəşli saatların miqdarının dəyişməsini düzgün əks etdirən sxemi müəyyən edin. A) B) D) C) E) 142. Məntiqi ardıcıllığı tamamlayın. 1. Səth örtüyünün soyuması 2. Soyuğadavamlı orqanizmlərin inkişafı 3. Dağəmələgəlmə prosesi nəticəsində quru səthinin genişlənməsi 4. Buzlaşma 5. İqlimin soyuqlaşması A. 3, 1, 5, 2, 4 B. 1, 2, 3, 4, 5 C. 5, 1, 4, 3, 2 D. 3, 2, 1, 5, 4 E. 5, 1, 2, 4, 3 143. Cədvəli tamamlayın.
A. 1-canlıların suda yayılması, 2-litosfer-atmosfer, 3-fotosintez, 4-litosfer-biosfer B. 1-canlıların suda yayılması, 2-litosfer-biosfer, 3-fotosintez, 4-litosfer-atmosfer C. 1-litosfer-atmosfer, 2-fotosintez, 3-canlıların suda yayılması, 4-litosfer-biosfer D. 1-fotosintez, 2-litosfer-atmosfer, 3-canlıların suda yayılması, 4-litosfer-biosfer E. 1-fotosintez, 2-litosfer-biosfer, 3-canlıların suda yayılması, 4-litosfer-atmosfer 144. Atmosfer və hidrosferin əlaqəsindən yaranan hadisə və prosesi məntiqi ardıcıllığı tamamlayın. A. 1-buxarlanma prosesi, 2-buludların yaranması, 3- yağıntıların düşməsi B. 1-okeanda suyun tərkibinin sabit qalması, 2-suyun böyük dövranı, 3- quruda çayların yaranması C. 1-yağıntıların düşməsi, 2-çayların yaranması, 3- buxarlanma D. 1-buludun yaranması, 2-buxarlanma, 3- suyun böyük dövranı E. 1-suyun kiçik dövranı, 2-buxarlanma, 3- buludun yaranması 145. Sxemdə verilən B və C horizontalları arasında temperatur fərqi 8,4°C-dir. A və D horizontalları arasında atmosfer təzyiqi fərqini hesablayın (mm c. st. ilə). A) 700 mmc.st B) 300 mmc.st C) 310 mmc.st D) 350 mmc.st E) 400 mmc.st 146. Əkinçiliyi suvarma şəraitində (I), dəmyə şəraitində (II) aparıla bilən və aqroiqlim şəraitinin əkinçiliyin inkişafına imkan vermədiyi (III) rütubətlənmə əmsallarını müəyyən edin.
A)I – 1, 3; II – 4, 5; III – 2, 6 B) I – 2, 3; II – 1, 4; III – 5, 6 C) I – 3, 5; II – 1, 2; III – 4, 6 D) I – 4, 6; II – 2, 3; III – 1, 5 E) I – 3, 6; II – 2, 4; III – 1, 5 147. Eyler-Venn diaqramına əsasən uyğun bəndləri müəyyən edin. 1. Coğrafi enlikdən asılı olaraq dəyişir 2. Havanın temperaturu ilə düz mütənasibdir 3. 1m³ havada olan su buxarının qramla miqdarıdır 4. Havanın temperaturundan asılıdır 5. 1m³ havada olan su buxarının faizlə göstəricisidir 6. Havanın temperaturu ilə tərs mütənasibdir A) I-2, 3 II-5, 6 III-1, 4 B) I-3, 6 II-2, 4 III-1, 5 C) I-2, 5 II-3, 6 III-1, 4 D) I-3, 4 II-1, 6 III-2, 5 E) I-1, 3 II-4, 5 III-2, 6 148. Hansı hallarda aqroiqlim göstəriciləri əlverişli sayıla bilər? 1. Yağıntının miqdarı buxarlanma qabiliyyətindən çox olduqda 2. Havanın orta sutkalıq temperaturu 10°C-dən yüksək olduqda 3. Havanın orta illik temperaturu 30°C-dən yüksək olduqda 4. Rütubətlənmə əmsalı vahidə yaxın olduqda 5. Yağıntılar, əsasən vegetasiya müddətində düşdükdə 6. Qar örtüyünün qalınlığı çox və səthdə qalması uzunmüddətli olduqda A) 1, 3, 6 B) 2, 4, 5 C) 1, 3, 5 D) 1, 4, 6 E) 2, 4, 6 149. Xəritə-sxemdə illik temperatur amplituduna uyğun gələn şəhərləri düzgün qruplaşdırın:
b. Cakarta c. Yakutsk d. Moskva e. Manaus A) 1- e; 2- a; 3-b B) 1- c; 2- d; 3-a C) 1- d; 2- c; 3-b D) 1- e; 2- c; 3-b E) 1- c; 2- d; 3-b 150. Düzgün qruplaşdırın: 1. Nisbi rütubət 3. Mümkün buxarlanma a. 1 m³ havada su buxarının faizlərlə miqdarı b. Maksimal buxarlana bilən rütubətin miqdarı c. 1 m³ havada su buxarının qramlarla miqdarı. d. İllik yağıntının buxarlanma qabiliyyətinə olan nisbəti e. Eyni yağıntıya malik nöqtələri birləşdirən xətt A) 1- e; 2- a; 3-b B) 1- e; 2- c; 3-a C) 1- a; 2- b; 3-e D) 1- e; 2- c; 3-b E) 1- a; 2- c; 3-b 151. Düzgün qruplaşdırın: 1. Düz radiasiya 2. Səpələnən radiasiya 3. Ümumi radiasiya a. Buludlu ərazilərdə müşahidə olunur. b. Əks olunan radiasiyadır. c. Düz və səpələnən radiasiyanın cəmidir d. Ümümi radiasiya ilə əks olunan radiasiya arasında fərqdir. e. Buludsuz ərazilərdə daha çox müşahidə olunur A) 1 - a; 2 - e; 3 - d B) 1 - e; 2 – a; 3-c C) 1 - b; 2 - d; 3 - c D) 1 – a; 2 - b; 3 - e E) 1 - e; 2 - a; 3 - d 152. Düzgün qruplaşdırın: 1. Topa
2. Laylı 3. Lələkli a. İsti havanın yuxarı qalxmasından yaranır b. Göy üzünü tam örtə bilər c. Əsasən yağıntı verməyən buz kristallarından ibarətdir. d. Uzun müddət yağıntı verir e. Leysan tipli qısa müddətli yağıntı yağır. A) 1 - a, e; 2 - b, c; 3 - d B) 1 - a; 2 – b, d; 3-c, e C) 1 - b; 2 - a, d; 3 - c, e D) 1 – a, c; 2 - b, d; 3 - e E) 1 – a, e; 2 - b, d; 3 – c 153. Düzgün qruplaşdırın: 1. İlboyu yüksək təzyiq 2. İl boyu alçaq təzyiq 3. Fəsillərdən asılı olaraq dəyişən
b. Mülayim c. arktik d. ekvatorial e. musson A) 1 - a, c; 2 - b, d; 3 - e B) 1 - a; 2 – b, d; 3-c, e C) 1 - b; 2 - a, d; 3 - c, e D) 1 – a, c; 2 - b, e; 3 - d E) 1 - a; 2 - b, e; 3 - c, d 154. Düzgün qruplaşdırın: 1. daimi küləklər 2. Mövsümü küləklər 3. sutkalıq küləklər a. passat b. musson c. qərb d. siklon e. briz A) 1 - a, c; 2 - b, e; 3 - d B) 1 - a; 2 – b, d; 3-c, e C) 1 - b; 2 - a, d; 3 - c, e D) 1 – a, c; 2 - b; 3 - e E) 1 - a; 2 - b, e; 3 - c, d 155. Toz burulğanlarına daha çox rast gəlinir: 1. Mərkəzi Asiya 2. Amazon ovalığı 3. Ərəbistan yarımadası 4. Şimali Afrika 5. Avropa 6. Braziliya yaylası A) 1, 4, 6 B) 1, 3, 4 C) 1, 3, 5 D) 3, 4, 5 E) 2, 3, 5 156. Mülayim iqlim qurşağında sutkalıq temperatur amplitudu daha çox hansı fəsil və hava şəraitində müşahidə edilir? 1. yazda, tutqun, buludlu havada 2. yazda, aydın şəffaf havada 3. payızda, aydın şəffaf havada 4. yayda, yağmurlu havada. A) 1, 4 B) 2, 4 C) 1, 3 D) 3, 4 E) 2, 3 157. Buxarlanmanın müvafiq olaraq ən yüksək və ən aşağı kəmiyyətinin müşahidə olunduğu coğrafi enliklər: 1. mülayim enliklər 2. Tropik enliklərin okean səthi 3. qütb enliklərin adaları 4. tropik enliklərin səhraları 5. subekvatorial enliklər 6. tundra zonası A) 1, 6 B) 2, 5 C) 1, 2 D) 3, 5 E) 2, 4 158. Buxarlanma qabiliyyətinin müvafiq olaraq ən yüksək və ən aşağı olduğu enliklər: 1. Tropik enliklərin səhraları 2. tropik enliklərin okean səthi 3. mülayim enliklər 4. subekvatorial enliklər 5. qütbətrafı enliklər 6. ekvatorial enlik A) 1, 4 B) 1, 5 C) 1, 3 D) 3, 4 E) 2, 3 159. Ayda atmosferin seyrək olmasının nəticələri: 1. Səthə külli miqdarda meteoroid düşür 2. Gecə-gündüz arasında temperatur fərqi böyük olur 3. Sıx buludlar yaranır 4. Atmosfer dövranı qütbətrafı ərazilərdə gedir 5. Sürətlə fırlandığına görə çıx qızmır 6. Fiziki aşınma intensiv gedir A) 1, 2, 6 B) 1, 2, 3 C) 1, 3, 5 D) 1, 4, 5 E) 2, 3, 4 160. Soyuq atmosfer cəbhəsi üçün səciyyəvi olan əlamətlər: 1. isti hava kütlələri soyuq havanı sıxışdırır 2. topa, topa-yağışlı buludlar əmələ gəlir 3. soyuq hava kütləsi isti havanı sıxışdırır 4. lələkvarı, lələkvari- laylı buludlar əmələ gəlir 5. çoxlu yağıntı əmələ gəlir 6. hava aydın və quru olur A) 1, 4, 6 B) 1, 3, 4 C) 1, 3, 5 D) 3, 4, 5 E) 2, 3, 5 161. Havanın temperaturu yüksələrsə: 1. havanın sıxlığı artar 2. buxarlanma qabiliyyəti artar 3. atmosfer təzyiqi azalar 4. havanın enən hərəkəti baş verər 5. okean səthi üzərində nisbi rütubət artar 6. tropik səhralar səhralar üzərində buxaranmaının kəmiyyəti artar. A) 2, 4, 5 B) 1, 3, 5 C) 1, 3, 6 D) 1, 4, 5 E) 2, 3, 5 162. Havanın temperaturu aşağı düşərsə: 1. 1 mᶟ havada ola biləcək su buxarının miqdarı artar 2. buxarlanma qabiliyyəti azalar 3. yağıntının düşmə ehtimalı artar 4. hava su buxarı ilə doyma həddindən uzaqlaşar 5. buxarlanan suyun miqdarı artar 6. duman və buludun əmələ gəlməsi sürətlənər A) 1, 4, 6 B) 1, 3, 4 C) 1, 3, 5 D) 2, 3, 6 E) 3, 4, 5 163. Rütubətlənmə əmsalı R.ə= olan ərazilər üçün səciyyəvi ola bilər: 1. düz radiasiyanın kəmiyyətinin böyük olması 2. bataqlıqların yaranması 3. səpələnən radiasiyanın qiymətinin çox olması 4. suvarmaya böyük ehtiyacın olması 5. kimyəvi aşınmanın intensiv getməsi 6. yarımsəhra və quru çöl landşaftının formalaşması A) 1, 4, 6 B) 1, 3, 4 C) 1, 3, 5 D) 3, 4, 5 E) 2, 3, 5 164. Rütubətlənmə əmsalı R.ə= olan ərazilər üçün səciyyəvi ola bilər: 1. irriqasiya tətbiq edilməsi 2. dəmyə əkinçiliyinin geniş inkişaf etməsi 3. kimyəvi aşınmanın intensiv getməsi 4. fiziki aşınmaının intensiv getməsi 5. yarımsəhra və səhra landşaftının yaranması 6. çay şəbəkəsinin sıx olması A) 1, 4, 5 B) 2, 3, 5 C) 1, 3, 5 D) 1, 2, 3 E) 4, 5, 6 165. Düzgün izahı verilən coğrafi terminləri seçin: 1. Müəyyən istilik şəraitində maskimal buxarlana bilən rütubətin miqdarına buxarlanma qabiliyyəti deyilir 2. eyni buxarlanma qabiliyyətinə malik əraziləri birləşdirən xətlər izobar adlanır 3. günəşdən birbaşa Yer səthinə çatan günəş şuaları düz radiasiya adlanır 4. atmosferin Yer səthi ilə təmasda olan alt təbəqəsi stratosfer adlanır 5. su buxarının maye halına keçməsi sublimasiya adlanır 6. atmosferdə mərkəzində alçaq kənarlarında yüksək təzyiq olan qapalı təzyiq sahəsi siklon adlanır A) 1, 4, 6 B) 1, 3, 4 C) 1, 3, 5 D) 3, 4, 5 E) 1, 3, 6 166. İzahı səhv verilən coğrafi terminləri seçin: 1. Rütubətlənmə əmsalı illik yağıntının miqdarının mümkün buxarlanmaya olan nisbətidir 2. havada olan su buxarının qramlarla miqdarına nisbi rütubətlik deyilir 3. suyun maye halından qaz halına keçməsinə kondensasiya deyilir 4. göy üzünün buludla örtülmə dərəcəsi buludluq adlanır 5. yer səthinə birbaşa çatan radiasiya düz radiasiya adlanır 6. yağıntıların miqdarı eyni olan mıntəqələri birləşdirən xətlər izoqalın adlanır A) 1, 4, 6 B) 1, 3, 4 C) 1, 3, 5 D) 3, 4, 5 E) 2, 3, 6 167. A məntəqəsinin mütləq hündürlüyü 3500 m olarsa, C məntəqəsində havanın temperaturu B məntəqəsindən neçə dərəcə çox olar? A) 12°C
B) 15°C C) 9°C
D) 21°C E) 6°C
168. A məntəqəsində atmosfer təzyiqi 723 mm.c.s , kəsmə yüksəklik 200 olarsa , B məntəqəsində atmosfer təzyiqini hesablayın:
A) 763 mmc.st B) 880 mmc.st C) 683 mmc.st D) 520 mmc.st E) 678 mmc.st 169. A məntəqəsində atmosfer təzyiqi 642 mm.c.s kəsmə yüksəskliyi 300 m olarsa B məntəqəsində atmosfer təzyiqini hesablayın: A) 552 mmc.st B) 880 mmc.st C) 683 mmc.st D) 520 mmc.st E) 732 mmc.st 170. Musson küləklərinin təsiri altında olan əraziləri ayırın: 1. Cənub-Qərbi Asiya 3. Cənub-Şərqi Asiya 4. Qərbi Asiya 5. Cənubi Asiya 6. Şərqi Asiya A) 1, 4, 6 B) 2, 4, 6 C) 3, 5, 6 D) 3, 4, 5 E) 2, 3, 5 171. Aşağıdakı amillərdən hansılar küləyin yaranmasına səbəb ola bilər? 1. Temperaturun gün ərzində dəyişməsi; 2. Süxurların tərkibinin müxtəlifliyi; 3. Bitki örtüyünün zənginliyi; 4. Temperaturun il ərzində dəyişməsi; 5. Atmosfer təzyiqinin müxtəlifliyi. A) 1, 4, 5 B) 2, 4, 5 C) 1, 3, 5 D) 3, 4, 5 E) 2, 3, 5 172. Temperaturu 30ºC, nisbi rütubətliyi 80% olan 1 m3 hava 20ºC-yə qədər, temperaturu 10ºC, nisbi rütubətliyi 70% olan 1 m³ hava 0ºC-yə qədər soyudularsa, hər iki halda ayrılan su buxarının cəmini qramlarla hesablayın. A) 8,3 B) 4,4
C) 4,0 D) 3,6
E) 17 173. Yüksək təzyiq qurşaqlarına müvafiq gələn coğrafi enliklər: 1. 88°c.e 2. 30° şm.e 3. 2° c.e 4. 50° şm.e 5. 6° şm.e 6. 30° c.e A) 1, 4, 6 B) 2, 4, 6 C) 1, 3, 5 D) 3, 4, 5 E) 1, 2, 6 174. Qərb küləklərinin təsir dairəsinə daxil olan ərazilər: A) 1, 4, 6 B) 2, 4, 6 C) 1, 3, 5 D) 3, 4, 5 E) 2, 3, 5 175. Musson küləklərinin hakim olduğu ərazilər:
A) 1, 5, 6 B) 1, 4, 6 C) 1, 3, 5 D) 2, 4, 5 E) 2, 3, 6 176. Passat küləklərinin təsir dairəsinə daxil olan ərazilər:
A) 1, 4, 6 B) 2, 4, 6 C) 2, 3, 5 D) 3, 4, 5 E) 1, 3, 5 177. Səpələnən günəş radiasiyasının ümumi radiasiyanın 80%-dən çoxunu təşkil etdiyi ərazilər üçün səciyyəvdir: 1. rütubət əmsalı vahiddən böyükdür 2. fiziki aşınma daha intensivdir 3. sıx çay şəbəkəsinə malikdir 4. suvarma əkinçiliyi zəruridir 5. kimyəvi və üzvi aşınma intensivdir 6. sutkalıq temperatur amplitudası yükəkdir. A) 1, 4, 6 B) 2, 4, 6 C) 1, 3, 5 D) 3, 4, 5 E) 1, 2, 3 Yüklə 0,81 Mb. Dostları ilə paylaş:
|